Nâng tầm sản phẩm nông nghiệp chủ lực

Với điều kiện tự nhiên và xã hội thuận lợi, thời gian qua, ngành nông nghiệp và các địa phương đã tập trung phát triển đa dạng nhiều loại cây trồng, vật nuôi mang tính đặc sản vùng miền. Trong đó phải kể đến các sản phẩm chủ lực như lúa chất lượng cao, cà phê, hồ tiêu... đạt được những bước tiến đáng kể, góp phần tạo nền tảng cho kinh tế nông thôn hiện đại, đồng bộ với tăng trưởng xanh.

Khách hàng tìm hiểu sản phẩm cà phê Khe Sanh tại huyện Hướng Hóa - Ảnh: L.A

Khẳng định vị thế

Với mục tiêu cơ cấu lại ngành nông nghiệp toàn diện theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, các đơn vị trong ngành nông nghiệp đã phối hợp với sở, ngành, địa phương tập trung phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản theo hướng lựa chọn các sản phẩm chủ lực, có lợi thế cạnh tranh, phát triển thị trường, xây dựng chuỗi cung ứng - sản xuất - chế biến - tiêu thụ.

Tăng cường ứng dụng khoa học và công nghệ, hình thành hệ sinh thái kinh tế nông nghiệp đồng bộ, bền vững như nông nghiệp hữu cơ, canh tác tự nhiên, nông nghiệp sinh thái, tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu... Qua đó vừa tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, vừa gia tăng sức cạnh tranh và giá trị gia tăng, góp phần tăng thu nhập cho nông dân.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Hồng Phương, một trong những mũi nhọn nông nghiệp của tỉnh là lúa chất lượng cao với diện tích hơn 41.000 ha, chiếm 80 % tổng diện tích gieo trồng. Tỉnh đặt mục tiêu đạt 1.000 ha lúa hữu cơ vào cuối năm 2025, hướng tới mở rộng thị trường trong và ngoài nước.

Đối với cây công nghiệp dài ngày, tỉnh phấn đấu đến năm 2030 hoàn thành công tác tái canh diện tích cà phê già cỗi trên địa bàn bằng bộ giống cà phê chè chất lượng cao, đảm bảo quy chuẩn kỹ thuật; có 150 ha cà phê được chứng nhận tiêu chuẩn hữu cơ và duy trì phát triển 60 ha cà phê chè đặc sản tại xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa.

Với cây hồ tiêu, tỉnh đã xác định xây dựng các mô hình ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất thâm canh, phát triển chuỗi giá trị bền vững trong sản xuất hồ tiêu hữu cơ, hồ tiêu có chứng nhận; nghiên cứu bảo hộ và bảo tồn giống tiêu Vĩnh Linh, tiêu Cùa...

Theo kế hoạch, đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh có ít nhất 500 ha hồ tiêu trồng mới và tái canh; 50% diện tích hồ tiêu trên địa bàn tỉnh sản xuất theo hướng hữu cơ, trong đó có ít nhất 500 ha chứng nhận tiêu chuẩn hữu cơ Việt Nam và quốc tế.

Quảng Trị cũng là một trong những địa phương đứng đầu cả nước về diện tích trồng rừng sản xuất, chế biến và xuất khẩu các sản phẩm từ gỗ. Năm 2024, toàn tỉnh có khoảng 121.000 ha rừng trồng các loại, trong đó có hơn 26.000 ha được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững. Hằng năm, diện tích rừng trồng khai thác bình quân từ 8.000 ha - 10.000 ha, sản lượng gỗ trên 1 triệu m3.

Ngoài ra, đến nay toàn tỉnh có 172 sản phẩm được cấp chứng nhận sản phẩm OCOP, trong đó có 2 sản phẩm 5 sao, 33 sản phẩm 4 sao và 137 sản phẩm 3 sao. Nhiều trong số các sản phẩm đó thuộc nhóm nông sản chủ lực của tỉnh như gạo chất lượng cao, cây dược liệu, cây ăn quả, cà phê, hồ tiêu... Qua đó góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, khai thác lợi thế địa phương, thúc đẩy kinh tế nông thôn và tăng thu nhập cho người dân.

Giải pháp để phát triển bền vững

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, việc phát triển các sản phẩm nông sản trên địa bàn vẫn còn những hạn chế, vì thế cần có các giải pháphiết thực để phát triển bền vững.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Hồng Phương, để nâng tầm sản phẩm chủ lực và khai phá tiềm năng sản phẩm nông nghiệp của tỉnh, thời gian tới, ngành nông nghiệp tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, chuyển giao tiến bộ khoa học công nghệ trong sản xuất, nhất là quy trình canh tác bền vững nhằm nâng cao chất lượng giá trị cho các sản phẩm nông sản. Trên cơ sở quy hoạch vùng của địa phương, tiến hành khảo sát, đánh giá, đề xuất bổ sung các sản phẩm có tiềm năng lớn của tỉnh, huyện.

Đẩy mạnh công tác quy hoạch, tích tụ ruộng đất để hình thành vùng nguyên liệu tập trung, quy mô lớn. Tăng cường ứng dụng chuyển đổi số trong tổ chức, chỉ đạo sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản; cấp mã số vùng trồng; phát triển, mở rộng vùng nguyên liệu đạt chuẩn hữu cơ, GACP, GAP và các chứng nhận tương đương.

Nâng cao chất lượng và năng suất các sản phẩm nông sản trên cơ sở ứng dụng đồng bộ khoa học công nghệ như: sử dụng giống cây trồng, vật nuôi chất lượng cao, kháng bệnh, năng suất cao; áp dụng quy trình sản xuất tiên tiến, công nghệ hiện đại vào sản xuất, chế biến và bảo quản nông sản. Tăng cường xây dựng và áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP... vào sản xuất để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và chất lượng nông sản.

Khuyến khích phát triển nông nghiệp hữu cơ, sản xuất các sản phẩm nông sản sạch, an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng. Xây dựng các chuỗi liên kết sản xuất từ khâu sản xuất đến tiêu thụ, kết nối nông dân với doanh nghiệp, tạo đầu ra ổn định cho nông sản; giới thiệu, kêu gọi và hỗ trợ doanh nghiệp đến tìm hiểu, đầu tư sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản trên địa bàn.

“Ngành nông nghiệp tiếp tục rà soát, nghiên cứu, tham mưu UBND tỉnh sửa đổi, ban hành các chính sách mới, đặc thù nhằm tăng cường đầu tư cho phát triển nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt là đầu tư vào nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, hoàn thiện cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất - chế biến nông sản... Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chế biến và tiêu thụ nông sản”, bà Phương khẳng định.

Lê An