Dịch bệnh gia tăng, bệnh viện quá tải trầm trọng

(NDĐT) Hơn một tháng qua, số lượng bệnh nhi nhập viện tăng đột biến, khiến các bệnh viện phải sắp xếp lại các khoa phòng, huy động thêm trang thiết bị; các thầy thuốc phải làm thông tầm, gần như không được nghỉ ngơi. Tuy nhiên, sau rất nhiều cố gắng, tình hình đó vẫn chưa chuyển biến là bao...

Có mặt tại Khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Nhi T. Ư) chiều 11-4, chúng tôi chứng kiến sự vất vả của các bác sĩ, điều dưỡng ở đây. 14 giờ 30 phút, kíp điều dưỡng cuối cùng mới được ăn vội hộp cơm trưa. Bác sĩ Ngô Thị Hường chia sẻ, ngày nào cũng thế trong gần hai tháng nay, ăn muộn, làm nhiều, liên tục dường như đã thành quen với những thầy thuốc ở đây. Bác sĩ Đỗ Thiện Hải, Phó Trưởng Khoa Truyền nhiễm thông báo: Khoa có 90 giường bệnh (theo kế hoạch) nhưng đã phải sắp xếp, kê thêm thành 110 giường bệnh, nhưng vẫn có gần 200 bệnh nhi đang điều trị, cho nên việc nằm ghép hai, ba cháu một giường là đương nhiên. Ngay như phòng cấp cứu bệnh nhi nặng, bình thường được bố trí sáu giường bệnh nhưng nay đã phải thay từ giường loại to xuống giường loại nhỏ để kê được 11 giường bệnh; bác sĩ phải dồn bàn làm việc vào kho đồ để dành chỗ kê giường bệnh; đầu dây chia đường ô-xy thở cũng phải chia ba, chia bốn... Đông là vậy nhưng toàn khoa chỉ có 12 bác sĩ và 22 điều dưỡng làm việc không nghỉ, hết buồng bệnh này sang buồng bệnh khác.

Chăm sóc bệnh nhi nặng tại Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi T.Ư.

TS Nguyễn Minh Điển, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi T.Ư cho biết: Từ hai tháng trở lại đây, bệnh viện luôn quá tải trầm trọng, nhất là bệnh nhi điều trị nội trú. Tình trạng quá tải luôn ở mức 20 đến 30% ở tất cả các khoa, từ sơ sinh đến hồi sức, hô hấp, truyền nhiễm... Đáng lo ngại, rất nhiều bệnh nhi nặng phải thở ô-xy, thở máy. Thống kê cho thấy, số bệnh nhi nặng cần thở máy hằng ngày luôn luôn từ 70 đến 110 ca; bệnh nhi cần thở ô-xy là từ 160 đến 220 ca... Số lượng bệnh nhi tăng trong khi nhân lực, máy móc, trang thiết bị vẫn không thay đổi khiến công tác điều trị gặp rất nhiều khó khăn... Thông thường một bệnh nhi nặng cần đầy đủ một mô-đun điều trị (máy thở, trang thiết bị khác, số lần thăm khám...) nhưng vì quá đông cho nên sẽ bị bớt, giảm, ảnh hưởng đến quy trình bảo đảm an toàn cho người bệnh. Đến nay, bệnh viện đã phải huy động tất cả các nguồn lực để ứng phó tình trạng quá tải, thành lập ban chỉ đạo khẩn cấp chống quá tải bệnh nhi nặng; đi vay, mượn các trang thiết bị; quy trình thăm khám bệnh của các bác sĩ cũng được thay đổi để bảo đảm cho việc thăm khám bệnh nhân hiệu quả hơn... Tuy nhiên, tình trạng quá tải vẫn chưa chuyển biến là bao.

Nguyên nhân quá tải là do trẻ mắc các dịch bệnh tăng, nhất là do bệnh nhi khám, điều trị vượt tuyến. Thống kê riêng bệnh viêm phế quản, phổi đang điều trị ở đây cho thấy, số lượng bệnh nhi vượt tuyến của Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên là từ 70 đến 79%. Năm bệnh vào điều trị nhiều nhất trong tháng 3 là: viêm phế quản, phổi, sởi, viêm tiểu phế quản, tiêu chảy cấp, sốt cao co giật thì phần lớn các ca bệnh này đều có thể điều trị được tại các bệnh viện tuyến tỉnh, thậm chí là tuyến huyện.

Tại Khoa Nhi (Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội) tình trạng quá tải cũng khá nghiêm trọng khi cả khoa có 50 giường bệnh (thực kê thành 58 giường) nhưng vẫn luôn có hơn 100 bệnh nhi, trong đó có 20% là những trường hợp mắc sởi có biến chứng nặng... Khu vực dành cho trẻ thường ngày cũng được dọn gọn để kê năm giường lưu khám đêm. Những trường hợp mắc sởi, thủy đậu, tay-chân-miệng thể nhẹ đều được các bác sĩ ở đây cho điều trị ngoại trú để tránh lây truyền bệnh và vì không có giường bệnh.

Tại các bệnh viện Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2 (TP Hồ Chí Minh), số lượng trẻ đến khám và điều trị những ngày gần đây tăng cao chủ yếu là do nhiều trẻ mắc bệnh sởi. Riêng Bệnh viện Nhi Đồng 1, trung bình mỗi tuần tiếp nhận từ 90 đến 100 bệnh nhi của các địa phương ở khu vực phía nam đến khám và điều trị sởi. Đáng lo ngại là có khoảng 10% số ca bệnh bị biến chứng nặng phải thở máy. Bệnh sởi hiện diễn biến phức tạp và đang lây lan trong cộng đồng và cả trong bệnh viện.

Hiện nay ngành y tế TP Hồ Chí Minh đang triển khai việc tiêm bù vắc-xin cho trẻ, nhưng sau năm tuần thực hiện, mới tiêm được khoảng 37% trong tổng số 100 nghìn liều cần tiêm theo dự kiến. Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TP Hồ Chí Minh Nguyễn Trí Dũng nhìn nhận: Tiến độ tiêm ngừa vắc-xin sởi chưa đạt yêu cầu, trong khi bệnh sởi vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại và sốt phát ban dạng sởi tiếp tục gây dịch, đang lưu hành trên diện rộng. Theo Trung tâm Y tế dự phòng TP Hồ Chí Minh, khó khăn hiện nay là số được tiêm ngừa chủ yếu là trẻ dưới ba tuổi nên khó kiểm soát bệnh. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền cho chiến dịch tiêm bù vắc-xin sởi chưa đến được với người dân. Một bộ phận người dân không đưa con đi tiêm ngừa do lo lắng độ an toàn của việc tiêm chủng. Trong khi đó, biện pháp phòng bệnh hữu hiệu nhất là tiêm vắc-xin, do vậy, ngành y tế đang đẩy mạnh công tác truyền thông để người dân nhận thức đúng về việc tiêm phòng cho trẻ, đồng thời cố gắng hoàn thành việc tiêm vắcxin sởi cho trẻ trong tháng 4 này.

Cùng với bệnh sởi, hiện nay, trẻ mắc các bệnh quai bị, thủy đậu, cúm, tay-chân-miệng cũng gia tăng, nhất là bệnh tay-chân-miệng đang tăng theo mùa dịch. Thống kê của Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cho thấy, ba tháng đầu năm nay, toàn thành phố đã có gần 1.900 ca bệnh tay-chân-miệng, tăng 29% so với cùng kỳ năm 2013.

Tại cuộc họp trực tuyến với các viện vệ sinh dịch tễ, Pa-xtơ trong cả nước, các chuyên gia đánh giá tuy chưa phát hiện có sự biến đổi về gien và các týp vi-rút sởi lưu hành tại Việt Nam; không có thay đổi về độc lực của các chủng vi-rút sởi nhưng đây là bệnh có những diễn biến khá bất thường, nhiều trường hợp biến chứng nặng, thậm chí có trẻ bị vi-rút sởi tấn công trực tiếp vào phổi. Bộ Y tế yêu cầu các viện, bệnh viện, các đơn vị trực thuộc phối hợp các địa phương quyết liệt đẩy mạnh việc tiêm vắcxin sởi và các vắc- xin khác trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Giao trách nhiệm cho các cơ quan liên quan trong việc rà soát, đôn đốc các đối tượng tiêm, tránh bỏ sót đối tượng tiêm, bảo đảm an toàn theo các quy định. Tăng cường đưa các thông điệp phòng, chống bệnh sởi và các dịch bệnh khác đến người dân; chuẩn bị sẵn các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, cơ số thuốc để chủ động phục vụ công tác điều trị, phòng, chống dịch bệnh, trong đó có dịch sởi; hạn chế chuyển viện tránh lây lan bệnh ra cộng đồng. Thống kê cho thấy, từ đầu năm đến nay cả nước đã ghi nhận 6.611 trường hợp sốt phát ban dạng sởi, tập trung chủ yếu ở 59 tỉnh, thành phố, trong đó có 2.492 trường hợp được chẩn đoán xác định mắc bệnh sởi.

Đối với việc khắc phục tình trạng quá tải ở Bệnh viện Nhi T.Ư, Bộ Y tế yêu cầu bệnh viện tiếp tục tập trung nguồn lực để khám, chữa bệnh cho các bệnh nhi nặng bằng các biện pháp như: bố trí, tăng cường nhân lực tại phòng khám của bệnh viện để sàng lọc, phân loại bệnh nhi, chuyển các trường hợp bệnh nhẹ về tuyến dưới. Tập trung trang thiết bị y tế, thuốc điều trị và đặc biệt kê thêm giường bệnh để tiếp nhận, điều trị cho các bệnh nhi nặng. Thực hiện chuyển về tuyến dưới các trường hợp bệnh ổn định. Bên cạnh đó, các bệnh viện: Bạch Mai, E, Bệnh Nhiệt đới T.Ư sẵn sàng phối hợp, hỗ trợ Bệnh viện Nhi T.Ư trong điều trị bệnh nhân nặng khi cần thiết. Đẩy mạnh công tác truyền thông về chẩn đoán, chăm sóc và điều trị các bệnh lý hô hấp như viêm phế quản, phổi, sởi, cách chăm sóc và điều trị tại nhà; tăng cường tuyên truyền, khám, chữa bệnh tại các bệnh viện tuyến dưới. Các bệnh viện nhi, sản nhi, bệnh viện đa khoa tỉnh có khoa nhi chuẩn bị tốt các điều kiện khám bệnh, cấp cứu và điều trị các bệnh lý nhi khoa khi có diễn biến dịch bệnh xảy ra. TRUNG HIẾU và NGUYỄN NAM