Hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ kinh tế tập thể phát triển

(QTO) - “Phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả, bền vững, cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân với nhiều mô hình hợp tác, liên kết trên cơ sở tôn trọng bản chất, giá trị và nguyên tắc của kinh tế tập thể, thu hút ngày càng nhiều nông dân, hộ gia đình, cá nhân và tổ chức tham gia; góp phần nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống của các thành viên, hộ gia đình, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững đất nước, bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa” - Đó là mục tiêu tổng quát được đề cập trong Nghị quyết 20, Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới.

Sau 20 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể (KTTT), khu vực KTTT nước ta đã có những chuyển biến tích cực. Chính sách, pháp luật về KTTT được quan tâm xây dựng, hoàn thiện phù hợp với từng giai đoạn phát triển. Hợp tác xã đã cơ bản hoàn thành việc chuyển đổi sang mô hình kiểu mới theo quy định của pháp luật.

Số lượng hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã thành lập mới tăng đáng kể, phát triển đa dạng hơn về ngành nghề, quy mô và trình độ, hỗ trợ tốt hơn cho các thành viên, tạo việc làm và nâng cao thu nhập thường xuyên cho người lao động. Tổ hợp tác với cơ cấu tổ chức gọn nhẹ, nội dung hoạt động đơn giản nhưng thiết thực, đáp ứng tốt hơn nhu cầu liên kết linh hoạt và mang tính ngắn hạn của người dân.

Liên kết giữa hợp tác xã với nhau, với doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế khác bước đầu phát triển. Khu vực KTTT cơ bản khắc phục được tình trạng yếu kém kéo dài, góp phần xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh xã hội, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, từng bước khẳng định vị trí, vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân.

Như vậy, phát triển KTTT là tất yếu khách quan, có ý nghĩa chiến lược, lâu dài, là chủ trương xuyên suốt, nhất quán của Đảng và Nhà nước ta. Hiện nay, Đảng và Nhà nước chủ trương tiếp tục phát triển KTTT trong các ngành, lĩnh vực, địa bàn nông thôn và thành thị, theo phương châm tích cực và vững chắc, xuất phát từ thực tiễn; hợp tác xã giữ vai trò chủ đạo trong phát triển kinh tế nông nghiệp.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là đổi mới và nâng cao hiệu quả KTTT còn nhiều khó khăn. Đó là tốc độ tăng trưởng, tỉ trọng đóng góp của khu vực KTTT vào GDP còn thấp; hợp tác xã phát triển không đồng đều giữa các địa phương, vùng, miền, giữa khu vực nông nghiệp và phi nông nghiệp. Năng lực nội tại của hợp tác xã còn yếu, hiệu quả hoạt động chưa cao.

Phần lớn các hợp tác xã, tổ hợp tác có quy mô nhỏ, vốn ít, phạm vi hoạt động hẹp, năng lực cạnh tranh, lợi ích mang lại cho thành viên thấp. Các hoạt động liên doanh, liên kết giữa các hợp tác xã và giữa hợp tác xã với các tổ chức kinh tế khác chưa phổ biến; nhiều hợp tác xã chuyển đổi, tổ chức lại mang tính hình thức, chưa thực sự chuyển biến về chất…

Từ bài học về kết quả đạt được và khó khăn, hạn chế trong việc xây dựng KTTT, nhiệm vụ đặt ra cho cấp ủy, chính quyền các cấp trong thời gian tới cần tập trung nâng cao nhận thức đúng, đầy đủ về bản chất, vị trí, vai trò và tầm quan trọng của KTTT trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Tiếp tục đổi mới và hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển KTTT. Tăng số lượng hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; phát triển các chuỗi giá trị nông sản hàng hóa gắn với liên kết sản xuất, cung cấp dịch vụ chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; đẩy mạnh tham gia vào các chuỗi cung ứng đưa sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu trực tiếp ra nước ngoài.

Cùng với đó, mở rộng quy mô hoạt động của các tổ chức KTTT, nâng cao chất lượng hoạt động của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã ngang tầm với các nước trong khu vực và trên thế giới. Các tổ chức KTTT đều áp dụng công nghệ, nhất là chuyển đổi số vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Kiện toàn bộ máy quản lý nhà nước về KTTT, quan tâm đào tạo đội ngũ cán bộ hợp tác xã theo hướng đào tạo chuyên sâu.

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam, các tổ chức, đoàn thể, trong đó có vai trò nòng cốt của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam đối với phát triển KTTT. Đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác suy cho cùng cũng chỉ để mang lại lợi ích kinh tế và phúc lợi xã hội ngày càng cao cho thành viên, thu hút hầu hết hộ cá thể ở địa bàn nông thôn và các thành phần kinh tế khác tham gia KTTT; góp phần thúc đẩy mục tiêu xây dựng nông thôn mới, hoàn thiện thể chế nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Phương Minh