Anh vẫn là người lính

(QT) - Chúng tôi tình cờ gặp anh Phan Văn Quý vào những ngày cuối năm 2017, khi anh cùng nhân viên của Quỹ Phòng tránh thiên tai (PTTT) miền Trung hỗ trợ vốn cho phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Nếu không có anh Hoàng Đức Thắng, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị giới thiệu về cựu chiến binh (CCB) Phan Văn Quý, thì không ai biết được người đàn ông với lối nói chuyện gần gũi, mộc mạc này là Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thái Bình Dương, đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An khóa XIII, từng là bộ đội lái xe Trường Sơn đóng quân và chiến đấu trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Anh Quý sáng lập và là nhà tài trợ chính cho Quỹ Phòng tránh thiên tai (PTTT) miền Trung giúp đỡ các gia đình có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn các tỉnh miền Trung.

Anh hùng LLVT nhân dân Phan Văn Quý (bên trái) trò chuyện với tác giả bài viết. Ảnh: Kăn Sương

Lật từng trang hồi ký của những người từng chiến đấu trên tuyến đường Trường Sơn huyền thoại, tôi mới cảm nhận được bao đồng đội, đồng chí đã dành cho CCB Phan Văn Quý rất nhiều tình cảm yêu thương, mến phục. Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, nguyên Tư lệnh Bộ đội Trường Sơn viết: “Phan Văn Quý, đúng là quý thật ! Đối với tôi, Quý là người lính Trường Sơn giàu nghị lực và tâm huyết. Từ anh hùng trong chiến tranh, trở thành doanh nhân thành đạt trong thời bình, luôn luôn nghĩa tình với quê hương, đồng chí, đồng đội và đồng bào”.

Đại tá Phan Văn Ninh, nguyên Bí thư Đảng ủy, Phó Cục trưởng về chính trị, Cục xăng dầu, Tổng Cục hậu cần kể về kỷ niệm với anh hùng Phan Văn Quý: “Do vị trí quan trọng của đường 20 nên đế quốc Mỹ liên tục tập trung đánh phá ác liệt, hình thành nhiều túi bom liên hoàn như: Xuân Sơn, Trạ An, cua chữ A, ngầm Ta Lê, đèo Phu La Nhích, Lùm Bùm. Theo nhật ký vận chuyển của Bộ Tư lệnh Trường Sơn từ ngày 15/7/1966 đến ngày 21/2/1973, chưa có đoàn xe nào qua đây mà không bị ném bom nên cánh lái xe gọi là “cửa tử”. Phan Văn Quý và đồng đội hàng trăm lần vượt qua “cửa tử” để vận chuyển người, vũ khí đến nơi tập kết an toàn. Một lần đoàn xe của Quý đến đèo Phu La Nhích thì trời gần sáng liền bị máy bay địch phát hiện ném bom hủy diệt. Phan Văn Quý bị thương từ loạt bom đầu nhưng vẫn giữ vững tay lái điều khiển xe vào đường mang cá để giấu xe tránh bom. Thấy đồng đội bị nguy hiểm, Quý bất chấp bom đạn nhảy xuống xe lần lượt cõng gần 30 thương binh đến nơi an toàn”.

Ông Ninh kể tiếp: “Một lần khác, nhờ tay lái vững vàng và điểm tĩnh mà Phan Văn Quý cứu gần 50 cán bộ, chiến sĩ đang ngồi trên xe vào Nam chiến đấu. Lần đó xe của Quý đang lên dốc thì cần số phụ nhảy về số 0 khiến xe tụt dốc với tốc độ lớn. Tính mạng gần 50 cán bộ, chiến sĩ trên xe như “ngàn cân treo sợi tóc”. Lúc này, Quý bình tĩnh giữ chặt vô lăng và quan sát nhanh các “cua tay áo” phía sau qua hệ thống gương chiếu hậu, đồng thời thao tác nhuần nhuyễn giữa phanh chân, phanh tay giữ cân bằng cho xe bám sát thành ta luy dương. Chiếc xe lượn theo các khúc cua với tốc độ chóng mặt rồi chậm dần và ngoan ngoãn dừng lại. Mọi người trên xe ôm chầm lấy nhau vui mừng khôn tả. Sau sự cố này, Quý nảy ra sáng kiến khắc phục là lấy thanh gỗ có chạc chống vào cần số phụ để cố định nó. Từ sáng kiến này được phổ biến rộng rãi trong toàn quân”. Đại tá Phan Văn Ninh tấm tắc: “Đúng là đường Trường Sơn là môi trường rèn luyện nên một Phan Văn Quý tận tụy, dũng cảm, điềm tĩnh và chắc chắn”.

Hơn 3 năm làm nhiệm vụ ở chiến trường, anh Quý đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ vận chuyển hàng chục vạn tấn vũ khí, lương thực chi viện cho miền Nam chiến đấu, góp phần vào chiến thắng vẻ vang của dân tộc. Anh được Nhà nước trao tặng Huân chương Chiến công, Huân chương Chiến sĩ giải phóng, Huân chương Chiến sĩ vẻ vang, Huy chương Kháng chiến chống Mỹ, Huy chương Quân kỳ quyết thắng. Năm 1976, anh Quý được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Chiếc xe Zil 157 do anh lái ở Trường Sơn trước đây, hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Hậu cần quân đội.

Trong mấy phút tranh thủ “rất lính” trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, Phan Văn Quý xúc động khi kể về kỷ niệm thời gian đóng quân tại khu vực cầu Đuồi, huyện Cam Lộ: “Năm 1973, đây là vị trí trú quân của bộ đội lái xe Trường Sơn trước khi nhận hàng từ biển vận chuyển vào Nam. Hồi đó bọn tôi nghịch lắm, kỷ luật quân đội nghiêm ngặt nhưng cánh lính trẻ thường trêu đùa các cô thôn nữ. Các cô ở vùng này thông minh và đáo để lắm. Các cô thường trêu: “Ai ơi chớ lấy lái xe/Đi ba cây số còn nghe mùi dầu”. Chúng tôi đáp lại: “Đất tốt anh để trồng hành/Bao nhiêu gái đẹp để dành lái xe”. Cuối cùng đánh bài lùi chúng tôi lại hò: “Hò đây không phải hò tình/Nếu em hò nữa anh trình công an”. Suốt thời gian đóng quân, chúng tôi được người dân Quảng Trị đùm bọc, che chở và sẵn sàng hiến nhà cửa, tài sản để xe chúng tôi vượt đường, hoàn thành nhiệm vụ. Thế nên hôm nay trở về đây, chúng tôi như đang trở lại quê hương mình”.

Anh Phan Văn Quý sinh năm 1954 tại làng Yên Nhân, xã Nhân Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An. Năm 1999, sau nhiều năm trong quân ngũ, anh nghỉ hưu và thành lập doanh nghiệp. Và rồi người lính quả cảm từng hàng trăm lần vượt qua bao “cửa tử” bom đạn khốc liệt nhất của tuyến đường Trường Sơn lại phải thất bại khi mới bước vào môi trường kinh doanh xăng dầu. Nhưng bại không nản, đó là bản lĩnh của người lính. Lấy thất bại để làm hành trang vươn lên từng bước vững chắc rồi lại tiếp tục lập nên những kỳ tích mới. Nếu như trong chiến đấu, Phan Văn Quý là một chiến sĩ lái xe dũng cảm, mưu trí, chủ động, sáng tạo, thì trong thời bình, anh là doanh nhân có tâm, có tài, là đại biểu tâm huyết với các vấn đề liên quan đến lợi ích của đất nước, cộng đồng. Dù ở cương vị nào thì Phan Văn Quý trước sau vẫn là một người lính, hơn thế nữa còn là một người lính anh hùng.

Hiện nay, Tập đoàn Thái Bình Dương do anh sáng lập đã không ngừng phát triển. Vốn điều lệ của tập đoàn hơn 1.000 tỷ đồng với các lĩnh vực đầu tư kinh doanh chính gồm công nghiệp, tổng thầu và bất động sản. Quy mô hoạt động đầu tư kinh doanh của tập đoàn được phát triển tại cả ba miền Bắc, Trung, Nam với nhiều đơn vị thành viên và đơn vị có vốn góp. Bên cạnh việc đầu tư kinh doanh, Phan Văn Quý tham gia sáng lập và là nhà tài trợ của Quỹ hỗ trợ phòng tránh thiên tai miền Trung; Quỹ Tâm Tài Nghệ An; Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam và tham gia một số chương trình từ thiện khác.

Ở tỉnh Quảng Trị, từ năm 2009 đến nay, Quỹ hỗ trợ PTTT miền Trung đã hỗ trợ đầu tư các chương trình, dự án tại tỉnh Quảng Trị với tổng kinh phí trên 18,6 tỷ đồng. Bên cạnh đó, thông qua Hội LHPN tỉnh, Quỹ hỗ trợ 1 tỷ đồng để hội cùng với các cơ sở hội cho 44 hội viên vay vốn (25 triệu đồng/hộ) với lãi suất 0,3%/tháng đầu tư chăn nuôi bò, lợn, gà, tích lũy để sửa chữa nhà cửa, xây dựng gác xép PTTT và quay vòng trả tiền gốc. Ngoài ra, quỹ đã trực tiếp vận động các nguồn tài trợ và tích cực tham gia cứu trợ cho người dân vùng lụt bão lớn. Nhìn chung, các chương trình, dự án do Quỹ hỗ trợ PTTT miền Trung hỗ trợ đều đảm bảo chất lượng, mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng cường cơ sở vật chất, phát triển văn hóa - xã hội, phòng chống thiên tai nhằm đảm bảo an toàn về tính mạng và tài sản của người dân ở vùng thiên tai của tỉnh.

Với những kết quả trong sản xuất kinh doanh, kêu gọi đầu tư và công tác xã hội từ thiện, năm 2011, anh Phan Văn Quý và tập đoàn của mình đã được Nhà tặng thưởng Huân chương Lao động hạng ba. Cuối tháng 4/2016, tập đoàn của anh được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng ba, cá nhân anh được tặng bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.

Từ một người lính bình dị trở về cuộc sống đời thường, Phan Văn Quý thể hiện bản lĩnh người anh hùng trên mặt trận mới. Bây giờ Phan Văn Quý là doanh nhân thành đạt, nhưng chất lính trong con người anh vẫn đậm đà, thể hiện trong công việc kinh doanh, công tác xã hội, giao tiếp.

Nói như Trung tướng Phạm Tuân, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, người bắn hạ pháo đài bay B52 của đế quốc Mỹ trên bầu trời Hà Nội, nhà du hành vũ trụ đầu tiên của Việt Nam: “Quý từng nói với tôi: “Kinh doanh trong thời kinh tế thị trường này rất khó, nhưng em luôn giữ vững bản chất người lính. Em đã là lính thì mãi mãi vẫn là người lính”.

Và tôi tin đó là “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt, giúp anh Quý giữ vững bản chất tốt đẹp của người lính, kiên định với lý tưởng của mình.

Minh Tuấn