Năng lực ngoại ngữ trong xu thế hội nhập

(NDĐT) - Thời gian vừa qua, sau khi Bộ Giáo dục và Ðào tạo (GD và ÐT) công bố phổ điểm các môn của kỳ thi THPT quốc gia, dư luận đều băn khoăn đối với điểm môn Ngoại ngữ. Trong khi các môn thi đều có điểm khá hợp lý với đỉnh của phổ điểm tập trung ở mức trung bình khá thì môn Ngoại ngữ, đỉnh phổ điểm ở mức yếu kém. Trong số các thí sinh thi môn Ngoại ngữ, có hơn 74 nghìn thí sinh chỉ đạt 2,5 điểm, gần 69 nghìn thí sinh chỉ đạt ba điểm, hơn 50 nghìn thí sinh chỉ đạt hai điểm và hàng chục nghìn thí sinh đạt dưới hai điểm.

Ðây là năm đầu, Bộ GD và ÐT thực hiện công khai phổ điểm thi để xã hội được biết. Phổ điểm đươc công khai cho thấy nhiều điều về đánh giá chất lượng học sinh. Kết quả học tập của học sinh THPT hằng năm đều được đánh giá tốt. Số học sinh đạt học lực trung bình trở lên đều ở mức hơn 90%; trong đó tỷ lệ khá, giỏi chiếm khoảng 40% đến 50%. Ðiều đó có nghĩa là phần lớn học sinh đạt 5 đến 6 điểm và không ít học sinh đạt 9 đến 10 điểm trong quá trình học tập. Thế nhưng, khi tham dự kỳ thi THPT quốc gia, vẫn với những nội dung kiến thức cơ bản đã học, phần lớn các em lại chỉ đạt mức yếu, kém, chỉ đạt 2 đến 3 điểm. Vì sao đánh giá kết quả học tập thì cao chót vót, phần lớn khá, giỏi trong khi dự thi chỉ được điểm ở mức yếu, kém. Phải chăng, câu chuyện bệnh thành tích vẫn đang len lỏi ở khắp các nhà trường, ở mỗi thầy cô và học sinh? Ðiểm thi quá thấp cho thấy, quá trình dạy, học ngoại ngữ hiện nay ở trường phổ thông còn quá nhiều bất cập từ đội ngũ giáo viên, học sinh đến giáo trình. Và điều quan trọng hơn là việc đánh giá học lực lâu nay không đi vào thực chất.

Hiện nay, ngoại ngữ được coi là công cụ không thể thiếu trong xu thế hội nhập. Năm 2008, đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân đến năm 2020 đã được triển khai với hàng loạt các mục tiêu được đề ra. Ðó là, đổi mới toàn diện việc dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, triển khai chương trình dạy và học ngoại ngữ mới ở các cấp học, trình độ đào tạo, nhằm đến năm 2015 đạt được một bước tiến rõ rệt về trình độ, năng lực sử dụng ngoại ngữ của nguồn nhân lực. Ðiều quan trọng hơn cả là: “Biến ngoại ngữ trở thành thế mạnh của người dân Việt Nam, phục vụ sự nghiệp CNH, HÐH đất nước”. Tuy nhiên, với phổ điểm thi môn Ngoại ngữ năm nay có thể khẳng định số học sinh yếu kém môn ngoại ngữ còn đông, số học sinh xuất sắc hầu như không có hoặc tỷ lệ rất thấp, khả năng hội nhập của thế hệ trẻ còn non kém. Kết quả thi được công khai phần nào cho thấy, thực chất chất lượng dạy học ngoại ngữ khác xa với những bảng điểm tổng kết đẹp hằng năm của ngành GD và ÐT công bố; trình độ ngoại ngữ của thế hệ trẻ cũng không như kỳ vọng của quá trình hội nhập và không thể trở thành thế mạnh của người Việt Nam, phục vụ sự nghiệp CNH, HÐH đất nước. Vì vậy, nếu cứ ru ngủ với những bảng điểm không thực chất, nguồn nhân lực trong quá trình hội nhập sẽ còn tụt hậu.

XUÂN MẠNH