Nâng tầm giá trị con tôm

Con tôm được xác định là thế mạnh và là một trong hai loại con nuôi chủ lực tạo sản phẩm có lợi thế cạnh tranh của tỉnh. Trong đó, nuôi tôm thâm canh ứng dụng công nghệ cao, đảm bảo an toàn thực phẩm được xem là giải pháp quan trọng góp phần nâng tầm giá trị con tôm.

Chuyển đổi từ ao nuôi hình vuông truyền thống sang nuôi tôm trong ao tròn được người dân ưu tiên lựa chọn - Ảnh: L.A

Là một trong những hộ tiên phong nuôi “tôm sạch”, từ năm 2019, ông Bùi Quang Cần ở xã Vĩnh Thái, huyện Vĩnh Linh đã quyết định chuyển đổi 0,5 ha diện tích nuôi tôm theo phương pháp truyền thống sang mô hình nuôi tôm 2 giai đoạn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Theo ông Cần, ưu điểm vượt trội của mô hình này là môi trường nuôi được xử lý bằng chế phẩm sinh học. Tôm giống nhập về được ương gièo trong bể nuôi có mái che từ 17 - 20 ngày (giai đoạn 1), sau đó đưa ra ao nuôi lớn ở ngoài trời.

Sau giai đoạn 1, tôm đã có sức đề kháng tốt nên khi ra môi trường lớn sẽ phát triển nhanh hơn, ít dịch bệnh. Với mật độ thả giống 80 con/m2 , sau 3 tháng nuôi, sản lượng thu hoạch đạt 5,4 tấn, lợi nhuận đạt 184 triệu đồng.

Không dừng lại ở đó, từ thành công ban đầu ông quyết định mở rộng diện tích lên 1 ha. Tôm giống sau khi ương trong ao có mái che sẽ được đưa ra ao nuôi lớn với mật độ 400 - 500 con/m2 . Khi tôm đạt kích cỡ khoảng 100 - 120 con/kg, ông sẽ thu tỉa một phần và duy trì số lượng trong ao còn lại về kích cỡ 40 - 50 con/kg.

Đặc biệt, nhờ nuôi theo phương pháp đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, tôm của ông đạt được những tiêu chuẩn khắt khe của doanh nghiệp thu mua nên không phải lo lắng về đầu ra của sản phẩm.

“Trước khi thu hoạch, đơn vị thu mua sẽ đến lấy mẫu xét nghiệm dư lượng kháng sinh, kim loại nặng… nếu đạt tiêu chuẩn sẽ thu mua toàn bộ với giá cao hơn thị trường từ 2.000 - 3.000 đồng/ kg. Với cách nuôi này, mỗi năm tôi thu hoạch trên 60 tấn/ha, lãi ròng 2 tỉ đồng. Đó là điều mà tôi chỉ dám mơ ước khi còn nuôi tôm theo cách truyền thống”, ông Cần cho hay.

Công ty TNHH Thủy sản công nghệ cao Việt Nam - Chi nhánh 1 Quảng Trị thuộc Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam, là một trong những doanh nghiệp hàng đầu về nuôi thủy sản trên địa bàn tỉnh từ hơn 15 năm nay với tổng diện tích hơn 120 ha. Vừa dẫn chúng tôi đi thăm hệ thống xử lý nước, công đoạn được ví như là “trái tim” của nuôi tôm công nghệ cao, anh Nguyễn Đức Tuấn, Giám đốc công ty vừa cho biết, đầu năm 2022, đơn vị đưa vào hoạt động khu nuôi tôm công nghệ cao theo quy trình an toàn sinh học với tổng mức đầu tư hơn 30 tỉ đồng.

Thay vì nuôi tôm trong ao lót bạt, hiện tại, toàn bộ quá trình nuôi của công ty đều được chuyển sang nuôi trong các bể tròn bán nổi và được thực hiện trong nhà kín với mật độ từ 300 - 400 con/m2 . Toàn bộ chu trình nuôi được kiểm soát thông qua công nghệ cho ăn tự động, ứng dụng công nghệ điện toán đám mây để kiểm soát các chỉ tiêu môi trường nước; hệ thống công trình nuôi được sắp xếp, bố trí hợp lý, liên hoàn từ hệ thống ao ương dưỡng, ao nuôi thương phẩm, ao lắng, ao trữ nước, ao chứa chất thải và hệ thống xử lý chất thải (biogas).

Theo anh Tuấn, quy trình nuôi này đã kiểm soát tốt dịch bệnh, các chỉ số môi trường ao nuôi được duy trì ổn định do được đặt trong nhà kín, áp dụng hệ thống tuần hoàn khép kín, tôm nuôi lớn nhanh, ít dịch bệnh, tỉ lệ rủi ro thấp. Xét về hiệu quả kinh tế, quy trình nuôi này có thời gian nuôi ngắn (từ 90 - 120 ngày) giúp tăng số vụ nuôi/ năm, hạn chế được dịch bệnh xâm nhập vào khu nuôi, tái sử dụng nước, giảm diện tích nuôi, mật độ nuôi cao, tôm nuôi có kích cỡ lớn…

Đặc biệt, tôm nuôi hoàn toàn không có dư lượng kháng sinh, chất cấm do trong quá trình nuôi chỉ sử dụng men vi sinh, khoáng chất để ngâm, trộn vào thức ăn. Hiện tại, bình quân mỗi ao nuôi trong nhà kín có diện tích 900 m2 của công ty cho thu hoạch từ 5 - 6 tấn/vụ, kích cỡ từ 30 - 50 con/kg tùy theo yêu cầu của đơn vị thu mua.

Với giá bán khoảng 260.000 đồng/kg với kích cỡ 30 con/kg, trừ chi phí mang lại lợi nhuận từ 30% - 50%. “Hầu hết sản lượng tôm nuôi của công ty đều được thu mua theo hợp đồng liên kết để chế biến xuất khẩu, chỉ một số rất ít bán ra thị trường”, anh Tuấn cho hay.

Mô hình nuôi tôm 2 giai đoạn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm của ông Bùi Quang Cần ở xã Vĩnh Thái, huyện Vĩnh Linh, cho thu nhập hơn 2 tỉ đồng/năm - Ảnh: L.A

Theo ông Chamlong Kolatut, Phó Tổng giám đốc cao cấp Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam, hiện nay, dù nguồn tôm nguyên liệu trên thị trường khá dồi dào nhưng với những phân khúc thị trường có tiêu chuẩn khắt khe như các nước Châu Âu, Hoa Kỳ… thì không phải nguồn tôm nuôi nào cũng đáp ứng được yêu cầu, đặc biệt là về màu sắc, dư lượng kháng sinh và chất cấm trong con tôm.

Ông Chamlong Kolatut cho biết, tại khu vực miền Trung, công ty hiện có 5 khu nuôi tôm công nghệ cao theo quy trình an toàn sinh học ở Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế. Theo đánh giá, con tôm nuôi trên cát tại khu vực này có cảm quan về màu sắc rất đẹp so với con tôm chung cả nước. Ngoài ra, hương vị, chất lượng thịt của con tôm cũng rất thơm ngon.

“Hiện tại, nhiều đơn vị thu mua để xuất khẩu đang gặp một số khó khăn như kích cỡ tôm, số lượng, đặc biệt là vấn đề xử lý hóa chất và kháng sinh tồn dư trong tôm. Tuy nhiên, với những nông trại nuôi công nghệ cao, quy trình nuôi chặt chẽ như thế này thì sẽ luôn được ưu tiên lựa chọn do đảm bảo những tiêu chuẩn để xuất khẩu”, ông Chamlong Kolatut nhấn mạnh.

Mục tiêu của tỉnh Quảng Trị là đưa thủy sản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, phấn đấu sản lượng thủy sản đến năm 2025 đạt 40.000 tấn, mở rộng diện tích nuôi trồng thủy sản lên 3.800 - 4.000 ha theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII.

Thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, thời gian qua, ngành nông nghiệp và các địa phương đã tập trung phát triển ngành tôm trở thành ngành sản xuất sản phẩm nông nghiệp chủ lực theo hướng bền vững, an toàn dịch bệnh, thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường sinh thái; nâng cao chất lượng, hiệu quả sản xuất; mang lại lợi ích cho người dân, doanh nghiệp và nền kinh tế.

Nhiều mô hình nuôi tôm theo hướng công nghệ cao, công nghệ sinh học đã thúc đẩy đưa năng suất, sản lượng tôm sú, tôm thẻ chân trắng ven sông và vùng bãi ngang ven biển không ngừng tăng qua các năm. Đến nay, toàn tỉnh có gần 1.300 ha diện tích nuôi tôm, sản lượng dự kiến trên 6.000 tấn, giá trị ước đạt 900 tỉ đồng. Nuôi tôm trở thành thế mạnh và là một trong hai con nuôi chủ lực tạo sản phẩm có lợi thế cạnh tranh của tỉnh.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Hữu Vinh cho biết, với quyết tâm làm giàu từ con tôm và tạo ra những đột phá mới giúp con tôm phát triển nhanh, bền vững, cùng với tăng cường đầu tư xây dựng hoàn chỉnh kết cấu hạ tầng phục vụ nuôi trồng, tỉnh đã tích cực mời gọi các doanh nghiệp có tiềm lực đầu tư vào nuôi tôm.

Trong đó, nổi bật là các dự án nuôi tôm công nghệ cao đang được khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư như dự án xây dựng khu nuôi tôm siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao của Công ty Growmax tại xã Vĩnh Thái, huyện Vĩnh Linh với tổng diện tích hơn 152 ha; dự án nuôi trồng, chế biến thủy sản công nghệ cao của Công ty Camimex tại thị trấn Cửa Tùng và xã Vĩnh Thái, huyện Vĩnh Linh với diện tích khoảng 90 ha.

Mặt khác, để khai thác và nâng cao giá trị cho sản phẩm chủ lực này, ngành nông nghiệp đang tăng cường hỗ trợ nông dân liên kết với doanh nghiệp từ khâu chăm nuôi đến thu mua sản phẩm nhằm phát huy hiệu quả trên diện tích đã và đang sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn.

Lê An