Khám phá vẻ đẹp Pa Thiên và Voi Mẹp

Khởi hành từ bản Pin của xã Hướng Phùng, đúng 7 giờ sáng, chúng tôi bắt đầu hành trình leo lên ngọn núi cao nhất trong số hàng trăm ngọn núi thuộc dãy Trường Sơn về phía Nam của tỉnh Quảng Trị, đó là đỉnh Pa Thiên và Voi Mẹp. Điểm xuất phát trên hành trình ngược đỉnh Pa Thiên, Voi Mẹp là thôn Nguồn Rào - Pin, thuộc xã Hướng Phùng. Kinh nghiệm đi rừng cho hay, khi mới bắt đầu leo núi, đừng nên dốc sức đi quá nhanh, hãy đi với tốc độ vừa phải để cơ thể thích nghi dần với độ cao.

Một loài Địa lan trên đỉnh Pa Thiên nở hoa vào mùa Xuân-Ảnh: T.L

Dẫu đi dưới tán rừng không có nắng, nhưng ai cũng thở gấp và nhẫn nại đếm từng bước chân vì đường đi mỗi lúc một dốc hơn. Trên con đường núi uốn lượn, người dẫn đường anh Hồ Ma, người Vân Kiều, cho hay: “Đầu tiên chúng ta cần phải vượt qua dốc bốn chân. ”Không có lối mòn, mỗi bước chân phải bám vào gốc cây, tảng đá. Những lúc thấm mệt thì tựa người vào vách núi. Nếu quá sức, mọi người chỉ được phép dừng chân vài phút. Nếu nghỉ lâu, đôi chân sẽ không còn muốn bước tiếp...

Lối đi giữa rêu xanh

Trên lối đi, hàng trăm loài rêu xanh phủ kín từng phiến đá. Những loài rêu nhạt hơn thì bám vào thân cây, lớp này đến lớp khác. Nấm mọc trên những cây khô đã gãy đổ và mục ruỗng. Có những cây rừng tuy đã chết từ bao giờ nhưng vẫn sừng sững, như thách đố với thời gian, mưa gió. Lên đến độ cao trên 1.200m, không khí bắt đầu loãng dần. Núi rừng càng trở nên trầm mặc, hùng vĩ, một vẻ đẹp chẳng cần tô điểm. Anh Hồ Giỏi, người dẫn đường nhắc nhở: Nếu đi nhanh thì khoảng 15 giờ chiều sẽ gặp suối Pa Thiên. Đây là con đường độc đạo dẫn lên đỉnh Pa Thiên, để từ đó đi qua đỉnh Voi Mẹp.

Càng gần suối Pa Thiên, thảm thực vật càng đa dạng. Trên những phiến đá, màu rêu cũng nhạt hơn, xen lẫn là những loài lan không tên. Ngược dòng suối Pa Thiên, gió thổi mạnh, rừng núi chuyển mình, trời bất chợt đổ mưa. Mưa rơi trên lá với muôn vàn cung bậc thanh âm, lũ côn trùng cất tiếng đón chào, lũ chim hối hả gọi nhau tìm nơi trú ẩn. Chúng tôi cũng vội vàng tạm dừng chân ở một phiến đá “cô đơn,” đợi trời ngớt mưa để cắm trại. Giữa đại ngàn sương giăng mây phủ, màn đêm buông xuống thật nhanh, tiếng lá cây xào xạc, tiếng côn trùng nỉ non hòa điệu cùng dòng suối Pa Thiên chập chờn len vào giấc ngủ.

Những phiến đá ngủ yên

Suối Pa Thiên có lẽ lâu lắm hôm nay mới có dịp đón bước chân người. Lòng suối với những phiến đá xếp chồng lên nhau như một chiếc thang màu xanh dựng ngược lên phía trời. Nếu như ở độ cao dưới 500m, mọi người thường tránh đặt chân trên những phiến đá phủ rêu vì rất dễ bị trượt ngã, thì ngược lại, ở độ cao trên 1.400m, mọi người phải tránh dẫm chân trên những phiến đá không có rêu. Những phiến đá ấy trơn đến mức ngay cả loài rêu cũng không thể bám được.

Sát dưới chân Pa Thiên là cánh rừng huyền ảo như tranh vẽ, nổi tiếng hơn cả là loài Hoàng đàn giả, Thông tre lá ngắn, lá dài, Tùng La hán thuộc chi Podocarpus hạt trần. Mỗi thân cây dù lớn hay bé cũng phủ đầy rêu; loài rêu thay đổi màu sắc theo thời tiết mưa nắng. Vì vậy, màu rêu cũng là “màu thời gian”. Loài cây lá kim này đã bám rễ sâu vào đá núi, qua ngàn năm đã thích nghi với giá rét để dệt nên đại ngàn xanh thẳm.

Với độ cao khoảng 1.600m so với mực nước biển, Pa Thiên hầu như chỉ dành riêng cho những người giữ rừng, một số nhà khoa học gắn bó với rừng và những người có tình yêu thiên nhiên tha thiết. Đá trên đỉnh Pa Thiên có hình thù thật đa dạng, mà có lẽ bậc thầy nghệ sĩ là Thời Gian đã dày công đẽo gọt. Từ bao giờ, chúng vẫn im lìm cạnh nhau như đang mơ màng giấc ngủ đã ngàn năm! Cũng người qua đây cố khắc tên mình lên đá như muốn ký thác vào đá núi kỷ niệm về một chuyến đi hiếm có trong đời, nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, những dòng chữ lại bị xóa nhòa bởi gió mưa.

Thảm thực vật trên đỉnh Pa Thiên chủ yếu là rừng lùn, những loài cây họ Chè và họ Đỗ quyên. Trong đó có những gốc chè không biết bao nhiêu tuổi thường nép mình bên những phiến đá. Tương truyền đây là vườn chè được quân lính của vua Hàm Nghi trồng khi nhà vua xuất hành từ Cam Lộ ngược ra vùng núi phía Bắc của Quảng Trị.

Chè ở Pa Thiên mọc xen giữa những khóm trúc và những tảng đá, lá chè khá cứng, dày và có màu xanh nhạt; khi nấu uống không có vị chát đậm như chè ở vùng trung du. Có người bảo rằng nhờ tiếp xúc với mưa ngàn gió núi, hấp thu những gì tinh khiết của đất trời nên chè ở Pa Thiên có khả năng giúp con người hồi phục sức khỏe rất nhanh. Có phải vì vậy mà người Vân Kiều mỗi khi có dịp ngang qua Pa Thiên đều không quên hái một ít chè mang về làm quà đãi bè bạn?

Pa Thiên là nơi dừng chân lý tưởng để ngắm nhìn đỉnh Voi Mẹp ẩn hiện trong sương. Một vẻ đẹp mà ngay những người giữ rừng luôn cảm thấy nao lòng. Pa Thiên vẫn còn đó nhiều quần thể đá nhấp nhô, ẩn mình giữa ngàn cỏ cây, hoa lá và đôi lúc bất chợt chìm vào màn sương huyền ảo. Nơi đây, mỗi gốc cây, tảng đá, mỗi giọt nước tí tách đã ngàn năm rồi, và cả ngàn năm sau nữa vẫn sẽ kể mãi câu chuyện của riêng mình về thời gian, về những đổi thay bất tận của tự nhiên.

Voi Mẹp...

Đỉnh Voi Mẹp với độ cao hơn 1.700m so với mực nước biển, mây gió cứ quấn quýt dưới chân người. Về phía sườn Tây của dãy núi, những đám mây vội vã hình như đang tìm về một nơi xa nào đó, còn ở sườn núi phía Đông, từng cụm mây trắng cứ bị hút xuống lòng khe tưởng như không có đáy.

Đứng trên đỉnh Voi Mẹp, bạn sẽ nghe rất rõ tiếng thác nước ầm ào vọng lại mà không khỏi băn khoăn: Gió, mây và cả dòng nước kia được sinh ra từ đâu và rồi sẽ về đâu? Chàng trai Hồ Giỏi vốn rất kiệm lời bỗng thì thầm: “Mình chưa đi đến biển, nhưng có những ngày đẹp trời đứng trên đỉnh Voi Mẹp mình đã nhìn thấy biển. Mình mơ ước có một ngày sẽ đứng bên biển để nhìn về đỉnh Voi Mẹp...”.

Chàng trai Vân Kiều Hồ Giỏi bên gốc cây Tùng La Hán trên đường lên đỉnh Voi Mẹp -Ảnh: T.L

Đường lên đỉnh Voi Mẹp như một dải lụa màu xanh uốn lượn, được kết thành từ hàng triệu cây trúc quanh năm như đùa vui với mây, với gió. Sau khi vượt cả một chặng đường dài, chúng tôi bắt đầu đi sâu vào cánh rừng trúc. Những cây trúc thân nhỏ ken dày thành từng khóm, phong kín lối đi. Ngoài họ trúc còn có một số cây thân gỗ với những chỏm lá nhỏ, thoáng nhìn cứ ngỡ cây đã chết khô từ bao giờ.

Càng lên cao, gió càng thổi mạnh. Bầu trời đôi lúc đang trong xanh vời vợi nhưng chỉ một thoáng mây mù đã che khuất, một không gian mờ ảo rất khó xác định hướng đi. Những lúc như vậy, người dẫn đường phải trèo lên cây để định hướng lại đỉnh núi, hoặc mọi người đành ngồi đợi sương tan.

Trên lối đi về phía sườn Tây của Voi Mẹp, chúng tôi lại bắt gặp xác hai máy bay bị rơi từ trong chiến tranh. Vẫn còn đó vài ba khẩu súng đã hoen gỉ và vài mảnh áo giáp vương trên mặt đất.

Đứng ở lưng chừng đỉnh Voi Mẹp nhìn xuống phía chân núi là cả một biển sương trắng bồng bềnh, những đám mây vội vã lướt qua nhau, lướt qua những cánh rừng nhưng cũng vừa đủ tạo nên những cơn mưa bụi làm đọng lại muôn ngàn giọt nước li ti trên mặt lá.

Pa Thiên, Voi Mẹp suốt bốn mùa sương giăng mây phủ, vọng mãi tiếng gọi từ đại ngàn với những ai yêu mến thiên nhiên, khao khát được trải nghiệm và hòa mình cùng núi non trùng điệp.

Ngược đỉnh Pa Thiên, Voi Mẹp không chỉ để khám phá, tìm về nơi khởi nguồn của những dòng sông như Hiếu Giang, Thạch Hãn ở vùng đất phía Nam của Quảng Trị, để hiểu biết và yêu quý hơn quê hương xứ sở, mà còn là dịp để chiêm nghiệm về cuộc sống cũng cao thấp như núi và thăng trầm như những dòng sông.

Phan Tân Lâm