Đo lường góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hàng hóa

(QT) - Ngành Đo lường có tổ chức mạng lưới rộng khắp từ trung ương đến 63 tỉnh, thành phố. Nhờ có đo lường có thể kiểm soát và đảm bảo chất lượng sản phẩm, định lượng hàng hóa trong mua bán, giao nhận, góp phần phát triển sản xuất, kinh tế thương mại, thăm dò khai thác tài nguyên, theo dõi khí tượng thủy văn, góp sức trong nhiệm vụ bảo vệ môi trường, an toàn trong lao động, phòng, khám chữa bệnh. Đo lường có mặt trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, đóng góp xứng đáng vào công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước.

Nhìn lại chặng đường đã qua, Đo lường Quảng Trị đã đạt được những thành tích đáng khích lệ. Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) chủ động, phối hợp với các sở, ban, ngành, chính quyền các cấp tổ chức hội nghị tuyên truyền, phổ biến triển khai Luật Đo lường và các văn bản hướng dẫn; tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ về đo lường cho các đơn vị, cá nhân sản xuất- kinh doanh (SXKD), ban quản lý các chợ tại các huyện, thị xã, thành phố, cán bộ phường, xã; từ đó nhận thức về các quy định về đo lường của tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp (DN) trên địa bàn từng bước nâng lên. Tỉnh cũng quan tâm đầu tư công tác nguồn nhân lực đo lường và trang thiết bị chuẩn phục vụ nhu cầu phát triển KT- XH.

Cán bộ Chi cục TC-ĐL-CL kiểm tra tiêu chuẩn hàng hóa đang bày bán tại chợ Đông Hà

Đến nay, hệ thống chuẩn đo lường của Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, các ngành điện, nước…đã đầu tư một số lĩnh vực đo như: khối lượng, dung tích, điện, nước, áp suất... Hiện tại các lĩnh vực đo này đã đáp ứng nhu cầu kiểm định phục vụ nhu cầu SXKD, bán lẻ hàng hóa và quản lý nhà nước của tỉnh. Hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn và thử nghiệm được thực hiện nghiêm, bảo đảm tính độc lập, chính xác theo Luật Đo lường.

Theo đó, tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm trong tỉnh đã đáp ứng các điều kiện theo quy định Nghị định 105/2016/NĐ-CP quy định điều kiện hoạt động của tổ chức hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường.

Hiện nay tại Quảng Trị có 3 đơn vị thành lập mới và được chỉ định đáp ứng yêu cầu theo quy định là: Trung tâm Thí nghiệm điện Quảng Trị, Chi nhánh Công ty TNHH MTV Thí nghiệm điện miền Trung; Xí nghiệp sản xuất nước sạch Đông Hà (Công ty CP nước sạch Quảng Trị) và Trung tâm Kỹ thuật TC-ĐL-CL Quảng Trị. Việc quản lý, sử dụng phương tiện đo phục vụ SXKD được tăng cường; các loại phương tiện đo nhóm 2 đang sử dụng trên địa bàn đã được kiểm soát đo lường theo các lĩnh vực, số lượng, tỷ lệ kiểm định cao như đo đếm điện năng, xăng dầu... và được kiểm soát bằng các biện pháp như: phê duyệt mẫu khi sản xuất, nhập khẩu; kiểm định ban đầu trước khi đưa vào sử dụng; kiểm định định kỳ trong quá trình sử dụng; kiểm định sau sửa chữa. Năm 2016 Trung tâm Kỹ thuật TC-ĐL-CL đã được Tổng cục TC-ĐLCL chỉ định kiểm định đối chứng đối với đồng hồ đo đếm điện và đồng hồ nước lạnh với tỷ lệ 10%/tổng số đồng hồ đo điện và đồng hồ nước lạnh định kỳ trên địa bàn tỉnh. Công tác quản lý nhà nước về đo lường phân cấp huyện, xã hoạt động rõ nét hơn trong việc tuyên truyền phổ biến pháp luật về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng.

Chi cục TC- ĐL-CL đã phối hợp thanh tra, kiểm tra, trang bị một số cân đối chứng tại các chợ, trung tâm thương mại để phát huy vai trò tự giám sát của nhân dân; đồng thời triển khai Quyết định số 2294/QĐ-UBND của UBND tỉnh về chương trình nâng cao năng lực về quản lý đo lường chất lượng và nhãn hàng hóa tại các chợ giai đoạn 2015- 2020. Sở KH&CN đã phối hợp với các cơ quan chức năng cấp huyện tiến hành thanh tra, kiểm tra về đo lường, xử lý nhiều trường hợp vi phạm pháp luật về đo lường theo quy định.

Nhờ đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra trên thị trường cấp huyện nên trong thời gian qua tình hình gian lận về đo lường trong giao nhận mua bán hàng đóng gói sẵn theo định lượng phần lớn đảm bảo đo lường theo quy định, các vụ tranh chấp, khiếu nại về đo lường đã giảm đáng kể.

Chi cục TC-ĐL-CL đã phối hợp với các sở, ngành, các địa phương tiến hành kiểm tra phát hiện nhiều vi phạm về đo lường như: phép đo trong thương mại bán lẻ, phương tiện đo sai, quá hạn kiểm định, các lô hàng không đạt yêu cầu về kỹ thuật và đo lường..., từ đó kiến nghị đến các cơ quan chức năng xử lý vi phạm theo quy định. Công tác kiểm tra được tăng cường đối với các loại phương tiện đo, phép đo, hàng hóa nhạy cảm ảnh hưởng đến người tiêu dùng như: xăng dầu, taximét, gas hóa lỏng, cân ở chợ, hàng hóa đóng gói sẵn theo định lượng..., góp phần quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người tiêu dùng và các DN kinh doanh trên địa bàn.

Năm 2017, để triển khai Luật Đo lường, Nghị định của Chính phủ về việc thi hành luật và các văn bản hướng dẫn của Bộ KH&CN và Tổng cục TC-ĐL-CL, Sở KH&CN phối hợp với các sở, ngành, địa phương tham mưu trình UBND tỉnh ban hành “Quy định về quản lý hoạt động đo lường trên địa bàn tỉnh Quảng Trị” nhằm tập hợp và cụ thể hóa các quy định về hoạt động quản lý đo lường phù hợp với điều kiện tại Quảng Trị.

Tiếp tục triển khai Chỉ thị 14/CT về tăng cường công tác quản lý đo lường và Quyết định số 2294/QĐ-UBND ngày 27/10/2014 của UBND tỉnh về “Nâng cao năng lực về quản lý đo lường chất lượng và nhãn hàng hóa tại các chợ giai đoạn 2015- 2020”; xây dựng mô hình tổ đo lường, chất lượng và nhãn hàng hóa; hỗ trợ ban quản lý các chợ về kỹ thuật nhằm nâng cao tỷ lệ kiểm định đối với cân thông dụng; tăng cường lắp đặt các trạm cân đối chứng tại các chợ, trung tâm thương mại theo quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Quản lý phép đo trong thương mại bán lẻ và hàng đóng gói sẵn theo định lượng. Quản lý đo lường đối với sử dụng phương tiện đo (PTĐ); phân định phương tiện đo lường theo nhóm 1 và nhóm 2 để xác định các cơ chế quản lý thích hợp và định hướng phát triển mạng lưới kiểm định, hiệu chuẩn PTĐ; tăng cường năng lực quản lý mạng lưới kiểm định, hiệu chuẩn PTĐ và hoạt động kiểm định PTĐ trên địa bàn; tổ chức quy hoạch, xây dựng hệ thống chuẩn đo lường đáp ứng yêu cầu phát triển KT-XH của tỉnh.

Phối hợp với các huyện, thị xã quản lý các PTĐ ở các chợ, trung tâm thương mại; tạo điều kiện về chuẩn đo lường và đào tạo kỹ thuật viên để huyện, thị xã có thể triển khai công tác kiểm định cân khối lượng ở các chợ, trung tâm thương mại. Điều tra, thống kê phương tiện đo nhóm 1, PTĐ nhóm 2 trên địa bàn giai đoạn 2016 - 2020, nhằm cập nhật, quản lý phương tiện đo đang sử dụng trên địa bàn tỉnh; tăng cường quản lý đối với phương tiện đo nhóm 2; phối hợp với các cơ quan, ngành liên quan, tăng cường biện pháp quản lý để tăng tỷ lệ kiểm định đối với PTĐ đo tỷ lệ kiểm định thấp.

Tiếp tục đầu tư các trang thiết bị phục vụ công tác kiểm tra đo lường, kiểm tra đặc thù có sử dụng phương tiện vận tải, trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật chuyên dùng thực hiện kiểm tra nhanh, lấy mẫu kiểm tra; thiết bị kiểm tra hàng đóng gói sẵn, thiết bị kiểm tra về xăng dầu. Hướng dẫn các cơ quan, đơn vị trong tỉnh thực hiện các quy định về sử dụng đơn vị đo pháp định trong văn bản do cơ quan nhà nước ban hành, trong hoạt động tư pháp và các hoạt động công vụ, ghi lượng của hàng đóng gói sẵn, trong SXKD, nhập khẩu PTĐ, trong hoạt động bảo đảm an toàn, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường. Tăng cường hoạt động kiểm tra, thanh tra đối với các vi phạm quy định về đo lường trong các lĩnh vực kinh doanh nhạy cảm như: xăng dầu, vận tải hành khách bằng taxi, điện, nước sạch, kinh doanh sản phẩm hàng hóa có giá trị lớn và hàng đóng gói sẵn theo định lượng...

Đẩy mạnh tuyên truyền Luật Đo lường, đào tạo chuyên môn nghiệp vụ về đo lường và kiểm định viên để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức xã hội - nghề nghiệp về đo lường phát huy các hoạt động tư vấn, phản biện, quy hoạch phát triển về đo lường, cung cấp dịch vụ KH&CN và tuyên truyền phổ biến kiến thức về đo lường.

TRẦN CÁT LINH