Đẩy mạnh thanh tra chuyên ngành bảo hiểm xã hội

Thanh tra, kiểm tra là một công cụ đặc biệt của ngành bảo hiểm xã hội (BHXH), góp phần mang lại hiệu quả tích cực trong công tác phát triển người tham gia, tăng thu và quản lý thu hồi tiền chậm đóng. Đồng thời, có tác dụng răn đe, phòng ngừa hành vi vi phạm của các chủ sử dụng lao động (SDLĐ), góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động (NLĐ). Thời gian qua, bên cạnh việc áp dụng các giải pháp đôn đốc thu, thu nợ BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) thì công tác thanh tra chuyên ngành, xử lý vi phạm của cơ quan BHXH được xác định là giải pháp tích cực nhất trong việc thu hồi số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Người lao động Công ty TNHH Dệt may VTJ TOMS, Hải Lăng được đảm bảo quyền lợi BHXH, BHYT, BHTN - Ảnh: T.T

Theo thống kê của BHXH tỉnh, đến 31/11/2024, tổng số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN toàn tỉnh là 136,9 tỉ đồng, chiếm 7,12% kế hoạch giao của BHXH Việt Nam. Nếu trừ số tiền chậm đóng khó thu 8,1 tỉ đồng và ngân sách nhà nước chưa chuyển 58,1 tỉ đồng thì tổng số tiền chậm đóng là 70,7 tỉ đồng, chiếm 3,68% kế hoạch giao của BHXH Việt Nam.

Thời gian qua, BHXH tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành trong hoạt động thanh tra, kiểm tra. Chỉ đạo, hướng dẫn BHXH các huyện tổ chức việc thanh tra, kiểm tra, chú trọng thanh tra chuyên ngành đối với các đơn vị có dấu hiệu vi phạm, đơn vị chậm đóng BHXH, BHYT. Đồng thời, tổ chức các đợt kiểm tra chuyên đề, đột xuất các cơ sở khám chữa bệnh (KCB) có tỉ lệ chi KCB BHYT cao so với dự toán, gia tăng chi phí bất hợp lý. Chủ động rà soát, phân tích dữ liệu trên các phần mềm nghiệp vụ, dữ liệu cơ quan thuế cung cấp để nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác thanh tra, kiểm tra.

Năm 2024, BHXH tỉnh đã chủ động tổ chức, phối hợp thực hiện 46 cuộc thanh tra, kiểm tra tại 207 đơn vị. Đơn vị đã xử lý, thu hồi nộp quỹ BHXH, BHTN, BHYT, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ, BNN) với số tiền 1,9 tỉ đồng. Giám đốc BHXH tỉnh ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về chậm đóng, chưa đóng BHXH, BHTN, BHYT tại 5 đơn vị SDLĐ với tổng số tiền xử phạt 117 triệu đồng và chuyển hồ sơ đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh xử phạt vi phạm hành chính về chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT đối với 1 đơn vị SDLĐ. Yêu cầu 14 đơn vị SDLĐ lập hồ sơ đăng ký tham gia, truy đóng cho 27 NLĐ với số tiền hơn 168 triệu đồng...

Theo Trưởng Phòng Thanh tra - Kiểm tra, BHXH tỉnh Phạm Chí Hiếu, công tác thanh tra, kiểm tra góp phần tạo sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức của các tổ chức, cá nhân về vai trò, trách nhiệm, mục đích, ý nghĩa của việc tham gia BHXH, BHYT, tạo chuyển biến tích cực trong công tác thu, phát triển đối tượng, giảm nợ đọng, nhất là giảm thiểu tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHXH, BHYT.

Nhằm nâng cao tính chấp hành và tuân thủ pháp luật BHXH, BHYT, BHTN, BHXH tỉnh tăng cường công tác truyền thông, phổ biến, giáo dục pháp luật, nhất là những quy định pháp luật về BHXH, BHYT để NLĐ và người dân được biết. Niêm yết, công khai, đầy đủ, minh bạch, kịp thời các quy trình, thủ tục hành chính, giấy tờ, hồ sơ, thời gian giải quyết và những quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân đến giao dịch tại bộ phận “một cửa” của đơn vị được thuận lợi. Triển khai và áp dụng triệt để công nghệ thông tin trong việc thực hiện nhiệm vụ, xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật và của ngành BHXH.

Từ thực tiễn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN, đối với kế hoạch công tác thanh tra hằng năm, cần tập trung thanh tra các đơn vị chậm đóng, có dấu hiệu nghi ngờ về đóng BHXH, BHTN, BHYT. Khi phát hiện các vụ việc vi phạm hành chính về đóng BHXH, BHTN, BHYT, cần xử lý nghiêm, không bỏ lọt hành vi hoặc xử phạt không đúng hình thức, mức phạt được quy định đối với lĩnh vực BHXH, BHTN, BHYT.

Để nâng cao hiệu quả công tác thanh tra chuyên ngành và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về đóng BHXH, BHYT, BHTN, chính quyền các cấp thường xuyên chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc đóng BHXH, BHYT cho NLĐ tại các cơ quan, đơn vị SDLĐ. Xử lý nghiêm các sai phạm theo quy định của pháp luật.

Cơ quan BHXH tăng cường phối hợp chặt chẽ với các đơn vị như thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, cơ quan thuế, công an trong việc thành lập các đoàn thanh tra liên ngành về việc chấp hành các quy định của pháp luật về lao động, BHXH, BHYT, việc làm. Đồng thời, tăng cường cải tiến phương pháp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, rà soát, phân tích dữ liệu để đánh giá, khoanh vùng, lựa chọn mẫu cần kiểm tra thực tế, nâng cao khả năng phát hiện, nhận diện dấu hiệu sai sót, vi phạm một cách toàn diện giúp nâng cao chất lượng và kết quả công tác thanh tra.

Cùng với tăng cường áp dụng khoa học, công nghệ, thiết bị hiện đại vào phục vụ công tác theo dõi, giám sát việc thực hiện các quyết định sau thanh tra, kiểm tra, bảo đảm sự nghiêm minh của pháp luật, cần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra của ngành BHXH.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông chính sách, pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT, hướng dẫn NLĐ đăng ký, cài đặt và sử dụng ứng dụng VssID để chủ động nắm bắt tình hình tham gia và thụ hưởng các chế độ, chính sách về BHXH, BHYT, BHTN, kịp thời phản ánh cấp có thẩm quyền khi phát hiện dấu hiệu vi phạm, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân.

Bảo Bình