Núi rừng có điện thay sao (*)

(QT) - Ánh điện bừng sáng xua tan hơi lạnh núi rừng chiều cuối năm. Trong những nếp nhà sàn, những ghè rượu cần cùng các món ăn truyền thống đồng bào rục rịch chuẩn bị đón xuân đã bắt đầu dậy hương. Chưa bao giờ bản làng nơi đây lại vui như tết này. Ở các bản làng vùng cao, thời gian một ngày dường như kết thúc sớm hơn. Bóng tối nhanh chóng bao trùm lấy cả tất cả. Mọi người chỉ nhận ra được ở đó có nhà nhờ vào ánh sáng le lói từ những ngọn đèn dầu. Ở đây, nhà nào cũng nghèo khó nên việc thắp đèn dầu cũng hết sức tiết kiệm, chỉ khi thực sự cần thiết bà con mới thắp đèn như lúc ăn cơm, cho con học bài... Cuộc sống của người dân cứ trôi qua một cách lặng lẽ.

Điện về mang ánh sáng văn minh, tri thức đến với đồng bào bản Cu Pua 3

Già làng Hồ Ốt nhớ lại: “Không có điện đời sống của bà con cực khổ, lạc hậu lắm. Ở đây xa xôi hẻo lánh, hàng quán không có, muốn mua dầu hỏa, bà con phải đi bộ hàng chục cây số mới ra được vùng trung tâm. Bởi vậy, nhiều nhà đang ăn cơm, đèn hết dầu tắt ngúm là mọi người đành ăn trong bóng tối cho qua bữa. Lúa, ngô trồng trên rẫy nhưng để có lương thực ăn hàng ngày đồng bào phải giã từng nắm một chứ làm gì có điện để dùng máy xay xát. Bà con cũng chẳng biết gì hơn ngoài việc lên nương, lên rẫy trồng sắn, trồng ngô… nhưng những loại cây trồng này chỉ mang tính thời vụ nên cái nghèo, cái đói vẫn đeo đẳng. Vì thế mà hầu hết người dân ở đây đều thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo”. Thôn Cu Pua 1 nằm dọc theo tuyến Quốc lộ 9 nhưng lại bị ngăn cách bởi sông Đakrông, chưa có điện, đường, trường, trạm. Hàng ngày, trẻ em đến trường phải vượt sông Đakrông bằng hai sợi cáp hoen gỉ rất nguy hiểm. Vì phải lo kiếm ăn nên việc học hành của trẻ em ít được người lớn chú trọng. Thiếu kiến thức, sống trong cảnh tối tăm, cuộc sống thiếu thốn đủ đường. Điện thắp sáng là ước mơ bao đời của đồng bào nơi đây. Khi những cây cột điện được vận chuyển vượt sông Đakrông, băng qua các triền đồi để đến với vùng đất này, bà con không biết giá trị của nó là bao nhiêu tấn sắn, bằng mấy con trâu nhưng họ hiểu công sức bỏ ra để có một cây cột về tới thôn, bản thắp sáng cho dân bản là rất lớn. Mấy tháng nay, công nhân điện lực làm liên tục để kéo điện về cho dân bản, tận mắt nhìn thấy chiếc đồng hồ được anh thợ điện cẩn thận đấu nối dây vào nhà, còn được nhà nước hỗ trợ cho mỗi hộ một mạng điện trong nhà và một bóng đèn thắp sáng, bà con mừng lắm. Ngày đóng điện về bản trở thành ngày hội lớn của đồng bào nơi đây. Bên ánh lửa hồng, già, trẻ, gái, trai các bản cùng hòa mình vào những điệu nhảy truyền thống rộn rã tiếng cồng, chiêng và lần đầu tiên trong đời, bà con được nghe những bản nhạc từ băng đĩa, không khí tưng bừng hẳn lên.

Mừng điện về các bản huyện Đakrông

Trong ngày lễ trọng đại này, già làng Hồ Ốt không quên thắp nén hương thơm lên bàn thờ báo cáo niềm vui của dân bản với Bác Hồ: “Giữa đại Trường Sơn hùng vĩ, ước mơ được hòa vào ánh sáng điện lưới quốc gia của chúng con nay đã trở thành hiện thực. Chúng con nguyện một lòng theo Đảng, theo cách mạng. Có điện rồi đời sống chúng con sẽ được cải thiện. Bà con dân bản sẽ được sáng cái đầu, no cái bụng, điện cho trẻ nhỏ học hành, người lớn nghe đài, xem ti vi cập nhật thông tin, chính sách của Đảng và Nhà nước để tự làm ăn, thoát nghèo”. Từ đây, một trang mới mở ra cho dân bản vươn tới cuộc sống sung túc, tươi đẹp hơn. Bà con sẽ được tiếp cận với các phương tiện nghe, nhìn như ti vi, đài phát thanh, từ đó học hỏi được những mô hình, kinh nghiệm hay trong sản xuất… Rồi tư duy, nhận thức của dân bản sẽ thay đổi, đồng bào sẽ biết chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; áp dụng khoa học kỹ thuật và các tập tục lạc hậu được đẩy lùi. Có điện, việc tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với người dân cũng thuận lợi hơn, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng. Điện về không chỉ góp phần thắp sáng thôn bản mà còn mang theo ánh sáng văn hóa, ánh sáng tri thức đến với đồng bào dân tộc thiểu số các xã vùng cao. Xuân này, có lẽ là mùa xuân không thể quên đối với 217 hộ dân vùng cao các bản Tà Lao, xã Tà Long; Khe Hiên, xã Hướng Hiệp; Chân Rò, Cu Pua 1, Cu Pua 3, xã Đakrông thuộc địa bàn huyện Đakrông. Điện về đúng vào những ngày cuối năm, nhà nào cũng tất bật dọn dẹp, trang hoàng lại nhà cửa để đón tết. Chiếc đèn dầu gắn bó bao đời với sinh hoạt của đồng bào từ nay trở thành kỷ vật. Anh Pỉ Nhiêu, bản Cu Pua 3, hớn hở khoe: “Mọi năm chưa có điện thì nhà cửa để thế nào cũng được. Năm nay có điện thì phải khác chứ. Điện về đúng lúc bà con đang vào vụ thu hoạch sắn nên sẽ có tiền mua thêm bóng đèn điện thắp sáng, ti vi để xem. Có điện, người dân vùng cao chúng tôi sẽ có điều kiện tiếp thu thêm nhiều thông tin hữu ích về phát triển kinh tế, cuộc sống không còn tối tăm như trước đây nữa”. 15 thôn bản có điện cuối cùng của huyện Đakrông đều là những địa bàn xa trung tâm xã, xa điện lưới quốc gia, giao thông đi lại khó khăn, địa hình núi đồi hiểm trở nên suất đầu tư điện trên hộ dân rất lớn. Tính trung bình mỗi suất đầu tư tương đương 65,9 triệu đồng/hộ dân, chưa kể phần kinh phí đền bù giải phóng mặt bằng do địa phương thực hiện. Bởi vậy, dòng điện sẽ đến với trên 700 hộ dân ở 15/102 thôn bản huyện Đakrông từ tết này đến dịp kỷ niệm 41 năm ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước 30/4/2016 càng có ý nghĩa hơn bao giờ hết. Ông Trần Văn Chạy, Chủ tịch UBND xã Đakrông bộc bạch: “Đồng bào ở những thôn, bản xa xôi này cuộc sống vẫn còn rất khó khăn. Hầu hết các hộ dân trong thôn đều là hộ nghèo, cuộc sống chủ yếu trông vào những mùa rẫy và trồng sắn. Tuy nhiên, trình độ canh tác thấp, điều kiện đất đai kém màu mỡ nên hầu như nhà nào cũng phải chịu cảnh thiếu đói. Giờ thì phấn khởi quá rồi! Bà con vùng cao chúng tôi cảm ơn Đảng và Nhà nước nhiều lắm! Có điện, dân bản sẽ có cơ hội thoát nghèo”. Lễ hội mừng điện về bản trở thành một lễ hội lớn của đồng bào Vân Kiều, Pa Kô sống giữa đại ngàn Trường Sơn. Từ ánh điện tỏa sáng, cặp mắt em thơ miệt mài bên những trang sách là khởi nguồn mang ánh sáng văn minh, tri thức đến từng nếp nhà sàn trước thềm xuân. Một năm mới đang về với những bản làng xa xôi tràn đầy niềm tin và hi vọng… ................................................ * Câu thơ trong bài thơ “Ba mươi năm đời ta có Đảng” của Tố Hữu Bài, ảnh: MAI LÂM