Những nhà báo cựu chiến binh

(QT) - Hàng năm, vào dịp kỷ niệm ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, hàng ngàn du khách tìm về Quảng Trị để thăm lại chiến trường xưa và đồng đội. Trong dòng người về với Quảng Trị, có những người vừa là người trong cuộc ở chiến trường Quảng Trị những năm tháng khốc liệt của cuộc chiến đấu, vừa là người đưa tin phản ánh một cách trung thực nhất, kịp thời nhất về cuộc chiến của quân dân ta đến với bạn bè và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới. Họ là những nhà báo cựu chiến binh. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Đoàn Công Tính

Với nghệ sĩ nhiếp ảnh Đoàn Công Tính, Thành Cổ là nỗi nhớ không bao giờ nguôi

Đoàn Công Tính sinh năm 1943 ở Nam Định. Năm 1963, anh gia nhập quân đội nhân dân Việt Nam. Sau hai năm huấn luyện, năm 1964 anh được cử đi học Trường Sĩ quan pháo binh, ra trường được điều về Sư đoàn 350 Hải Phòng để huấn luyện và chiến đấu. Anh rất say mê nhiếp ảnh. Bên cạnh hành trang của một người lính, anh luôn mang theo chiếc máy ảnh hiệu Zo rky.6 của Liên Xô. Ngoài giờ huấn luyện, anh luôn miệt mài chụp ảnh và gửi đăng ở các báo, tạp chí. Ảnh của anh chứa đựng nhiều thông tin và có hồn. Sau một thời gian, anh được nhận vào làm phóng viên ảnh của Báo Quân đội nhân dân. Mùa xuân năm 1970, khi cuộc chiến tranh bước vào giai đoạn căng thẳng, quyết liệt, anh xung phong vào chiến trường Quảng Trị. Với tinh thần không ngại khó ngại khổ, sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc cùng với sự đam mê chụp ảnh, anh đã dũng cảm luồn sâu vào vùng căn cứ của du kích thuộc các huyện Gio Linh, Cam Lộ để ghi lại những hình ảnh sống động nhất của cuộc chiến đấu. Mặc dù thiếu thốn về trang thiết bị phương tiện nhưng anh đã cố gắng khắc phục mọi khó khăn. Ban ngày đi chụp ảnh, ban đêm anh lại cặm cụi tráng phim dưới hầm rồi gửi về tòa soạn. Mùa xuân năm 1971-1972, anh có mặt ở Quảng Trị tham gia chiến dịch Đường 9 Nam Lào và chiến dịch giải phóng Quảng Trị 1972. Đặc biệt trong chiến dịch 81 ngày đêm bảo vệ Thành Cổ, anh là phóng viên duy nhất của cả ta và địch lọt qua được lưới lửa dày đặc vào tận trung tâm chiến trường để chụp ảnh, ghi lại chiến tích anh hùng ở nơi ác liệt có một không hai này. Nhờ vậy anh đã có được những bức ảnh vô cùng giá trị, phản ánh một cách chân thực nhất, sống động nhất về chiến dịch 81 ngày đêm bảo vệ Thành Cổ, trong đó bức ảnh “Nụ cười chiến thắng” mà nhân vật chính là anh chiến sĩ thông tin Lê Xuân Chinh được cả thế giới biết đến. Bức ảnh là một minh chứng hùng hồn về tinh thần lạc quan của người chiến sĩ, về chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam. Sức nóng của cuộc giao tranh làm cho anh có thêm sức mạnh và quyết tâm. Bằng mọi cách, anh cố gắng chụp được nhiều ảnh nhất, chụp một cách nhanh nhất và gửi về tòa soạn một cách sớm nhất. Những bức ảnh nóng hổi của anh đăng đều trên Báo Quân đội nhân dân lúc bấy giờ đã góp phần cổ vũ, động viên tinh thần của quân ta rất lớn. Đồng thời giúp cho thế giới có một cái nhìn sát thực, kịp thời về cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ ở Việt Nam. Ngay khi chiến tranh chưa kết thúc, Đoàn Công Tính vinh dự được đi Bungaria nhận giải thưởng Grand Prix kèm Huy chương vàng của Hội Nhà báo quốc tế OIJ. Sau ngày đất nước thống nhất, anh tiếp tục công tác ở Báo Quân đội nhân dân một thời gian, sau đó nghỉ hưu. Về hưu, anh tham gia Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh thành phố Hồ Chí Minh, Câu lạc bộ nhiếp ảnh chiến sĩ và Câu lạc bộ nhiếp ảnh Người cao tuổi. Anh đã có các triển lãm ảnh như “Bước ra từ khói lửa” cùng các tác giả Triệu Hùng, Vũ Ba, Phạm Kích, triển lãm “Hai góc độ - một cuộc chiến” với Trần Thăng, Hoàng Văn Cương. Đặc biệt năm 1999, anh đã tổ chức triển lãm cá nhân tại Nhà văn hóa trung tâm tỉnh Quảng Trị với chủ đề “Những khoảnh khắc đáng nhớ”. Triển lãm thu hút sự quan tâm của đông đảo cán bộ và nhân dân trên địa bàn, để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp trong lòng người xem. Năm 2005, Đoàn Công Tính được tổ chức nhiếp ảnh Nhật Bản trao giải thưởng ảnh châu Á lần thứ 5 và mời tham gia triển lãm ảnh. Nhiều tổ chức nhiếp ảnh trên thế giới như Mỹ, Hàn Quốc cũng mời anh tham gia triển lãm ảnh. Gần như năm nào nghệ sĩ nhiếp ảnh Đoàn Công Tính cũng về Quảng Trị. Năm 2015, anh cùng đoàn nhà báo tham gia hội thảo quốc tế “Báo chí với đề tài chiến tranh” do Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Hội Nhà báo Việt Nam, Báo Quân đội nhân dân, Thông tấn xã Việt Nam phối hợp tổ chức tại Hà Nội vào Quảng Trị thăm lại chiến trường xưa. Anh luôn cảm thấy xúc động mãnh liệt khi trở lại nơi này. Với anh, Thành Cổ là nỗi nhớ không bao giờ nguôi ngoai. Nhà báo Trần Duy Ngoãn và niềm đam mê nhiếp ảnh

Nhiếp ảnh là niềm đam mê của nhà báo Trần Duy Ngoãn

Trần Duy Ngoãn quê ở Nghệ An. Năm 1971, anh nhập ngũ, thuộc biên chế của E209- F312. Anh đã có những năm tháng sống, chiến đấu cùng quân và dân Quảng Trị, nếm trải những khó khăn gian khổ khốc liệt của cuộc chiến. Đồng thời chứng kiến khí phách kiên cường, vượt qua muôn ngàn gian khổ hy sinh, quyết tâm bám trụ bảo vệ Thành Cổ của quân và dân ta. Năm 1974 ra quân, anh trải qua nhiều cương vị công tác khác nhau: nguyên Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Nghệ An, Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương, Giám đốc, Tổng biên tập Đài PT-TH tỉnh Nghệ An, Ủy viên BCH Hội Nhà báo, Chủ tịch Hội Nhà báo tỉnh Nghệ An. Nhiệm vụ nào anh cũng hoàn thành xuất sắc và được đánh giá cao. Đặc biệt trên lĩnh vực hoạt động báo chí, anh không những là nhà quản lý giỏi mà còn là nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh thực thụ với rất nhiều tác phẩm có chất lượng tốt, được công nhận và tôn vinh. Liên tục những năm gần đây, anh có gần 100 tập phim ký sự để lại dấu ấn trong khán giả cả nước và đồng nghiệp như “Ký sự nước Lào” 50 tập, “Ký sự sông Giăng” 15 tập, “Ký sự Côn Đảo” 9 tập, “Ký sự Điện Biên” 15 tập và nhiều tác phẩm báo chí thuộc các thể loại khác. Anh cũng đã cho xuất bản nhiều tập sách ảnh như “Thanh Chương-đất và người”, “Với quê hương”, “Việt Nam quê hương tôi” và “Đất nước Lào tươi đẹp”. Anh là một trong số rất ít các nhà quản lý báo chí có triển lãm riêng về ảnh báo chí. Năm 2014, nhân dịp kỷ niệm 37 năm ngày ký Hiệp ước Hữu nghị hợp tác và 52 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Lào, anh đã tổ chức trưng bày triển lãm ảnh “Đất nước Lào tươi đẹp” ở Hà Nội và thành phố Vinh, được Bộ Ngoại giao Lào và đồng nghiệp đánh giá cao. Cùng với đó, anh cũng đã có nhiều tác phẩm đạt giải tại Liên hoan ảnh nghệ thuật toàn quốc và Liên hoan phát thanh, truyền hình toàn quốc. Trần Duy Ngoãn tâm sự: “Nhờ có những năm tháng chiến đấu ở Quảng Trị, tôi hiểu cái giá của sự sống nên không ngại khó, ngại khổ, dám dấn thân để có được tác phẩm báo chí có chất lượng, phản ánh được phần nào cuộc sống tươi đẹp ngày nay mà biết bao chiến sĩ phải hy sinh xương máu mới giành được”. Nhà báo Lê Bá Dương

Nhà báo Lê Bá Dương hết mình vì đồng đội đã hy sinh trên chiến trường Quảng Trị

Lê Bá Dương là nhà báo đại diện Báo Văn hóa ở khu vực phía Nam, nay đã nghỉ hưu. Anh là người Nghệ An, đi bộ đội chiến đấu và bị thương ở chiến trường Quảng Trị. Ân nghĩa với con người và mảnh đất nơi đây nên anh thường tự nhận mình là người Quảng Trị. Hơn thế, anh từng là Chủ tịch hội đồng hương Vĩnh Linh, Quảng Trị tại Khánh Hòa. Lê Bá Dương vào chiến trường Quảng Trị trong chiến dịch Mậu Thân năm 1968. Anh sống và chiến đấu ở Quảng Trị đến hết năm 1973 mới chuyển ra Bắc. Anh đã tham gia chiến đấu hàng chục trận đánh ác liệt ở chiến trường Quảng Trị từ Gio Linh, Cam Lộ, Đường 9, Khe Sanh, Hướng Hóa đến Triệu Phong, Hải Lăng. Năm 1972 đơn vị anh là đơn vị chủ lực chiến đấu giải phóng Triệu Phong, Hải Lăng nên được đổi tên thành Trung đoàn Triệu Hải. Những năm tháng chiến đấu ở chiến trường Quảng Trị đã để lại trong anh những dấu ấn không thể phai mờ. Ân nghĩa đồng bào, đồng đội cùng những đau thương, mất mát, những hạnh phúc vui buồn của một thời hoa lửa đã trở thành một phần máu thịt của anh. Dù bận công việc thế nào đi chăng nữa, năm nào vào dịp kỷ niệm Ngày Thương binh liệt sĩ anh cũng về Quảng Trị để thăm lại chiến trường xưa và thắp hương cho những đồng đội đã ngã xuống vì độc lập tự do của quê hương, đất nước. Vào ngày 27/7/1987, anh về Quảng Trị, ghé vào chợ thị xã mua hết tất cả hoa có ở trong chợ rồi thả xuống dòng Thạch Hãn. Anh muốn gửi lòng mình đến những bạn bè, đồng bào, đồng đội đã hy sinh, thân xác đã hóa thành sông nước. Sau lễ thả hương hoa, anh ngồi lặng lẽ một mình bên bờ sông Thạch Hãn nhìn những chiếc thuyền hối hả xuôi ngược lên chợ Quảng Trị. Việc thả hương hoa trên dòng Thạch Hãn của cựu chiến binh Lê Bá Dương đã được Đảng bộ và nhân dân thị xã Quảng Trị, huyện Triệu Phong và tỉnh Quảng Trị tiếp nối, nhân lên bằng một mỹ tục tốt đẹp. Đó là lễ thả hương hoa trên dòng Thạch Hãn vào ngày thương binh liệt sĩ hàng năm. Xưa, chiến đấu quên mình trên quê hương Quảng Trị trong những năm tháng của cuộc chiến tranh giữ nước, nay anh sống hết mình vì những đồng đội đã hy sinh trên chiến trường Quảng Trị. Anh về tận quê hương của các liệt sĩ lấy đất và nước rồi đem hòa vào sông Thạch Hãn để đưa quê hương vào cho đồng đội. Anh cùng các cựu chiến binh Trung đoàn Triệu Hải vận động quyên góp từ các tổ chức, cá nhân hảo tâm để trao tặng nhiều suất quà và học bổng cho con em các gia đình thương binh liệt sĩ ở Quảng Trị. Anh là cầu nối để Báo Văn hóa tặng một số nhà tình nghĩa cho các gia đình thương binh liệt sĩ, cũng là người liên hệ kêu gọi để “Câu lạc bộ kết nối trái tim” của Trường Amsterdam Hà Nội phối hợp với Hội Cựu chiến binh và Hội Nhà báo tỉnh Quảng Trị tặng 32 suất quà và 5 ngôi nhà tình nghĩa cho các nạn nhân chất độc da cam và con em các gia đình thương binh, liệt sĩ có hoàn cảnh khó khăn. Đồng thời, cựu chiến binh Trung đoàn Triệu Hải do anh làm đại diện đã trao cho Hội Nhà báo Quảng Trị một nguồn quỹ mang tên “Lấy quá khứ dưỡng tương lai” để hỗ trợ con em các nhà báo có hoàn cảnh khó khăn. Nhà báo, cựu chiến binh Lê Bá Dương làm tất cả những việc đó một cách âm thầm lặng lẽ với cái tâm của mình, anh không muốn kể cho ai biết. Nhưng cuộc đời vốn dĩ công tâm, nhân dân Quảng Trị, thân nhân các gia đình thương binh, liệt sĩ đều biết anh, nhớ đến anh và dành cho anh một tình cảm trân trọng, quý mến. Bài, ảnh: THANH MINH