Công bố Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các hiệp định thương mại tự do năm 2024

Chiều nay 8/4, Bộ Công thương tổ chức chương trình công bố Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các hiệp định thương mại tự do (FTA Index) năm 2024. Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự. Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng tham dự tại điểm cầu Quảng Trị.

Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng tham dự hội nghị tại điểm cầu Quảng Trị - Ảnh: T.T

FTA là một công cụ mang tính định lượng và hệ thống, được xây dựng dựa trên khảo sát thực tế doanh nghiệp tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước. Nội dung khảo sát tập trung vào 4 khía cạnh chính: Mức độ tiếp cận thông tin về FTA của doanh nghiệp; tình hình tuân thủ các quy định pháp luật nội luật hóa từ cam kết FTA; hiệu quả các chương trình, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA; việc triển khai các cam kết phát triển bền vững tại địa phương, đồng thời ghi nhận các khó khăn, vướng mắc mà doanh nghiệp đang gặp phải trong quá trình thực hiện, tận dụng các FTA...

FTA Index là điểm số tổng hợp của 4 chỉ số thành phần theo thang điểm 10 và tổng hợp thành thang điểm 40. Theo đó, Cà Mau là địa phương có chỉ số FTA cao nhất, xếp sau đó là các tỉnh Thanh Hóa, Bình Dương.

Qua khảo sát, Bộ Công thương đánh giá, việc tiếp cận thông tin về các FTA của doanh nghiệp Việt Nam đã có những thành công nhất định. Các doanh nghiệp đã bắt đầu tận dụng được các ưu đãi với các mức độ khác nhau phụ thuộc vào ngành hàng, vào địa phương và theo từng hiệp định. Mức độ tận dụng lớn nhất là các cam kết về cắt giảm thuế quan, xuất xứ hàng hóa và thuận lợi hóa thương mại. Các doanh nghiệp đã bắt đầu nhận thức được các cam kết về phát triển bền vững, đặc biệt là các cam kết và lao động, cam kết về môi trường và đã có sự chuẩn bị nhất định cho việc thực thi các cam kết này.

Bộ chỉ số FTA Index hướng đến việc cung cấp cơ sở dữ liệu minh bạch và khách quan cho Chính phủ, các cơ quan trung ương và địa phương trong chỉ đạo, giám sát, điều hành công tác hội nhập; hỗ trợ địa phương đánh giá kết quả thực thi FTA theo chương trình hành động đã đề ra; đồng thời là căn cứ để hoạch định chính sách, chiến lược phát triển phù hợp với điều kiện và tiềm năng từng địa phương.

Bên cạnh đó, báo cáo cũng chỉ ra thực tế triển khai FTA tại Việt Nam vẫn còn không ít thách thức. Việc tận dụng cơ hội từ các FTA chưa đồng đều giữa các địa phương và doanh nghiệp, đặc biệt là trong khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa. Nhiều doanh nghiệp còn chưa cập nhật đầy đủ thông tin, chưa nắm rõ cam kết cụ thể và chưa đủ năng lực để đáp ứng các tiêu chuẩn về xuất xứ, kỹ thuật, môi trường, lao động... Mặt khác, sự phối hợp giữa các cơ quan trung ương, chính quyền địa phương và cộng đồng doanh nghiệp trong triển khai FTA chưa thật sự đồng bộ và hiệu quả, làm giảm tác động lan tỏa của các hiệp định.

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Việc công bố Bộ chỉ số FTA Index không chỉ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công tác triển khai hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước mà còn tạo nền tảng vững chắc để nâng cao hiệu quả thực thi hiệu quả các hiệp định thương mại tự do.

Đây sẽ là công cụ đánh giá định lượng, khách quan, toàn diện, giúp Chính phủ, các cơ quan chức năng đo lường mức độ thực thi và tận dụng các FTA của các địa phương trong cả nước nhằm kịp thời nhận diện những điểm nghẽn trong quá trình thực thi các cam kết và đề xuất các giải pháp cải thiện cụ thể, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành chính sách sản xuất, xuất nhập khẩu của các cấp chính quyền một cách sát thực, hiệu quả. Thủ tướng chỉ rõ, bước đầu triển khai thực hiện đánh giá chỉ số FTA Index nên trên tinh thần vừa làm vừa rút kinh nghiệm, không cầu toàn, nóng vội.

Thông qua chỉ số xếp hạng sẽ tạo động lực thúc đẩy để các địa phương không ngừng đổi mới, đẩy mạnh cải cách hành chính, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp thực thi có hiệu quả và tối ưu hóa các nguồn lực, các cơ hội từ các FTA để đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng và sản phẩm xuất khẩu, góp phần duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu bền vững và hiện thực hóa mục tiêu hội nhập kinh tế quốc tế một cách thực chất, bền vững.

Tại buổi lễ, Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen cho các địa phương có mức độ tận dụng, thực thi tốt các FTA theo 5 nhóm.

Thanh Trúc