Nối gần miền ngược với miền xuôi

(QT) - Tỉnh Quảng Trị hội tụ ba dân tộc Kinh, Vân Kiều, Pa Kô. Trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số có hơn 7,7 vạn người, sống chủ yếu ở huyện Hướng Hóa, Đakrông và một số địa phương khác. Những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước cùng sự cộng đồng trách nhiệm toàn xã hội, đời sống vật chất, tinh thần của người dân nơi đây đã nâng lên đáng kể. Hiện tại, 100% số xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số có đường ô tô đến trung tâm; 100% xã có điện lưới quốc gia đến trung tâm với gần 95% số hộ được sử dụng điện; 80,18% số hộ dùng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; khoảng 95% hộ dân được xem truyền hình, nghe phát thanh… Hệ thống trường học được đầu tư ngày càng đồng bộ. 100% xã, thị trấn phổ cập tiểu học và trung học cơ sở. Tỷ lệ học sinh trong độ tuổi đến trường đạt 96%. Công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi được quan tâm đúng mức. Hiện nay, nhiều xã đã có trạm y tế đạt chuẩn quốc gia .

Trẻ em vùng cao tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí

Không chỉ thay đổi diện mạo bản làng, cuộc sống các hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số cũng thực sự đổi mới. Đến nay, vùng dân tộc thiểu số cơ bản không còn hộ đói. Ở 47 xã miền núi, số hộ nghèo giảm từ 31,72% vào đầu năm 2011 xuống còn 21,66% vào cuối năm 2013, bình quân mỗi năm giảm 3,35%. Hộ nghèo của 20 xã đặc biệt khó khăn giảm từ 56,67% vào đầu năm 2011 xuống còn 42,15% cuối năm 2013. Tại các xã vùng Lìa của huyện Hướng Hóa như: Thuận, Thanh, A Túc, A Dơi…, nhiều gia đình có tên trong danh sách hộ có thu nhập 200 triệu đồng/năm nhờ cây sắn. Ở Vĩnh Linh, cây cao su giúp dân xã Vĩnh Ô, Vĩnh Hà không còn nghèo khó. Kết quả đáng mừng trên là nhờ sự quan tâm, tập trung đầu tư vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số của chính quyền các cấp. Nhiều chương trình, chính sách từ Trung ương đã phát huy hiệu quả. Trong 3 năm 2011- 2013, chương trình 135 đã phân bổ 63.256 triệu đồng để hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số phát triển sản xuất, xây dựng cơ sở hạ tầng, duy tu bảo dưỡng công trình, nâng cao năng lực cán bộ… Các dự án định canh, định cư góp phần ổn định cuộc sống cho 263 hộ dân vùng khó. Từ năm 2011-2013, 16 xã, thị trấn tuyến biên giới Việt Nam - Lào được phân bổ bình quân 500 triệu đồng/xã/năm để xây dựng cơ sở hạ tầng. Ngoài ra, các chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số; cho vay vốn sản xuất; cấp, không thu tiền một số loại báo, tạp chí; trợ cấp xã hội… đã làm cuộc sống người dân dần đi vào ổn định. Thời gian qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết, chương trình hành động nhằm phát huy nội lực vùng đồng bào dân tộc thiểu số như: Nghị quyết chuyên đề về “Phát triển kinh tế -xã hội miền tây”; Chỉ thị của Tỉnh ủy về “Phát triển nguồn nhân lực cho miền núi và vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống”; Nghị quyết của HĐND tỉnh về giảm nghèo đối với các xã, thôn bản có tỉ lệ hộ nghèo cao; Đề án hỗ trợ nhà ở, đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt và giải quyết việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số nghèo của UBND tỉnh… Bên cạnh đó, chương trình giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội cho đồng bào dân tộc thiểu số thu hút được sự hưởng ứng nhiệt tình của toàn xã hội. Các phong trào của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội LHPN nữ, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên… thu hút sự quan tâm, giúp đỡ của nhiều cá nhân, cộng đồng, doanh nghiệp và tổ chức phi chính phủ. Tuy nhiên, thực tế, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là các xã vùng sâu, vùng xa hiện nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Theo số liệu thống kê của Ban Dân tộc tỉnh, bình quân toàn vùng miền núi, tỷ lệ nghèo chiếm 22,78%; vùng đồng bào dân tộc thiểu số là 26,52%; các xã đặc biệt khó khăn là 39,96%, trong khi đó mức bình quân của toàn tỉnh là 13,52%. Một số xã có tỷ lệ hộ nghèo cao như Vĩnh Ô (73,16%) và các xã: Xy, Hướng Linh, Húc (Hướng Hóa), Pa Nang (Đakrông) đều trên 50%. Ở một số địa phương, cơ sở hạ tầng vẫn còn thiếu đồng bộ, manh mún, quy mô hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân. Vì vậy, ngoài thụ hưởng sự hỗ trợ từ Trung ương, để vùng đồng bào dân tộc thiểu số thực sự thay da, đổi thịt cần sự vào cuộc của toàn xã hội. Trong đó, cấp ủy đảng, chính quyền các cấp trong tỉnh phải luôn xác định đảm bảo an sinh xã hội là nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Các ngành chức năng cần tham mưu cho UBND các cấp phát huy tinh thần trách nhiệm, chủ động nghiên cứu đề xuất và giải quyết công việc theo thẩm quyền nhằm đảm bảo triển khai, thực hiện các chính sách, dự án đúng thời gian, tiến độ, sớm hoàn thành và đưa vào sử dụng đáp ứng nhu cầu bức thiết của đồng bào. Bên cạnh đó, cần tập trung kêu gọi, huy động tối đa sự tham gia, giúp đỡ của doanh nghiệp, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức phi chính phủ. Có sự động viên, khen thưởng kịp thời cho các tổ chức, cá nhân đã có nhiều đóng góp về vật chất, tinh thần cho sự phát triển của vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Về phần mình, đồng bào dân tộc thiểu số cũng phải nhận thức rõ hơn trách nhiệm bản thân, chủ động trong việc tiếp nhận các chính sách, nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước, cộng đồng. Trước mắt, các cấp ủy đảng, chính quyền cần tập trung thực hiện những giải pháp đồng bộ giúp đảm bảo an sinh xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, lồng ghép với các chương trình, dự án. Giúp cuộc sống người dân đi vào ổn định bằng cách vận động bà con chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất hàng hóa; thực hiện công tác giao đất sản xuất, khoán rừng, khai hoang, phục hóa; quan tâm đến các chính sách xóa đói, giảm nghèo. Về lĩnh vực giáo dục, cần nâng cao chất lượng trường nội trú, nhân rộng mô hình trường bán trú và xã hội hóa giáo dục; có phương án thu hút giáo viên đồng bằng lên công tác ở miền núi, đào tạo giáo viên bản địa; thực hiện nghiêm túc chính sách miễn giảm học phí đối với con em đồng bào dân tộc thiểu số. Nhằm đảm bảo công tác chăm sóc sức khỏe của nhân dân, cần đầu tư chuẩn hóa các cơ sở y tế; chú trọng phát triển tay nghề đội ngũ y, bác sĩ; quan tâm đến công tác dân số - KHHGĐ… Đồng thời hoàn thiện các thiết chế văn hóa thông tin cơ sở; tập trung giải quyết những vấn đề nổi cộm, gây bức xúc; thực hiện tốt chính sách đối với người có công, người có uy tín trong cộng đồng dân cư; xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh; củng cố, phát huy tinh thần đoàn kết giữa các dân tộc; bảo vệ an ninh biên giới… Những giải pháp trên hứa hẹn sẽ làm vùng đồng bào dân tộc thiểu số có nhiều bước tiến mới, giúp miền ngược ngày càng thu hẹp khoảng cách với miền xuôi. Bài, ảnh: TÂY LONG