Cập nhật: Thứ 3, 13/05/2014 | 04:27 GMT+7

Ký ức những năm tháng sống trên miền Bắc

(QT) - Thực hiện Hiệp định Giơ-ne-vơ, tháng 8/1954 cùng với nhiều người làng Nại Cửu, gia đình tôi được chính quyền cách mạng tỉnh Quảng Trị cho tập kết ra Bắc. Từ chiến khu Ba Lòng, sau hơn 10 ngày băng rừng lội suối, cả nhà chúng tôi 8 người dắt díu nhau đi bộ ra đến xã Liên Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Đôi chân nào cũng phồng rộp, rướm máu. Thấy cảnh vật ở Lệ Thủy trù phú, làng xóm đông đúc, cây cối xanh tươi nằm dọc bên đôi bờ sông Kiến Giang hiền hòa, trong mát, ba tôi quyết định xin chính quyền địa phương tạm cư ở làng Uẩn Áo để làm ăn sinh sống, chờ hai năm sau tổng tuyên cử, đất nước hòa bình thống nhất lại đưa gia đình về quê hương bản quán. Nhưng không ngờ thời gian ở trên miền Bắc phải kéo dài dằng dặc đến hơn hai mươi năm, ước mơ trở lại nơi chôn nhau cắt rốn của chúng tôi mới trở thành hiện thực. Làng Uẩn Áo thân thương đã trở thành quê hương thứ hai đầy ắp những kỷ niệm vui buồn không bao giờ phai nhạt trong tâm tưởng của tôi. Ngày ấy, ở lại làng Uẩn Áo với gia đình tôi còn có gia đình cậu Hoàng Phương, gia đình ông Trần Tất (Gia đình ông Tất ít lâu sau chuyển về làng Mỹ Phước, xã Phong Thủy sinh sống), gia đình ông Hoàng Tiến, gia đình ông Lê Hoãn, vợ chồng chú Trần Phụ, vợ chú Hoàng Nam, anh em chú Nguyễn Chiu, Nguyễn Ít. Ra đi với hai bàn tay trắng, những ngày đầu sống trên “đất khách, quê người” gặp nhiều khó khăn thiếu thốn nhưng bù lại, tình cảm nhận được thật ấm áp. Chính quyền và nhân dân sở tại đã hết lòng giúp đỡ bà con miền Nam tập kết. Bà con “nhường cơm sẻ áo”, cho ở nhờ, gạo ăn, chia cả ruộng đất trâu bò để tăng gia sản xuất.

Gặp mặt Hội đồng hương Uẩn Nam, xã Liên Thủy, huyện Lệ Thủy, Quảng Bình - Ảnh: XUÂN HÒA

Hơn một năm sống ở làng Uẩn Áo, theo dõi tin tức, biết được ở miền Nam đế quốc Mỹ đã hất cẳng Pháp, đưa Ngô Đình Diệm từ nước ngoài về xây dựng chính quyền bù nhìn, thẳng tay đàn áp nhân dân, phá hoại hiệp định Giơ-ne-vơ, âm mưu thôn tính nước ta một lần nữa. Nhân dân miền Nam đã đồng khởi đứng lên đấu tranh chống quân xâm lược Mỹ và bè lũ tay sai. Miền Bắc bước vào thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược của Đảng đã đề ra: Ra sức xây dựng miền Bắc XHCN và hết lòng hết sức chi viện cho miền Nam ruột thịt chiến đấu chống quân xâm lược Mỹ, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Xác định sẽ phải còn ở lại miền Bắc lâu dài, gia đình tôi và bà con làng Nại Cửu tập kết xin chính quyền địa phương cho lên vùng đất giáp giới giữa Uẩn Áo và làng Mỹ Trạch, xã Mỹ Thủy để khai hoang, dựng nhà ổn định cuộc sống. Vùng đất nơi bà con xin đến ở có diện tích khá lớn, nhưng lâu nay bỏ hoang, vì nó nằm ở khúc uốn của dòng Kiến Giang. Mùa lũ, nước ở thượng nguồn đổ về rất mạnh, đâm thẳng vào bờ sông gây lở đất nên người dân địa phương không ai dám đến ở. Những người làng Nại Cửu tập kết vốn cần cù, chịu thương chịu khó, không quản ngại khó khăn gian khổ, quyết tâm chung sức chinh phục thiên nhiên để xây dựng cuộc sống mới. Bà con ra sức chặt cây, dọn cỏ, mỗi hộ đã khẩn hoang được hơn hai sào đất. Tất cả nhân lực trong gia đình được huy động tối đa lên rừng để chặt cây, bứt tranh về làm nhà. Và rất nhanh sau đó, những ngôi nhà lần lượt mọc lên trên vùng đất mới. Nhà tranh, vách đất đơn sơ nhưng thật thân thương, ấm cúng. Đầu tiên xóm mới chỉ có 6 ngôi nhà. Sau đó ngày càng đông vui, tất thảy có 24 hộ với hơn 120 nhân khẩu, chỉ có 2 hộ là người làng khác. Năm 1958, trong phong trào xây dựng HTX nông nghiệp ở miền Bắc, thể theo nguyện vọng của bà con, chính quyền địa phương quyết định cho các gia đình miền Nam tập kết định cư ở làng Uẩn Áo thành lập HTX nông nghiệp, lấy tên là HTX nông nghiệp Uẩn Nam. HTX được chính quyền cấp cho 20 ha đất, mấy con trâu bò và một ít nông cụ. Ngày khai trương HTX vui như ngày hội, “trống giong, cờ mở”, mổ heo làm tiệc ăn mừng. Gần 18 năm tồn tại, HTX nông nghiệp Uẩn Nam đã trở thành ngôi nhà chung, đem lại cơm no, áo ấm cho những người dân làng Nại Cửu tập kết. Tuy quy mô nhỏ nhưng năm nào HTX cũng hoàn thành vượt mức các nghĩa vụ đối với nhà nước, đóng góp nhiều lúa gạo để góp phần cùng miền Bắc chi viện cho quân và dân miền Nam đánh giặc. Ngoài nghề chính là làm nông, HTX Uẩn Nam còn xây dựng lò ấp vịt, cung cấp con giống cho nhân dân xã Liên Thủy và một số vùng lân cận phát triển chăn nuôi. Huyện Lê Thủy là một huyện thuần nông, một năm sản xuất 2 vụ lúa, cánh đồng “thẳng cánh cò bay” rất thuận lợi cho nghề chăn nuôi thủy cầm. Tuy nhiên, lâu nay trong huyện không có ai mở lò ấp để sản xuất con giống. Người dân địa phương phải mua vịt con của thương lái đưa từ nơi khác đến chợ bán, số lượng và chất lượng con giống hạn chế, giá cả lại cao. Lò ấp vịt của HTX Uẩn Nam do chú Trần Nuôi và bác Lê Thiêm phụ trách. Tuy làm bằng thủ công, nhưng mỗi năm cho ra hàng vạn con giống khỏe mạnh, phục vụ tốt nhu cầu phát triển chăn nuôi của địa phương. Người dân làng Uẩn Áo rất khâm phục trước đức tính cần cù, chịu khó hay lam, hay làm của những người miền Nam tập kết. Thức khuya, dậy sớm, tối về vợ làm thức ăn chăn nuôi gia súc, gia cầm, còn chồng lại vác cuốc ra vườn trồng hoa màu, cây trái. Mảnh vườn nhỏ của các gia đình mùa nào thức ấy, thu hoạch xong mùa ớt, cà, lại trồng bắp, đậu, tiếp đến trồng sắn khoai… Đất không phụ lòng người, đời sống của bà con xã viên HTX Uẩn Nam ngày càng khấm khá, nhiều gia đình đã có của ăn của để, nhà cửa được xây dựng ngày càng khang trang hơn. Tuy nhiên, từ năm 1964, do thua đau trên chiến trường miền Nam, đế quốc Mỹ điên cuồng đưa máy bay ra bắn phá miền Bắc. HTX Uẩn Nam nhỏ bé, hiền hòa nằm bên bờ dòng sông Kiến Giang thơ mộng cũng trở thành mục tiêu đánh phá của máy bay Mỹ. Trong 4 năm ác liệt (1964 - 1968), đã có hàng chục tấn bom đạn dội xuống nơi đây. Không có ngôi nhà nào trong xóm còn nguyên vẹn. Buổi tối mọi người phải ngủ hầm chữ A. Có 3 người làng đã ngã xuống do bom Mỹ, đó là ông Hoàng Tiến, chú Lê Chác và chú Trần Sơn. Trong khó khăn gian khổ, tình làng nghĩa xóm của người làng Nại Cửu những năm ra Bắc tập kết ở HTX Uẩn Nam thật cảm động. Bà con thương nhau như ruột thịt, giúp đỡ nhau hết lòng. Nhà ai có việc gì, thiếu thứ gì là cả xóm xúm nhau đến giúp sức. Tháng giêng, tháng hai có năm mất mùa đói kém, hàng xóm san sẻ cho nhau từng bát gạo, củ khoai. Một người ốm đau là cả xóm thăm hỏi, chăm sóc. Ngày ấy, phương tiện nghe nhìn rất hiếm, chỉ có vài nhà có radio. Buổi tối, rảnh rỗi bà con lại tụ tập đến nhà tôi, nhà chú Trần Phụ hoặc đến nhà chú Trần Nuôi để nghe tin tức, ca nhạc, hát tuồng, chèo, cải lương. Bác Lê Thiêm và chú Hoàng Nam có giọng đọc sách rất diễn cảm, mỗi lần mượn được cuốn sách mới là bác và chú lại đọc vài chương phục vụ bà con. Chú Hoàng Nam đặc biệt mê sách. Có lần kiếm được bộ sách hay, chú bỏ công việc, “trốn” lên tra nằm đọc sách quên cả xuống ăn trưa, làm cả nhà phải tá hỏa đi tìm. Hơn 21 năm sống trên miền Bắc, xã viên HTX Uẩn Nam ngoài việc hăng hái lao động sản xuất xây dựng HTX vững mạnh, chăm lo đời sống còn tham gia hàng nghìn ngày công làm thủy lợi, đắp đê chống lũ, làm đường, lấp hố bom…Nhiều thanh niên của Uẩn Nam đã hăng hái nhập ngũ, tình nguyện lên đường vào Nam chiến đấu. Ba liệt sĩ là anh Nguyễn Đức Siêu, chị Hoàng Thị Liên và chú Võ Sung đã hi sinh anh dũng vì Tổ quốc. Những người ở lại xung phong vào lực lượng dân quân, du kích cầm súng bảo vệ làng xóm như chú Nguyễn Chiu, chú Trần Phụ, chú Trần Nuôi, chị Nguyễn Thị Cúc. Con cái của các gia đình được chăm sóc, nuôi dạy và cho học hành chu đáo. Nhiều thanh niên Uẩn Nam đã tốt nghiệp trung học phổ thông, học tiếp đại học, cao đẳng, hoặc trung cấp chuyên nghiệp, ra trường làm giáo viên, nhà báo, cán bộ kỹ thuật, nghiệp vụ... phục vụ sự nghiệp xây dựng quê hương, đất nước. Nhiều người trưởng thành làm quản lý như hiệu trưởng, tổng giám đốc doanh nghiệp lớn, cán bộ lãnh đạo cơ quan báo chí, Liên đoàn Lao động tỉnh… Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, hầu hết các gia đình làng Nại Cửu định cư ở Uẩn Áo đã trở về quê hương. HTX nông nghiệp Uẩn Nam chỉ còn lại trong ký ức. Song, những kỷ niệm đẹp của những năm tháng sống trên miền Bắc XHCN không bao giờ phai mờ trong trái tim của những người Nại Cửu tập kết. ĐỨC ĐIỂU



 {name} - {time}
{body}
 {name} - {time}
{body}

0 bình luận mới nhất

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Xem thêm:

Đổi thay đôi bờ Bến Hải
22:20 18/07/2024

Theo Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954, giới tuyến quân sự tạm thời được lựa chọn trùng với sông Bến Hải thuộc địa phận huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Khu phi ...

Ký ức Khe Sanh năm Mậu Thân
03:10 07/07/2023

...Sau hơn 10 ngày điều trị sốt rét ác tính tại Trạm Y tế Cù Bai, tôi về đơn vị được một tuần thì Chiến dịch tiến công và nổi dậy xuân Mậu Thân nổ ra và tin ...

Lắng sâu ký ức từ K8
22:55 28/04/2023

Cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ những năm giữa thập niên sáu mươi của thế kỷ trước ngày càng diễn ra ác liệt và lan rộng, nhất là ở các vùng quê hai ...

Lão ngư nặng lòng với biển

Lão ngư nặng lòng với biển
0:05 sáng nay

QTO - Gần nửa cuộc đời, ông Võ Hồng Thanh ở thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh, đã gắn liền với biển, không chỉ vì mưu sinh mà còn vì tình yêu biển, đảo,...

Giúp trẻ khuyết tật hòa nhập bằng kịch rối

Giúp trẻ khuyết tật hòa nhập bằng kịch rối
21:27 12/05/2014

(QT) - Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có khoảng 6.800 trẻ khuyết tật. Hầu hết các em đều sống khép kín, luôn mang nặng nỗi mặc cảm, tự ti. Xuất phát từ mong muốn giúp...

Tấm lòng của một tu sĩ

Tấm lòng của một tu sĩ
23:19 11/05/2014

(QT) - Thấm nhuần lời dạy: “Phụng sự chúng sanh là cúng dường chư Phật”, noi theo gương của Đức Từ Phụ Thích Ca Mâu Ni về cách sống tốt đời đẹp đạo, Sư cô Thích Nữ Hạnh Nhẫn,...

“Mái ấm tri ân” nơi biên cương

“Mái ấm tri ân” nơi biên cương
23:04 11/05/2014

(QT) - Chúng tôi có dịp trở lại huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) trong lần Công ty TNHH Bia Huế trao tặng “Mái ấm tri ân” lần 2 cho các gia đình liệt sĩ, thương binh, bệnh binh,...

Thời tiết

16°C - 20°C
Nhiều mây, có mưa, mưa rào
  • 14°C - 22°C
    Nhiều mây, có mưa, mưa rào
  • 14°C - 22°C
    Nhiều mây, có mưa, mưa rào
POWERED BY
Việt Long