Chuyện đời nặng hơn bản án

(QT) - Với một cô gái sinh năm 1987, là mẹ của 3 đứa con, phải chấp hành bản án 3 năm 9 tháng tù giam, thì điều đó hẳn là một bi kịch. Vậy nhưng, với người mẹ này, bản án đó không nặng bằng câu chuyện cuộc đời mình. Chấp hành án xong, cô có thể quay về với cuộc đời nhưng câu chuyện tình thân đứt đoạn thì không biết đến ngày nào mới hàn gắn được.

Minh họa: N.D​

Vóc dáng bé nhỏ, gương mặt khắc khổ, H. khiến người đối diện không khỏi thương cảm. Suốt thời gian diễn ra phiên tòa là chừng đó thời gian câu hỏi “vì sao cô gái này lại tự “dẫn dắt” mình vào con đường tù tội” luôn xuất hiện trong tôi. Dám làm, dám chịu, hẳn ai cũng hiểu ý của cô khi thành khẩn trả lời các câu hỏi của tòa và khước từ quyền được mời luật sư bào chữa, bởi theo cô “hành vi phạm tội của bị cáo đã quá rõ”.

Sinh ra và lớn lên ở thành phố Đông Hà, trong gia đình có 5 chị em gái. Nhưng trong phiên tòa hôm nay, không có người thân nào của H. đến dự phiên tòa. Hỏi về gia đình, H. như chạm vào nỗi đau khôn cùng: “Câu chuyện về tình thân còn nặng hơn cả bản án đang mang”. Ba mẹ, chị em trong nhà đều từ cô. Bà ngoại mất, cô không được thông báo, không được đội tang; em gái cưới cũng không được mời dự. Đã lâu, thật lâu H. không có cảm giác được yêu thương, chia sẻ từ những người thân yêu của mình. Ba mẹ còn sống đó mà muốn về thăm cũng không được. Chị em thì đông mà không thể chia sẻ mọi niềm vui, nỗi buồn như bao người khác. Phía sau câu chuyện này hẳn có nguyên nhân sâu xa nào đó mà người khác không tiện hỏi, nhưng rõ ràng nỗi đau vì tình thân ly biệt trong H. là có thật.

Phiên tòa hôm đó xét xử H. về tội “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Do biết nhiều cán bộ cấp xã ở một huyện miền núi thi tốt nghiệp THPT nhưng không đậu nên H. đã liên hệ, tự giới thiệu mình là người “quen biết rộng” có thể nhờ phúc khảo để chấm nâng điểm bài thi. Tin lời H., nhiều người (đa số là người dân tộc thiểu số) đặt vấn đề nhờ H. phúc khảo để có tấm bằng tốt nghiệp. Khi nhờ H., ai cũng hỏi đó là bằng thật hay giả thì H. trả lời chắc chắn đó là bằng thật. Ban đầu, H. đã tìm gặp một số cán bộ của Sở GD-ĐT đặt vấn đề nhờ phúc khảo bài thi nhưng không được nên thông qua mạng internet, H. đã liên hệ với một số đối tượng khác để làm giả bằng tốt nghiệp THPT, học bạ hệ bổ túc trung học và giấy chứng nhận đăng ký xe ô tô. Tổng số tiền mà H. nhận để làm bằng giả là 182 triệu đồng. Hành vi này sau đó bị phát hiện và H. bị kết án 3 năm tù. Tuy nhiên trước đó, H. bị TAND tỉnh Quảng Trị xử phạt 9 tháng tù về tội “Sử dụng tài liệu giả của cơ quan” nhưng chưa chấp hành án do có con nhỏ nên tổng hợp bản án là 3 năm 9 tháng tù.

Bản án đầu tiên này đến nay vẫn để lại trong cô một vết thương lòng. Thời điểm đó, H. làm ăn buôn bán nên có vay tiền ngân hàng mua một chiếc xe vận chuyển hàng hóa. Quá trình làm ăn do nợ nần nên phải bán xe, mà để bán được xe thì phải nghĩ cách làm giấy tờ giả vì giấy đăng ký xe đã được thế chấp ở ngân hàng. Công việc làm ăn đổ bể, hôn nhân của H. với người chồng đầu cũng đổ vỡ theo. Thời điểm đó H. đã có hai con gái, ly hôn xong hai con ở với ba. Phút chốc, H. trắng tay. Rồi H. gặp người chồng sau này khi vụ việc làm bằng tốt nghiệp THPT chưa bị phát hiện. Những ngày tháng bình yên bên gia đình mới chưa được bao lâu thì cô lại phải đối mặt với một bản án khác.

Giờ nghị án, H. tranh thủ ra hành lang vừa cho con trai 11 tháng tuổi bú, vừa nựng con: “Tội nghiệp thằng chó con của mẹ, phải đi cùng mẹ từ nửa đêm qua, giờ phải đợi mẹ mất cả buổi sáng mới được bú”. Người chồng ngồi cạnh tiếp lời vợ: Nhà em đi từ Hà Tĩnh vào Đông Hà lúc 4 giờ sáng cho kịp phiên tòa, xử xong em lại chở mẹ con ra lại Hà Tĩnh. Nói về tổ ấm hiện tại của mình, H. rưng rưng nước mắt: “Không có họ (chồng và con trai), chắc em không còn sống đến hôm nay nữa. Có nhiều thời điểm nghĩ quẩn, em đã muốn chết”. Người chồng của bị cáo không ai khác mà chính là người thanh niên bồng bé trai thấp thỏm ngoài hành lang phiên tòa từ sáng. Sợ con đói, thỉnh thoảng anh chạy ra xe lấy cái bánh, hộp sữa rồi dỗ con ăn uống. Lúc thằng bé buồn ngủ, sợ quấy khóc làm kinh động phiên tòa, anh lại bồng con ra phía sân, tìm bóng mát dỗ con ngủ. Người đàn ông này quen biết H. khi còn làm ăn ở Lào, đến với H. trong những ngày cô không còn gì trong tay. Hồi đó, H. không kể về quá khứ của mình nên anh cũng không hề biết, chỉ biết cô đã ly dị chồng và có hai con nhưng vẫn muốn cùng cô xây dựng gia đình. Sau này biết chuyện thì lúc đó H. đang mang giọt máu của mình trong người nên anh tự động viên mình phải vì con để cùng vợ vượt qua khó khăn này.

H. theo chồng ra Hà Tĩnh, chăm chỉ làm lụng qua ngày. Ở đây, không ai biết đến quá khứ của cô, lại có chồng và con bên cạnh nên cuộc sống của H. trôi qua khá bình yên. Mới đây, cô khoe nhờ tích góp được một số vốn và được bố mẹ chồng hỗ trợ một ít, vợ chồng đã mua được một chiếc xe tải nhỏ để chở hàng hóa buôn bán. H. kể, nhiều đêm ngắm nhìn con trai và chồng yên giấc, cô chỉ ước ao câu chuyện của ngày hôm qua chỉ là một giấc mơ. Cuộc sống lẽ ra bình lặng trôi đối với cô sau một lần đổ vỡ hôn nhân nếu không có bản án lơ lửng trên đầu. Vậy nhưng khi nói về bản án, H. lại sẵn sàng đối mặt: “Đợi con trai đủ 36 tháng tuổi, em đi chấp hành án luôn để còn kịp thời gian về với con khi cháu vừa lớn. Bên nội không hề biết về chuyện em vướng vào lao lý, chồng em không cho nói nhưng rồi sau này về em cũng phải nghĩ cách cho họ biết. Không thể giấu mãi được”. Có lẽ, vì muốn những ngày sống trên quê chồng của H. là những ngày yên bình nên chồng bị cáo đã giấu tất cả mọi người trong gia đình. Tình yêu và sự cảm thông với hoàn cảnh của vợ khiến người chồng như chiếc phao cứu sinh khi H. lạc giữa những cơn sóng dữ.

11 giờ, phiên tòa kết thúc. Người chồng vẫn bồng con đợi ở cửa phòng xử án. Nhìn H. nhỏ bé cạnh chồng cùng con dắt díu nhau ra xe trở về nhà mà thầm ước rằng, sau những ngày thụ án, vẫn có người chờ đợi cô trở về.

Phan Hoài Hương