Cần thêm nhiều chính sách hỗ trợ người dân Đakrông xuất khẩu lao động

(QT) - Qua hơn 7 năm thực hiện công tác xuất khẩu lao động (XKLĐ) đã khẳng định chủ trương đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài là hoàn toàn đúng đắn và khả thi. Nhiều gia đình đã có điều kiện nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống, vươn lên làm giàu. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn nảy sinh nhiều tồn tại, vướng mắc cần được tập trung giải quyết để công tác XKLĐ đạt kết quả cao, giải quyết việc làm, nâng cao đời sống kinh tế cho người lao động (NLĐ). Người dân mất lòng tin vào XKLĐ Xác định công tác XKLĐ là một trong những nhiệm vụ quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững, Huyện ủy và UBND huyện Đakrông (Quảng Trị) đã tập trung chỉ đạo thực hiện tốt nhiều chủ trương, chính sách để hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số, người nghèo và vùng biên giới phát triển KT-XH. Đặc biệt sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 71/2009/QĐ-TTg ngày 29/4/2010 về việc phê duyệt đề án hỗ trợ các huyện nghèo đẩy mạnh XKLĐ, góp phần giảm nghèo nhanh và bền vững giai đoạn 2009-2020, UBND huyện đã xây dựng Đề án XKLĐ giai đoạn 2009-2020, đồng thời triển khai công tác phối hợp Công ty Cổ phần thương mại Châu Hưng, Công ty Cổ phần xây dựng và cung ứng nhân lực Quang Trung, Công ty Cổ phần cung ứng nhân lực và thương mại Vietcom… được Cục Quản lý lao động ngoài nước cho phép tuyển dụng lao động xuất khẩu tổ chức hội nghị triển khai nội dung Quyết định 71/2009/ QĐ-TTg và tư vấn công tác tuyển dụng XKLĐ đến với các ban, ngành, đoàn thể, các xã, thị trấn; đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân đến độ tuổi lao động tham gia XKLĐ, hiểu được lợi ích của công tác XKLĐ góp phần tạo việc làm cho NLĐ, tăng thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Trở về sau khi đi XKLĐ, anh Hồ Văn Tá gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống, nợ ngân hàng vẫn chưa trả hết

Theo thống kê, từ năm 2009 đến 9 tháng năm 2016, có 874 lao động tham gia đào tạo và 410 lao động xuất cảnh đi các thị trường như Nhật Bản, Ả Rập Xê Út, Đài Loan, Malaysia, Lào…, trong đó có 313 lao động là người Vân Kiều, Pa Kô, chiếm 78,45% số lượng lao động xuất cảnh, 108 lao động thuộc diện hộ nghèo, chiếm 27,07%. Thực hiện Quyết định 71/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã tạo cơ hội cho người dân có việc làm, tăng thu nhập, từng bước ổn định và nâng cao đời sống . Trong quá trình đưa NLĐ sang nước ngoài làm việc vẫn còn nhiều bất cập mà nguyên nhân về phía NLĐ cũng như công ty làm đầu mối XKLĐ. Cụ thể như, về người lao động, do tay nghề của NLĐ chưa được đào tạo một cách vững vàng; làm công việc, mức lương được hưởng không đúng như hợp đồng đã ký kết, không được hưởng các chế độ một cách đầy đủ; ý thức làm việc của NLĐ chưa cao nên vẫn còn tình trạng người lao động vi phạm các nội quy lao động của công ty, thậm chí có một số ít lao động vi phạm pháp luật của nước sở tại... Về công ty đầu mối XKLĐ, một số công ty chưa tôn trọng đầy đủ quyền lợi của NLĐ; đào tạo tay nghề cho NLĐ đang còn yếu; việc giáo dục định hướng cho NLĐ chưa được rõ ràng, đang còn qua loa. Khi tranh chấp hợp đồng chưa đến mức khởi kiện, chưa có cơ quan nào đứng ra làm trung gian giải quyết nên phần lớn là NLĐ chịu thiệt thòi. Ngoài ra, việc các doanh nghiệp đưa NLĐ đi XKLĐ chưa kịp thời đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến tư tưởng của NLĐ, và khi NLĐ không đi XKLĐ nữa thì doanh nghiệp không trả lại tiền cho NLĐ. Một số lao động đã hết hạn hợp đồng về nước nhưng công ty chậm thanh lý hợp đồng.. . Anh Hồ Văn Tá, thôn Xa Vi (Hướng Hiệp), đi XKLĐ ở Ả Rập Xê Út vào năm 2010-2012, cho biết, khi trước khi đi XKLĐ, anh hy vọng về cuộc sống ấm no, hạnh phúc sau ngày trở về. Trước khi đi, anh vay 38 triệu đồng để trang trải mọi chi phí theo yêu cầu công ty đưa ra. “Khi bước xuống sân bay ở Ả Rập Xê Út sau quãng đường dài rồi đến nơi làm việc, tôi thất vọng hoàn toàn. Công việc không đúng như trong hợp đồng đã ký kết; làm việc trong điều kiện khó khăn, vất vả, thiếu thốn trăm bề khi công ty sử dụng lao động chỉ trang bị cho… đôi giày làm bảo hộ lao động. Trong quá trình làm việc lại không được đơn vị sử dụng lao động tôn trọng mà xem thường, bóc lột sức lao động. Nơi ăn ở cũng khó khăn, nhiều người phải sống trong căn phòng chật chội, nóng bức, chỉ có manh chiếu, cái gối; ăn uống thì thiếu thốn trăm bề. Khi đau ốm không ai quan tâm”. Ngày trở về, anh dành dụm được 60 triệu đồng để sửa nhà cửa, đi trả nợ, và hiện còn nợ 20 triệu đồng vay để đi XKLĐ. Chia sẻ với chúng tôi, anh Hồ Văn Kiềm, thôn Phú An (Hướng Hiệp) nói thêm, điều kiện làm việc ở Ả Rập Xê Út còn thua xa ở quê nhà. Nhiều lúc muốn từ bỏ để về quê, nhưng vì nghĩ đến khoản nợ nần vay mượn và bản hợp đồng đã ký nên cố gắng hoàn thành hợp đồng. “Suốt đời này, tôi không thể nào quên những tháng ngày cơ cực ở đất khách quê người, chịu nhiều tủi nhục. Dù làm việc cật lực, không vi phạm gì nhưng cuối tháng vẫn bị cơ quan sử dụng lao động trừ tiền lương. Đem thắc mắc đến hỏi, thì chỉ nhận được câu trả lời qua loa và lời hứa… sẽ xem xét giải quyết”. Ngày về nước, tôi dành dụm được 60 triệu đồng, đi trả nợ, xây nhà và hiện tại nợ ngân hàng 23 triệu đồng vay để đi XKLĐ mà chưa biết khi nào trả xong. Không được may mắn như anh Tá, anh Kiềm, anh Hồ Văn Văn ở thôn Ruộng (Hướng Hiệp) chết thảm khi tham gia XKLĐ tại Malaysia vào năm 2010 đến nay vẫn chưa đưa được thi thể về nước. Ông Hồ Văn Bài, ba của Hồ Văn Văn cho biết, giờ gia đình chỉ mong biết nguyên nhân con chết như thế nào và đưa được thi thể con về nước mai táng theo đúng phong tục tập quán. Cuộc sống gia đình ông ngày càng khó khăn hơn, số tiền vay cho con đi XKLĐ đến giờ vẫn chưa trả hết. Theo tìm hiểu của chúng tôi, còn rất nhiều lao động ở huyện Đakrông với điều kiện làm việc khó khăn, vất vả, không ổn định, mức lương lại thấp ở nước ngoài nên sau khi về nước khó có thể cải thiện được đời sống và khó trả tiền vay ngân hàng. Nhiều người dân ở huyện khi thấy tình cảnh của những người đi XKLĐ trở về đã không còn mặn để đăng ký tham gia XKLĐ và dần mất niềm tin vào XKLĐ… Để XKLĐ là “chìa khóa” giảm nghèo bền vững Anh Hồ Văn Sáu, Phó Chủ tịch UBND xã Hướng Hiệp cho biết, từ năm 2011 cho đến nay, trên địa bàn xã có 35 người đi XKLĐ, hiện tại chỉ còn 2 người đang đi XKLĐ. Nhiều người không còn muốn đi XKLĐ bởi những người đi trước khi trở về quê đều gặp khó khăn. Với những người trở về sau XKLĐ, chính quyền địa phương triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ, giúp đỡ như phối hợp với các ngân hàng triển khai gia hạn nợ, giảm lãi suất; phối hợp với các tổ chức, ngành tổ chức đào tạo nghề, giải quyết việc làm; tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi để phát triển kinh tế… Xác định XKLĐ là hướng đi đúng đắn, là chìa khóa thoát nghèo bền vững, nên địa phương tiếp tục làm công tác tuyên truyền về XKLĐ, tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao, đề nghị các cấp, các ngành liên quan giúp người dân nâng cao nhận thức, nắm rõ thông tin về thị trường lao động ngoài nước, ngăn ngừa các hành vi vi phạp pháp luật trong lĩnh vực XKLĐ và hạn chế thiệt hại cho NLĐ. Các doanh nghiệp đầu mối XKLD cần làm tốt công tác giáo dục định hướng, dạy nghề, ngoại ngữ cho NLĐ và giải quyết kịp thời các vướng mắc, rủi ro trong quá trình thực hiện hợp đồng đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài; kiên quyết loại trừ các doanh nghiệp, cá nhân không đủ điều kiện, thiếu thủ tục pháp nhân hoạt động giới thiệu việc làm và XKLĐ. Bà Hồ Thị Kim Cúc, Phó Chủ tịch UBND huyện Đakrông cho biết, thời gian qua, huyện triển khai nhiều chính sách thiết thực và hiệu quả để hỗ trợ những NLĐ trở về. Tuy nhiên, đời sống của NLĐ vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Đề nghị tỉnh, các cấp, ngành trung ương tiếp tục quan tâm, hỗ trợ nhằm tháo gỡ khó khăn cho NLĐ. Để công tác XKLĐ đạt hiệu quả cao, huyện tăng cường tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về XKLĐ giúp người dân nâng cao nhận thức về lợi ích của công tác XKLĐ; đẩy mạnh công tác quản lý, kiểm tra các công ty đầu mối xuất khẩu lao động tại địa phương… Đồng thời kiến nghị với cấp trên cần có những thay đổi cơ chế về XKLĐ để doanh nghiệp đưa NLĐ đi xuất khẩu phải có trách nhiệm với NLĐ. Đối với việc chọn đơn vị làm đầu mối xuất khẩu lao động tại huyện nghèo cần ổn định, lâu dài, tạo thuận lợi cho việc quản lý quá trình lao động ở nước ngoài. Cần có chính sách hỗ trợ cho lao động nghèo khi XKLĐ về nước có đủ kinh phí để trả nợ ngân hàng, không mang nợ dẫn đến nghèo thêm; nghiên cứu thành lập hoặc giao cho một cơ quan ở cấp tỉnh có trách nhiệm đứng ra đảm bảo quyền lợi cho NLĐ khi có tranh chấp chưa đến mức khởi kiện ra tòa án. Nâng cao nhận thức về quyền lợi và trách nhiệm của người lao động khi sang nước ngoài làm việc. Hy vọng rằng, với chủ trương, biện pháp đúng đắn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, công tác XKLĐ sẽ đạt kết quả cao, trở thành “chìa khóa” giúp NLĐ thực hiện giấc mơ đổi thay cuộc đời bằng con đường xuất khẩu lao động… Bài, ảnh: HOÀI NHUNG