Hướng công tác trợ giúp pháp lý về cơ sở

(QT) - Công tác trợ giúp pháp lý (TGPL) là cầu nối đưa các quy định của pháp luật đến với người dân, đặc biệt là những đối tượng chính sách, người có hoàn cảnh khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số... Qua đó, người dân được giải tỏa nhiều băn khoăn, tháo gỡ vướng mắc về chính sách pháp luật cũng như các vấn đề nảy sinh từ cuộc sống. Để độc giả hiểu rõ hơn về công tác TGPL trên địa bàn tỉnh, chúng tôi đã phỏng vấn bà HỒ THỊ THU HẰNG, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Quảng Trị, Giám đốc Trung tâm trợ giúp pháp lý. - Thưa bà, Quảng Trị là địa phương còn gặp nhiều khó khăn, các đối tượng thuộc diện cần TGPL khá đông. Vậy thời gian qua, Trung tâm trợ giúp pháp lý tỉnh đã triển khai những hoạt động gì để kịp thời hỗ trợ cho các đối tượng này?

- Theo quan điểm của chúng tôi, công tác TGPL không thể đạt kết quả khả quan trong ngày một, ngày hai mà phải trải qua quá trình dài, tiến hành nghiêm túc, thường xuyên và rất cần sự phối hợp của các cơ quan, tổ chức. Ngoài việc tích cực xây dựng các văn bản và kế hoạch hoạt động định kỳ, chúng tôi luôn quan tâm đến việc hướng dẫn nghiệp vụ chung. Trung tâm đã chủ động cử trợ giúp viên pháp lý về cơ sở hướng dẫn cho các câu lạc bộ TGPL cách thức, nội dung sinh hoạt; thường xuyên cung cấp, cập nhật văn bản pháp luật cùng tài liệu liên quan cho đội ngũ cộng tác viên; tổ chức nhiều hội nghị phổ biến, giáo dục và truyền thông pháp luật. Bên cạnh đó, chúng tôi thường xuyên phối hợp với các cơ quan, tổ chức như Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh, Hội Liên hiệp phụ nữ, Đoàn Thanh niên...thực hiện truyền thông, TGPL, đảm bảo cho hoạt động TGPL ngày càng đa dạng, đi vào chiều sâu, đến với các đối tượng một cách kịp thời. Đặc biệt, trên cơ sở quy chế của Hội đồng Phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng, chúng tôi luôn duy trì sự phối hợp, thực hiện truyền thông về hoạt động TGPL bằng hình thức cung cấp tờ gấp giới thiệu về Trung tâm và mẫu đơn đề nghị TGPL tại các cơ quan tiến hành tố tụng. Trong năm 2012, Trung tâm đã tham mưu cho Hội đồng phối hợp liên ngành trong hoạt động tố tụng triển khai Thông tư liên tịch số 10 tại các cơ quan tiến hành tố tụng của huyện Hải Lăng, Hướng Hóa và Vĩnh Linh. Phân công trợ giúp viên pháp lý phụ trách các lĩnh vực pháp luật, thực hiện việc thẩm định, đánh giá chất lượng TGPL. Căn cứ nội dung đề nghị TGPL của đối tượng và kết quả thực hiện TGPL, các trợ giúp viên pháp lý đã kịp thời đề xuất lãnh đạo Trung tâm giải quyết nhiều vấn đề phát sinh hoặc có liên quan đến vụ việc TGPL. - Đề nghị bà cho biết hoạt động TGPL ở cơ sở trên địa bàn tỉnh đã có những chuyển biến tích cực như thế nào? - Xác định công tác trợ giúp pháp lý phải hướng về cơ sở, thời gian qua, chúng tôi tích cực chỉ đạo, hỗ trợ kịp thời để các câu lạc bộ TGPL trên toàn tỉnh duy trì và đa dạng hóa nội dung sinh hoạt. Đến nay, toàn tỉnh có 81 câu lạc bộ TGPL đang hoạt động. Phần lớn các CLB này đều hoạt động có hiệu quả, góp phần nâng cao ý thức pháp luật của người dân.

Cán bộ tư pháp trợ giúp pháp lý lưu động cho người dân huyện Đakrông - Ảnh: Q.H

Ngoài ra, Trung tâm cũng tiếp tục duy trì hoạt động của 5/6 Tổ cộng tác viên TGPL tại các phòng Tư pháp cấp huyện. Bên cạnh việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, các Tổ giúp việc đã tích cực phối hợp với Trung tâm trong việc TGPL lưu động cho người dân địa phương. Hiện nay, mạng lưới cộng tác viên TGPL ở cơ sở đang được tiếp tục củng cố và kiện toàn. Đây là cánh tay nối dài của Trung tâm trong việc thực hiện TGPL tại chỗ. Đối với những vụ việc đơn giản, người dân sẽ được tư vấn ngay, hạn chế việc tiêu tốn nhiều thời gian, công sức. Các vụ việc phức tạp sẽ được chuyển lên cho Trung tâm nghiên cứu và TGPL bằng văn bản. Trong năm 2012, Trung tâm đã tổ chức 17 đợt khảo sát nhu cầu TGPL của người dân và 52 đợt TGPL lưu động về cơ sở. Qua TGPL lưu động, chúng tôi kết hợp tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật về TGPL, văn bản pháp luật mới ban hành có liên quan mật thiết đến cuộc sống người dân và trực tiếp tiếp nhận tư vấn, giải đáp cho hơn 2.000 yêu cầu TGPL của bà con. - Hiện tại, công tác trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh đang gặp khó khăn gì và những kiến nghị để tháo gỡ khó khăn đó, thưa bà? - Trước tiên, phải khẳng định rằng hoạt động TGPL trên địa bàn tỉnh hiện có khá nhiều thuận lợi bởi hệ thống các văn bản pháp luật về TGPL đã được ban hành đồng bộ; Trung tâm Trợ giúp pháp lý tỉnh nhận được sự quan tâm, chỉ đạo, điều hành kịp thời của Sở Tư pháp trên mọi mặt; các trợ giúp viên pháp lý và chuyên viên của Trung tâm đều đã tham gia lớp bồi dưỡng nghiệp vụ TGPL... Tuy nhiên, chúng tôi vẫn gặp không ít khó khăn như việc triển khai Đề án quy hoạch mạng lưới Trung tâm TGPL và chi nhánh chậm; hoạt động tư vấn pháp luật của các tổ chức, đoàn thể xã hội và nghề luật sư tại địa phương còn kém phát triển. Do đó, chúng tôi không thể thu hút được sự tham gia của các tổ chức này vào hoạt động TGPL. Tại cơ sở, chất lượng sinh hoạt của các CLB không đồng đều, đôi khi còn thụ động, hầu hết không có kinh phí hoạt động. Bên cạnh đó, kinh phí địa phương dành cho công tác TGPL còn hạn chế, vì thế Trung tâm gặp khá nhiều khó khăn trong việc đẩy mạnh các hoạt động chung, đặc biệt là thanh toán cho cộng tác viên là luật sư tham gia TGPL... Quảng Trị là tỉnh nghèo, số đối tượng thuộc diện trợ giúp pháp lý đông, vì vậy chúng tôi rất mong Cục Trợ giúp pháp lý xem xét, đề nghị với nhà tài trợ triển khai các Dự án hợp tác quốc tế về TGPL trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó, chúng tôi hy vọng Cục Trợ giúp pháp lý tiếp tục xem xét, hỗ trợ kinh phí một cách kịp thời để các câu lạc bộ TGPL hoạt động tốt trong bối cảnh chương trình 135 giai đoạn II, chương trình quốc gia giảm nghèo đã kết thúc giai đoạn. - Xin cảm ơn bà ! QUANG HIỆP (Thực hiện)