“Ngôi nhà chung” của thân nhân các liệt sĩ

(QT) - Nhà đón tiếp thân nhân liệt sĩ từ lâu đã trở thành địa chỉ thân thuộc của nhiều người dân từ khắp mọi miền đất nước về đây lưu trú để viếng hương hồn và tìm kiếm thi hài các anh hùng liệt sĩ. Người bận rộn nhất có lẽ là Giám đốc Nguyễn Minh Hoàn bởi anh không chỉ đọc, tra cứu hồ sơ để giải quyết kịp thời các chế độ chính sách cho thân nhân liệt sĩ mà còn hướng dẫn cặn kẽ các thủ tục liên quan đến việc tìm kiếm khi gặp một số hồ sơ của thân nhân từ xa lần đầu đến Quảng Trị. Tôi ngạc nhiên hỏi anh Hoàn với khối lượng công việc và số lượng khách đến ăn ở hàng ngày như thế, tại sao không đổi tên thành Trung tâm cho “ngang tầm” với chức năng, nhiệm vụ thì được anh cho biết: “Việc đổi tên không khó nhưng chúng tôi nghĩ cứ giữ nguyên chữ nhà vì từ này gọi lên nghe gần gũi, thân thiện hơn với thân nhân liệt sĩ. Những ai đã đến đây thì coi như đang ở nhà của mình vậy, được phục vụ tận tình chu đáo, không hề có khoảng cách...”.

Anh Nguyễn Minh Hoàn hướng dẫn cho thân nhân liệt sĩ cách tìm kiếm mộ người thân.

Chính vì thế mà thân nhân liệt sĩ luôn tìm đến đây vào các dịp đặt chân đến Quảng Trị. Chỉ tính trong 5 năm từ 2008-2012, đơn vị đã đón tiếp khoảng 18.646 đoàn với trên 68.725 lượt thân nhân, bình quân mỗi năm đơn vị đón tiếp hơn 13.000 lượt, lúc cao điểm đón 600 thân nhân đến ngủ, nghỉ trong ngày. Ngoài việc phục vụ thân nhân đến thăm viếng, bình quân hàng năm đơn vị còn thực hiện nhiệm vụ tra cứu, trả lời đơn thư qua công văn, điện thoại khoảng 2.000 trường hợp. Để đảm bảo tốt việc ăn, ngủ cho thân nhân liệt sĩ, năm 2010, Nhà đón tiếp thân nhân liệt sĩ Quảng Trị được Bộ LĐ-TB&XH đầu tư xây dựng một khu nhà nghỉ với tổng kinh phí 12 tỷ đồng. Khu nhà gồm 20 phòng ở, mỗi phòng có 2 giường được đưa vào sử dụng từ đầu tháng 6/2011. Tuy vậy, vào những ngày cao điểm từ 25 - 27/7 hàng năm, Nhà đón tiếp phải đón khoảng 600 lượt người nên vẫn thiếu phòng nghỉ cho thân nhân. Để giải quyết tình trạng này, từ lãnh đạo đến cán bộ, nhân viên phải làm việc liên tục, kể cả ngày nghỉ thứ bảy, chủ nhật nhằm giải quyết nhanh các chế độ hỗ trợ tiền tàu xe cho thân nhân liệt sĩ sau khi họ đã viếng thăm các nghĩa trang. Cách làm này rất hiệu quả vì vừa có nơi nghỉ ngơi cho người mới đến, vừa rút ngắn thời gian cho người đã viếng thăm mộ liệt sĩ. Việc tổ chức cho thân nhân thăm viếng mộ liệt sĩ được Nhà đón tiếp thực hiện chu đáo, hiện nay có 4 xe ô tô đưa đón thân nhân liệt sĩ đến các nghĩa trang, trong đó có 2 xe do Công ty TNHH Thương binh nặng Hòa Bình và Tập đoàn viễn thông Quân đội Viettel tặng. Số xe hiện tại cơ bản đã đáp ứng được việc đưa đón thân nhân đến thăm các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh. Việc phục vụ ăn uống tại Nhà đón tiếp thân nhân liệt sĩ 27/7 được tổ chức tốt, cán bộ, nhân viên cố gắng để có suất ăn giá bình dân nhưng đủ dinh dưỡng và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, khó khăn nhất hiện nay của Nhà đón tiếp thân nhân liệt sĩ là công tác tư vấn, hỗ trợ tìm kiếm liệt sĩ. Ngoài việc kết nối với các đơn vị, các CCB để tìm kiếm thông tin hướng cho thân nhân nên tìm ở đâu, mục đích là tìm kiếm nơi mai táng của liệt sĩ, tìm trong hồ sơ lưu giữ của địa phương (đó là những trường hợp may mắn có giấy báo tử). Còn đối với trường hợp không có giấy báo tử mà chỉ có các ký hiệu thì rất khó tư vấn. Vậy nhưng bằng kinh nghiệm của mình, có nhiều trường hợp giám đốc Nguyễn Minh Hoàn đọc qua giấy báo tử là biết được liệt sĩ hy sinh ở đâu. Ví dụ ký hiệu KH là Quân khu 4, ký hiệu KN là Quân Khu 5, KT là Tây Nguyên, KB là Đông Nam Bộ…, qua đó hướng dẫn cho thân nhân biết liệt sĩ ở đơn vị nào. Hôm chúng tôi làm việc với anh Hoàn, có trường hợp thân nhân cầm duy nhất tờ giấy báo tử liệt sĩ Vi Văn Nhật, sinh năm 1945, xã Phú Thượng, huyện Võ Nhai, tỉnh Bắc Thái, hy sinh ngày 18/4/1972, Đại đội 6, Tiểu đoàn 5, Trung đoàn 24, Sư đoàn 304…Thân nhân của liệt sĩ đi tìm là Vi Văn Bắc (gọi liệt sĩ bằng chú ruột) đã mất một ngày ròng tìm kiếm tại nghĩa trang xã Hải Thượng (Hải Lăng) nhưng vẫn chưa tìm thấy. Bằng kinh nghiệm của mình, anh Hoàn khẳng định đơn vị của liệt sĩ chiến đấu tại động ông Do, sông Nhùng, có khi chiến đấu ở Phong Điền (Thừa Thiên- Huế) nên hướng dẫn cho anh Bắc tra cứu trong nghĩa trang xã Hải Chánh (Hải Lăng), nghĩa trang Phong Điền (Huế)...Qua tra cứu, anh Hoàn cho biết đã tìm được danh sách các liệt sĩ ở cùng tiểu đoàn hy sinh trong thời điểm đó đang an táng tại nghĩa trang xã Hải Phú. Đây là thông tin mở ra hy vọng cho gia đình để tìm đúng nơi hy sinh của liệt sĩ Vi Văn Nhật. Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Minh Hoàn cho biết thêm, hiện nay nhà nước chưa có chính sách hỗ trợ cho thân nhân đi tìm liệt sĩ, cho dù có nhiều trường hợp tìm kiếm khó khăn, gia đình phải bán cả trâu bò, lúa để tìm cho bằng được mộ liệt sĩ. Thấu hiểu được những khó khăn, vất vả đó, Nhà đón tiếp thân nhân liệt sĩ luôn bố trí nơi ăn, chốn ở và đón tiếp chu đáo để giúp họ ấm lòng hơn trong hành trình tìm mộ người thân. Bài, ảnh: HỒ NGUYÊN KHA