Gieo mùa hè an lành cho con trẻ

Mùa hè luôn là khoảng thời gian được trẻ em mong đợi nhất trong năm. Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn khiến nhiều bậc phụ huynh lúng túng khi phải cân bằng giữa công việc và trách nhiệm chăm sóc, định hướng cho con tại nhà. Trong bối cảnh hiện nay, việc tổ chức một kỳ nghỉ hè vừa an toàn, bổ ích, vừa giúp trẻ phát huy năng lực và hình thành nhân cách đang trở thành một yêu cầu cấp thiết đối với mỗi gia đình.

Nhiều gia đình trẻ hiện nay gặp khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động hè tại nhà cho con - Ảnh: TRẦN TUYỀN

Nỗi lo khi con nghỉ học

Kỳ nghỉ hè kéo dài hơn hai tháng thường tạo ra một khoảng trống lớn trong lịch sinh hoạt của trẻ. Khi trường lớp tạm ngưng hoạt động, phần lớn thời gian trong ngày của các em không còn bị ràng buộc bởi thời khóa biểu cố định. Đây là khoảng thời gian quý giá để trẻ nghỉ ngơi, thư giãn sau một năm học căng thẳng, nhưng cũng dễ khiến trẻ rơi vào cảm giác buồn chán, lệ thuộc vào thiết bị điện tử hoặc dần thiếu kiểm soát trong nếp sống và hành vi.

Chị Nguyễn Thị Hà là công chức nhà nước, hiện sống tại phường Đông Lương. TP. Đông Hà, chia sẻ: “Tôi làm giờ hành chính, chồng thì hay đi công tác. Cứ đến hè là bắt đầu lo, vì ông bà hai bên đều lớn tuổi, không thể trông cháu cả ngày. Nhiều khi đang làm cũng không yên tâm, cứ gọi điện về hỏi con ăn chưa, có ở nhà không, có ngồi trước màn hình quá lâu không...”.

Không riêng chị Hà, thực tế cho thấy, nhiều gia đình trẻ hiện nay gặp khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động hè tại nhà cho con. Thiếu người hỗ trợ, áp lực tài chính khi đăng ký trại hè, lo ngại an toàn khi để con ở nhà một mình... tất cả tạo nên một vòng xoáy khiến không ít bậc phụ huynh cảm thấy mệt mỏi.

Anh Trần Văn Duy - một công nhân làm việc theo ca tại Khu công nghiệp Nam Đông Hà, cho biết: “Muốn con có mùa hè bổ ích nhưng thu nhập gia đình không cao, mỗi lần tính đăng ký trại hè là lại lắc đầu. Tôi từng thuê người trông trẻ theo giờ nhưng không yên tâm lắm. Mình đi làm, đầu cứ lo lắng ở nhà có chuyện gì xảy ra không”.

Hè là cơ hội bồi dưỡng tâm hồn

Theo cô Đinh Thị Hồng Vân, giảng viên Khoa Tâm lý và Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế, mùa hè là khoảng thời gian để trẻ nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng sau một năm học căng thẳng. Tuy nhiên, đây là giai đoạn cần sự đồng hành phù hợp từ cha mẹ để giúp trẻ duy trì nhịp sinh hoạt hợp lý và phát triển thói quen sinh hoạt lành mạnh. Cô Vân cho rằng, mùa hè không chỉ là thời gian thư giãn, mà còn là cơ hội quý báu để bồi đắp kỹ năng sống, tăng cường tương tác xã hội và củng cố nền tảng cảm xúc cho trẻ. Việc nghỉ học không đồng nghĩa với việc ngừng học, mà học theo những cách linh hoạt hơn, phù hợp với tâm lý và sự phát triển của trẻ.

Cô Vân chia sẻ: “Hiện nay, không ít phụ huynh có xu hướng rơi vào hai thái cực: một là quá buông lỏng, để trẻ tự do mà không định hướng rõ ràng, hai là áp đặt một lịch học hè dày đặc, gần như không khác gì năm học chính khóa. Cả hai cách này đều có thể dẫn đến những hệ quả không mong muốn, khiến trẻ cảm thấy căng thẳng, mệt mỏi hoặc phát triển thiếu hài hòa về tâm lý. Vì vậy, điều quan trọng là sự đồng hành vừa đủ của cha mẹ, với vai trò dẫn dắt chứ không kiểm soát để tạo nên không gian cho con khám phá, trải nghiệm và trưởng thành từ chính những hoạt động thường ngày”.

Để giúp phụ huynh tháo gỡ phần nào những trăn trở trong dịp hè, nhiều giải pháp thiết thực đã được đưa ra từ chính cộng đồng, nhà trường và các chuyên gia giáo dục. Trước hết, cần chủ động lập kế hoạch khoa học, trong đó có sự hài hòa giữa học tập - vui chơi - nghỉ ngơi. Một thời gian biểu cụ thể không chỉ giúp trẻ duy trì nền nếp sinh hoạt mà còn giúp phụ huynh quản lý thời gian hiệu quả hơn. Việc lựa chọn các chương trình học hè, trại kỹ năng phù hợp với độ tuổi, sở thích và điều kiện tài chính cũng là một hướng đi cần cân nhắc.

Trong trường hợp phụ huynh quá bận, hoàn toàn có thể khai thác các nguồn lực sẵn có tại nhà như sách, truyện tranh, các trò chơi giáo dục, video học tập... để tạo môi trường tự học lành mạnh cho trẻ. Giao cho trẻ một số việc nhà đơn giản như tưới cây, dọn bàn, gấp quần áo... cũng là cách rèn kỹ năng sống và tinh thần trách nhiệm hiệu quả.

Dành thời gian chất lượng để nuôi dưỡng gắn kết

Một trong những yếu tố quan trọng nhất trong dịp hè chính là duy trì sự gắn kết giữa cha mẹ và con cái. Theo các chuyên gia tâm lý học, dù bận rộn đến đâu, việc dành thời gian chất lượng bên con mỗi ngày là điều không thể thiếu. Những bữa cơm tối cùng nhau, những buổi đọc sách trước giờ ngủ hay cuộc trò chuyện nhẹ nhàng sau một ngày dài, tất cả đều góp phần nuôi dưỡng cảm xúc, giúp trẻ cảm thấy được yêu thương, thấu hiểu và có chỗ dựa tinh thần vững chắc. Đây cũng là thời điểm cha mẹ dễ dàng phát hiện những thay đổi tâm lý ở con để có hướng can thiệp, hỗ trợ kịp thời.

Kỳ nghỉ hè là không phải là “khoảng trống học tập” như nhiều người vẫn nghĩ, mà là “khoảng lặng phát triển” - thời gian để trẻ nghỉ ngơi, tĩnh tại và nuôi dưỡng những giá trị sống, kỹ năng sống quan trọng. Mỗi gia đình chính là một “môi trường giáo dục thu nhỏ”, nơi trẻ học cách sống cùng người thân, tự lập, chia sẻ, yêu thương, sáng tạo và trưởng thành qua những trải nghiệm thực tế đời thường. Từ góc độ này, chăm sóc con trong dịp hè không đơn thuần là “trông giữ” để đảm bảo an toàn, mà còn là quá trình đồng hành, định hướng và tạo nền tảng cho sự phát triển toàn diện của trẻ.

Nếu được chuẩn bị kỹ lưỡng, linh hoạt và bằng tình yêu thương, mỗi mùa hè sẽ trở thành một cột mốc đẹp đẽ trong ký ức tuổi thơ, nơi cha mẹ không chỉ dõi theo mà thực sự bước cùng con qua những tháng ngày tràn đầy tiếng cười.

Trần Tuyền