Hướng Lộc gần mà xa

(QT) - Từ ngã ba xã Thuận (Hướng Hóa, Quảng Trị), len lỏi qua những cánh rừng bạt ngàn lau lách, chúng tôi đến Hướng Lộc trong cái nắng gay gắt của một ngày nực dông. Chủ tịch HĐND xã Hồ Xuân Tun nói rằng, năm nay ở vùng Lìa không có mùa hè, tỷ lệ ngày nắng rất ít so với ngày mưa, sắn, chuối lên phơi phới, nhưng cỏ cũng phát triển rất nhanh, với cây sắn không làm cỏ coi như bỏ, mỗi héc ta sắn trước đây làm 20 công, nay tăng lên gấp đôi. Những cơn mưa rừng liên tiếp làm dòng suối Pa Xay đục ngầu. Mưa cũng đã làm cho hệ thống nước tự chảy về các thôn hư hỏng, nước không chảy về bản theo đường ống, chị em đi làm cỏ sắn về lại lục tục kéo nhau đến từng khúc suối giặt giũ, người thì tranh thủ lấy nước về nấu cơm, dòng suối ngắn chảy qua bản líu ríu tiếng người. Một thiếu niên dắt bò đi uống nước nói với tôi rằng, đã mấy tháng nay không chỉ Pa Xía mà mấy thôn khác đều không có nước tự chảy sinh hoạt, bà con ngày ngày phải ra suối tắm giặt, lấy nước về dùng, dòng suối đã bị ô nhiễm nặng, phần do con người, phần do mưa lũ cuốn theo bùn, rác, phần do trâu bò của người dân thả rong phóng uế bừa bãi.

Do hệ thống nước tự chảy không còn hoạt động nên mọi sinh hoạt của người dân thôn Pa Xía - Hướng Lộc chủ yếu nhờ nước suối bị ô nhiễm

Ông Hồ Xuân Tun cho biết: “Dù biết nguồn nước đã bị ô nhiễm nhưng hàng trăm con người nơi đây vẫn phải bám vào dòng suối, nếu không biết lấy nước đâu để dùng; đường ống dẫn nước bị hỏng đã lâu, người dân kêu, chính quyền biết, nhưng ngân sách xã gần như phụ thuộc trợ cấp từ trên, mỗi năm chỉ thu tại địa phương được 3 triệu đồng làm sao có tiền để đầu tư sửa chữa?”. Hướng Lộc có 476 hộ dân, với trên 80% là đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ hộ nghèo là 47,48%, hộ cận nghèo 8% nhưng đây không phải là xã biên giới, cũng không thuộc diện đặc biệt khó khăn, nhiều người gọi đây là xã “vùng lõm” vì không giống như các xã miền núi khác, các chương trình mục tiêu quốc gia ít khi đến được nơi này. Nguồn đầu tư cho Hướng Lộc nhận được từ các dự án phi chính phủ và chủ yếu từ nguồn vốn ngân sách địa phương. Trong điều kiện huyện, tỉnh đang khó khăn, dù có quan tâm đến mấy thì vốn đầu tư cho địa phương vẫn chỉ như muối bỏ biển. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Hướng Lộc Hồ Xuân Lợi nói rằng, chỉ mới ba năm nay đường từ ngã ba xã Thuận vào trung tâm xã Hướng Lộc được nhựa hóa, người dân, cán bộ xã mới sắm xe máy để đi lại, còn trước đó chủ yếu đi bộ, nhưng đường nhựa cũng chỉ đến được ba thôn, các thôn khác dù có đường nhưng chủ yếu là đường đất nên việc đi lại rất khó khăn, nhất là mùa mưa lũ. Hiện tại các thôn Của, Pa Ty, Cu Dừn vẫn chưa có đường, đây là các thôn nằm tách biệt giữa rừng, qua nhiều khe suối, đèo dốc nên vào mùa mưa lũ hoàn toàn bị cô lập với bên ngoài. Năm năm trước, huyện đã đầu tư 300 triệu đồng để làm đường từ trung tâm xã vào Pa Ty, nhưng nguồn vốn đó chỉ san ủi được 5 km nền đường, còn hơn 2,5 km nữa mới đến thôn vẫn còn hoang vu, chưa biết đến bao giờ mới thông tuyến. Vì không có đường nên nhiều thôn trong xã như Của, Pa Ty vẫn chưa có điện; các thôn Tà Rụi, Của, Trằm, Pa Ty, Cheng, Pa Ka, Toa Roa chưa có trường mầm non; các thôn Của, Tà Rụi, Trằm, Pa Ty, Cheng, Cu Dừn, Pa Ka chưa có trường tiểu học. Chủ tịch UBND xã Hồ Xuân Lợi cho biết do không có đường giao thông nên cuộc sống của người dân tại các thôn bản này hết sức khó khăn, 216 hộ nghèo toàn xã chủ yếu tập trung tại đó. Giao thông trắc trở nên sản phẩm làm ra của bà con không thể tiêu thụ được, trong khi người dân các thôn có đường đang từng ngày giàu lên nhờ trồng sắn, trồng chuối và đang tìm hướng đi mới trong việc phát triển cây cao su. Hướng Lộc là xã có tiềm năng đất đai hết sức dồi dào, màu mỡ, những năm qua nhờ cung cấp nguyên liệu cho Nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hóa, xuất chuối đi Trung Quốc mà hàng chục hộ dân đã giàu lên, cá biệt có hộ mỗi năm thu trên 300 triệu đồng như hộ Pả Lưới ở Tà Rụi, Nguyễn Văn Hợp ở Cheng. Ông Lợi cũng khẳng định, nếu có đường, xã Hướng Lộc sẽ không dừng lại ở diện tích 350 ha sắn, 270 ha chuối, 90 ha cao su như hiện tại mà chắc chắn sẽ tăng lên gấp hai, gấp ba, hộ nghèo của xã không nhiều đến mức “đáng xấu hổ” (chữ dùng của ông Lợi) như hiện nay. Không có đường, việc vận chuyển vật liệu khó khăn nên nhà ở của người dân hết sức tạm bợ, không có trường học khang trang nên rất khó vận động con em đến lớp, nhiều em ở xa trung tâm đành phải bỏ học giữa chừng. Có thể nói giao thông đang là nỗi bức xúc của người dân Hướng Lộc, một xã nằm lọt thỏm giữa vùng Lìa và vùng kinh tế đang phát triển là Lao Bảo. Từ trung tâm xã Hướng Lộc ra đường 9 chỉ chưa đầy 10 km và từ đây về thị trấn Khe Sanh khoảng cách còn gần hơn, tuy nhiên những năm qua Hướng Lộc như bị biệt lập với bên ngoài do những cung đường dang dở. Cô giáo Hồ Thị Thanh, giáo viên trường Tiểu học Hướng Lộc nói với tôi rằng, nếu được nhà nước đầu tư thì đường liên thôn từ Pa Xía đi Trằm – Cheng – Cu Dừn – Toa Roa – Pa Ka ra xã Tân Liên sẽ rút ngắn hơn 10 km so với đi từ trung tâm xã ra ngã ba Tân Long về thị trấn. Theo con đường đó điện sẽ dễ dàng kéo về bản, trường học sẽ dễ dàng xây dựng và những em nhỏ vùng cao sẽ không còn thất học vì thiếu trường thiếu lớp, thiếu những con đường đi tới văn minh. Hướng Lộc gần mà xa là vậy! Bài, ảnh: HOÀNG ĐỨC