Nỗ lực hướng đến nghề cá có trách nhiệm

QTO - Luật Thủy sản 2017 có hiệu lực từ đầu năm 2019 với nhiều điểm mới đã tác động đến ngành thủy sản trong nước, chuyển hướng từ nghề cá nhân dân sang nghề cá có trách nhiệm. Đặc biệt, sau khi Luật Thủy sản 2017 có hiệu lực đã mở ra cơ hội để ngành thủy sản Việt Nam gỡ “thẻ vàng” của Liên minh Châu Âu. Sau gần 2 năm triển khai thực hiện, việc thực hiện Luật Thủy sản 2017 đã góp phần xây dựng và phát triển nghề khai thác hải sản bền vững trên địa bàn tỉnh.

Ngành chức năng tuyên truyền cho ngư dân các nội dung về thực hiện nghề cá có trách nhiệm - Ảnh: T.L​

Đã trở thành thói quen, cứ sau mỗi chuyến ra khơi, anh Hồ Văn Thà, Khu phố 3, thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh, đều làm thủ tục khai báo quá trình đánh bắt thủy, hải sản trên biển. Anh Thà cho biết: “Là ngư dân bám biển lâu năm, thời gian qua, chúng tôi đã được các ngành chức năng tuyên truyền rõ về Luật Thủy sản 2017. Từ việc hiểu về luật, tôi đã áp dụng thực hiện luật trong quá trình đánh bắt hải sản, ghi nhật ký khai thác để truy xuất nguồn gốc, quản lý tàu cá theo hạn ngạch”.

Cũng như anh Thà, từ khi Luật Thủy sản 2017 có hiệu lực, nhiều ngư dân trong tỉnh đã được các ngành chức năng tăng cường tuyên truyền, phổ biến để nâng cao ý thức trong thực hiện luật. Sở Nông nghiệp và PTNT đã chỉ đạo Ban Quản lý cảng cá tỉnh bố trí loa phát thanh đặt tại các cảng cá Cửa Việt và Cửa Tùng phát thanh liên tục các nội dung quy định về Luật Thủy sản 2017, các văn bản hướng dẫn thực hiện luật. Đặc biệt là các nội dung khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Bên cạnh đó, Chi cục Thủy sản tỉnh đã rà soát, thống kê số lượng tàu cá; hướng dẫn ngư dân thực hiện các quy định về nghề cấm, ngư cụ cấm khai thác thủy sản; kiểm tra, kiểm soát tàu cá…Qua đó đã phát hơn 2.000 tờ rơi về các nội dung chống khai thác bất hợp pháp; biên soạn trên 600 cuốn tài liệu phát cho các chủ tàu, thuyền trưởng. Đã hướng dẫn ghi báo cáo nhật ký khai thác thủy sản đối với tàu cá khai thác xa bờ, nhất là tàu cá tham gia khai thác thủy sản trên các vùng biển xa với phương châm “cầm tay chỉ việc” cho 700 lượt thuyền trưởng.

Cùng với ngành nông nghiệp, lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh thường xuyên phối hợp tuyên truyền để góp phần nâng cao nhận thức cho ngư dân về Luật Thủy sản 2017. Đại úy Trần Minh Cường, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu cảng Cửa Việt cho hay, thời gian qua, đồn đã chủ động phối hợp với Chi cục Thủy sản tỉnh và cấp ủy, chính quyền các địa phương ven biển tăng cường tuyên truyền các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Thủy sản 2017 bằng nhiều biện pháp. Đó là tổ chức các hội nghị tập huấn tuyên truyền, in ấn tờ rơi cấp phát cho các thuyền trưởng về nội dung của luật, thông qua tổ tự quản tàu thuyền để tuyên truyền cho các thuyền trưởng, tàu cá nắm chắc nội dung của luật. Trên cơ sở triển khai những biện pháp này đã góp phần nâng cao nhận thức, ý thức của người dân trong việc thực hiện Luật Thủy sản 2017 để hướng đến nghề cá có trách nhiệm.

Cùng với đó, ngành thủy sản tỉnh cũng thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm chống khai thác bất hợp pháp và đã đạt được một số kết quả nhất định. Tính đến thời điểm này, trên địa bàn tỉnh không có tàu cá và ngư dân vi phạm khai thác thủy sản trên các vùng biển nước ngoài bị bắt giữ. Ngư dân đã cơ bản chấp hành việc khai báo tàu cá cập, rời cảng theo quy định; chấp hành tốt việc ghi, nộp nhật ký khai thác tại cảng; tuân thủ lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo lộ trình; không vi phạm vùng biển nước ngoài; hiện tượng khai thác hải sản bất hợp pháp có chiều hướng giảm.

Từ những kết quả trên cho thấy, những nỗ lực của ngư dân cùng với việc triển khai đồng bộ nhiều giải pháp của các ngành chức năng thời gian qua đã giúp tỉnh từng bước hoàn thiện vận hành, quản lý và phát triển nghề cá một cách chuyên nghiệp, bền vững hơn. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số khó khăn, bất cập trong quá trình thực hiện. Đó là ý thức chấp hành pháp luật về khai thác thủy sản của một số ngư dân còn hạn chế; hiện nay vẫn còn 158 tàu cá có chiều dài trên 15 m, công suất dưới 90 CV chưa được cấp phép khai thác thủy sản; có 31 tàu cá trên 90 CV chưa thực hiện lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Cùng với đó, nhiều chủ tàu không chấp hành việc khai báo cập cảng và rời cảng, không bật thiết bị giám sát hành trình, chưa nghiêm túc ghi, nộp nhật ký khai thác. Hệ thống neo đậu tại cảng cá Cửa Việt chưa đáp ứng đủ nhu cầu cập cảng khi có nhiều tàu cá cập cảng, chưa có cầu cảng có mái che theo quy định để tàu bốc dỡ, phân loại thủy sản…

Để chuyển hướng từ nghề cá nhân dân sang nghề cá có trách nhiệm, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Nguyễn Hoài Nam cho biết, ngành nông nghiệp và PTNT sẽ tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về thủy sản, nhất là Luật Thủy sản 2017. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị và địa phương liên quan triển khai đồng bộ các giải pháp thích hợp để tổ chức thực hiện, cùng với cả nước tháo gỡ “thẻ vàng” của Liên minh Châu Âu. Tiếp tục hoàn thiện lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, nhất là các tàu có chiều dài từ 15 m trở lên và có công suất từ 90 CV trở lên; hướng dẫn phương án cải hoán tàu cá chiều dài từ 15 m trở lên nhưng công suất dưới 90 CV để được cấp giấy phép khai thác thủy sản phù hợp. Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện nghiêm túc các quy định về thu, nộp nhật ký khai thác, báo cáo khai thác; giám sát sản lượng bốc dỡ qua cảng. Triển khai việc kiểm soát tàu cá cập cảng, rời cảng; đảm bảo các cơ sở dữ liệu lưu trữ, hồ sơ, biên bản, sổ sách ghi chép đúng theo quy định để chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định…

Chuyển từ nghề cá nhân dân sang nghề cá có trách nhiệm, hướng tới khai thác hiệu quả, bền vững là vấn đề luôn được tỉnh nỗ lực thực hiện trong những năm qua. Đây là chặng đường rất dài, nhiều gian nan, khi ngư dân đủ tiềm lực, chuyên nghiệp sẽ trở thành nghề cá có trách nhiệm. Do đó, cùng với những nỗ lực của ngành chức năng, mỗi ngư dân cần nêu cao ý thức chấp hành nghiêm các quy định pháp luật về khai thác thủy, hải sản, hướng đến việc khai thác lâu dài, bền vững.

Thanh Lê