Nghĩa tình nơi biên ải

(QT) - Những người già ở bản La Lay, xã A Ngo, huyện Đakrông (Quảng Trị) bây giờ chẳng thể nhớ những chú bộ đội mang quân hàm xanh lên sống chung với bà con, với chốn núi rừng thâm u này tự bao giờ. Chỉ biết như những loài chim mang vạn vật về xây tổ, tình cảm giữa đồng bào với bộ đội cứ thế mà nảy sinh, bồi đắp rồi hóa bền chặt bởi một lớp keo vĩnh cửu mang tên...thời gian. “Sống mãi với nhau kiểu gì cũng thương nhau thôi mà. Đến con nai, con hoẵng trên rừng cũng thế, huống hồ là con người”, bên bếp lửa nhà sàn nồng đượm, già Côn Lêm vuốt chòm râu bạc phếch gió sương, nói đầy chiêm nghiệm. “Bà đỡ” của bản nghèo Muốn lên La Lay bây giờ không khó vì đường sá tốt hơn nhiều so với mấy năm trước, nhưng phải tính toán giờ giấc nếu như không muốn “mắc kẹt” giữa những cơn mưa ban chiều xối xả. May mắn thay, chính cơn mưa rừng đã dẫn dụ chúng tôi đến nhà anh Hồ Văn Rẻo (37 tuổi) khi cuống cuồng tìm nơi trú ngụ. Hỏi ra mới biết, anh Rẻo là trưởng bản La Lay. Và cuộc gặp gỡ ngày mưa đã là niềm cảm hứng cho vị trưởng bản kể cho tôi nghe câu chuyện dài về nghĩa tình nơi biên giới...Rằng bản La Lay có 58 hộ nhưng đã có 20 hộ nghèo, người dân sống bằng nghề lúa nương nhưng chỉ đảm bảo cái ăn 3 tháng/ năm. “Chúng tôi nghèo nên có nhiều người giúp nhưng họ chỉ cho cái gì đó rồi đi, còn bộ đội thì ở lại với chúng tôi mãi. Nếu không có bộ đội, chúng tôi vẫn sẽ sống, như hàng trăm năm trước tổ tiên tôi đã sống, nhưng chắc chắn sẽ không sống tốt như bây giờ”, vị trưởng bản nói, nặng cái lý giản đơn đúng chất của người vùng cao.

Đối với người dân bản La Lay, cán bộ chiến sĩ Đồn biên phòng Cửa khẩu quốc tế La Lay như là người nhà - ẢNH: NGUYỄN PHÚC

Anh Rẻo khoe rằng, dù là bản xa, nhưng 100% các em nhỏ ở La Lay đều được đến trường, phần vì được bộ đội “đài thọ” toàn bộ sách vở trong năm, trong đó có 3 em được “chăm sóc” đặc biệt là Hồ Thị Thủy, Hồ Thị Thơn, Hồ Văn Quý vì là những học sinh nghèo vượt khó. Chưa hết, 10 hộ khó khăn nhất bản được bộ đội hỗ trợ thường xuyên hàng quý 300.000 đồng và 5 kg gạo. Nói đoạn, ông Rẻo bấm đốt ngón tay liệt kê: Người già không nơi nương tựa có Hồ Văn Linh, gia đình chính sách gặp khó có Côn Thép, trẻ em mồ côi có Hồ Thị Thủy... “Thương bà con mình phải mò mẫm trong đêm tối, mới đây chính bộ đội cũng đầu tư hệ thống điện đường thắp sáng và chi luôn khoản tiền điện hàng tháng với điều kiện bà con phải đóng tắt đúng giờ, từ 18 giờ tối đến 6 giờ sáng hôm sau”, anh Rẻo không giấu sự phấn khởi. Và để cho mọi thứ đi vào quy củ, năm 2013, Trạm kiểm soát Cửa khẩu quốc tế La Lay (thuộc Đồn biên phòng Cửa khẩu quốc tế La Lay) còn ký kết với bà con bản La Lay một biên bản ghi nhớ với nội dung thừa nhận sự “đỡ đầu” này. Hỏi về câu chuyện bảo trợ ở bản nghèo, thiếu tá Lương Mạnh Hùng, Đồn phó kiêm Trạm trưởng Trạm kiểm soát Cửa khẩu quốc tế La Lay cho biết: “Đồn mình đóng quân trên địa bàn, không giúp bà con thì còn giúp ai. Cũng là tấm lòng của anh em cán bộ chiến sĩ thông qua hòm quỹ tiết kiệm, hũ gạo tình thương và kết quả tăng gia sản xuất của đơn vị. Ngoài ra, chúng tôi cũng đứng ra kêu gọi, làm cầu nối để những món quà của các nhà hảo tâm có thể đến với bà con dễ dàng”. Nhưng theo vị trạm trưởng trẻ tuổi này thì bà con cũng...rạch ròi lắm, luôn tìm cách này, cách khác để “trả ơn” chứ không phải chỉ biết nhận hoài. Rằng khi bộ đội làm cái chuồng heo, lợp cái mái nhà...bà con đều xắn tay vào làm không công; ngày tết lễ, đồn lúc nào cũng ăm ắp chuối, gà rừng, phong lan...vì bà con mang đến biếu với những lời cầu chúc may mắn. “Hình như trên này ai cũng thế, vật chất có thể thiếu nhưng tình cảm thì luôn có thừa anh ạ”, thiếu tá Hùng nói.

Những ngôi nhà hữu nghị được lực lượng biên phòng Việt Nam xây dựng ở bản La Lay dành cho cư dân nước bạn Lào - ẢNH: PHAN PHƯỚC TRUNG

Cũng vì xuất phát từ cái tình nên chẳng cần nhắc nhở nhiều, dân bản luôn nguyện là tai mắt của bộ đội, thường xuyên bảo vệ cột mốc biên giới, cấp báo cho đồn nếu phát hiện người lạ lai vãng ở đường biên... Dựng nhà hữu nghị ở nước bạn Đối diện với bản La Lay (thuộc xã A Ngo), ở bên kia biên giới cũng có một bản làng có tên là La Lay (thuộc huyện Sa Muồi, tỉnh Salavan, Lào). Người già trong bản La Lay ở A Ngo bảo trước đây, khi việc phân định biên giới chưa rạch ròi, hai bản La Lay tuy hai mà một, cùng nói chung một thứ tiếng, cùng ngồi chung một bếp lửa, cùng chia nhau những con thú rừng khi săn bắn được...Đến khi có đường biên hẳn hoi, dù nằm trên địa phận của hai nước, nhưng con dân hai bản La Lay vẫn coi nhau như bạn tốt, nghĩa khí và trọng tình cảm. “Dân bản La Lay ở phía bên kia cũng giống như bên này, đời sống còn nhiều khó khăn lắm. Nhiều người chưa có được ngôi nhà đẹp, chưa ăn được bữa cơm no”, thiếu tá Nguyễn Ngọc Anh, cán bộ thủ tục Trạm kiểm soát Cửa khẩu quốc tế La Lay nói. Thông tin từ trung tá Lê Hữu Chiến, Đồn phó Đồn biên phòng Cửa khẩu quốc tế La Lay thì vào tháng 4/2015, thực hiện kế hoạch của Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh, Đồn đã triển khai xây dựng 3 nhà hữu nghị cho 3 hộ dân Côn Thân, Côn Dõa, Căn Nhật (đều trú bản La Lay, huyện Sa Muồi, tỉnh Salavan, Lào) với trị giá 60 triệu đồng/ngôi nhà. “Chúng tôi khánh thành bàn giao nhà vào cuối tháng 5/2015, hôm ấy có cả Thiếu tướng Lê Như Đức, Phó chủ nhiệm chính trị Bộ Tư lệnh BĐBP vào dự nữa. Giá như lúc đó anh có mặt, anh sẽ biết bà con vui cỡ nào. Cả chúng tôi cũng sung sướng khi góp sức, góp công vào công trình hữu nghị ấy”, trung tá Chiến cho biết. Nghĩa tình ấy không chỉ hiện hữu trong tình quân dân, mà cả ở trong tinh thần làm việc của lực lượng chức năng đôi bên. Bởi ngoài sự phối hợp tổ chức tuần tra song phương bảo vệ đường biên cột mốc, Đồn biên phòng La Lay (Việt Nam) và Đồn Công an 71, Trung đội biên phòng Cu Tài ( Lào) vẫn thường tổ chức thăm hỏi nhau vào dịp lễ, giúp đỡ nhau khi gặp chuyện khó khăn. Ví như vừa qua, quân y của 2 bên đã tổ chức đợt khám phát thuốc cho 360 lượt người ở bản La Lay và A Sói (huyện Sa Muồi). Hay việc năm 2014, Đồn biên phòng Cửa khẩu quốc tế La Lay đã tặng cho Đồn công an 71 của phía bạn 1 barie bằng sắt trị giá gần 20 triệu đồng. Thế mới nói, chữ tình ở vùng cao, trong trái tim người lính và dân bản ven biên giới luôn chứa chan. NGUYỄN PHÚC