Cần củng cố, đổi mới HTX giao thông vận tải

(QT) - Đến nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có 8 hợp tác xã giao thông vận tải (HTX GTVT) đang hoạt động với 215 đầu xe và 41 phương tiện tàu thuyền, phục vụ vận chuyển hành khách, hàng hóa và khai thác vật liệu xây dựng; với tổng số 352 thành viên. Số lao động được giải quyết việc làm 678 người, doanh thu năm 2015 đạt trên 35.000 triệu đồng, hàng năm nộp thuế cho nhà nước từ 1,5 - 2 tỷ đồng.

Các phương tiện vận tải tại bến xe Đông Hà - Ảnh: PV

Trong những năm qua, sự cạnh tranh trong hoạt động GTVT ngày càng gay gắt, cuộc khủng hoảng và suy thoái kinh tế toàn cầu đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến kinh tế nước ta; giá xăng dầu, phụ tùng săm lốp, chi phí đầu vào tăng cao; đặc biệt trong giai đoạn ngành GTVT thực hiện việc chấn chỉnh, nâng cấp phương tiện vận tải theo quy định của nhà nước… đã làm cho nhiều HTX GTVT và xã viên gặp không ít khó khăn. Tuy vậy, với sự nỗ lực cố gắng, nhiều HTX trên địa bàn tỉnh đã tích cực phấn đấu, hỗ trợ xã viên huy động các nguồn vốn để đầu tư nâng cấp, đổi mới phương tiện. Số đầu xe từ 320 đến nay giảm xuống chỉ còn 215 đầu xe nhưng được nâng cấp, đi vào hoạt động bảo đảm theo quy định của nhà nước. Đối với hoạt động kinh doanh của ngành GTVT, vấn đề luồng tuyến là khâu quan trọng, liên quan trực tiếp đến kế hoạch sản xuất, kinh doanh và sự sống còn của HTX. Chính vì vậy những năm qua, nhiều HTX GTVT trên địa bàn tỉnh rất chú trọng đến việc mở rộng luồng tuyến. Ngoài các tuyến nội tỉnh, một số HTX đã tích cực mở thêm các tuyến đường dài liên tỉnh như Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh - Bình Dương - Bà Rịa Vũng Tàu …Ngoài việc vận chuyển hành khách theo tuyến cố định hàng năm, nhiều HTX còn vận chuyển theo các hợp đồng khác lên tới trên 10 ngàn lượt người đi. Hoạt động của các HTX GTVT đã góp phần bảo đảm sự lưu thông sản phẩm, hàng hóa và nhu cầu đi lại của nhân dân trên các tuyến đường từ đồng bằng đến trung du, miền núi và đến các vùng sâu, vùng xa, góp phần khắc phục những sự cố trên tuyến vận chuyển, tham gia vào việc lập lại trật tự trong lĩnh vực vận tải hành khách, giảm nạn xe dù, bến cóc trên địa bàn hoạt động, bảo đảm an toàn giao thông, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế- xã hội địa phương. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, kinh tế tập thể trong lĩnh vực GTVT vẫn còn một số yếu kém. Về tổ chức, quản lý, nhiều HTX GTVT chưa xây dựng được điều lệ và phương án kinh doanh mang tính khả thi nên còn khó khăn trong công tác tổ chức, điều hành. Hoạt động của HTX, nhiều nơi chưa theo đúng quy định của Luật HTX. Đến tháng 10/2016 chỉ mới có 3/8 HTX đi vào chuyển đổi HTX theo Luật HTX 2012, các HTX còn lại đang gặp nhiều khó khăn. Có HTX hàng năm không tổ chức được đại hội thường niên; phần lớn cán bộ các HTX GTVT về trình độ, năng lực còn yếu, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất, kinh doanh của ngành GTVT theo cơ chế thị trường. Hiện nay đa phần cán bộ HTX đều lớn tuổi, nhiều nơi ngày càng bị thiếu hụt nguồn cán bộ. Mức lương cán bộ thấp, phần lớn chưa có HTX GTVT nào đóng được Bảo hiểm xã hội cho cán bộ HTX.Việc liên doanh, liên kết giữa các HTX vận tải còn yếu. Nhiều HTX chỉ mới đáp ứng được một số dịch vụ đơn thuần như tham gia phân luồng tuyến, hoặc tham gia xử lý các sự cố thương vụ. Chưa có HTX nào vươn ra thực hiện các dịch vụ như cơ khí, sửa chữa, bảo trì phương tiện hoặc các dịch vụ khác, từ đó thu nhập của xã viên và người lao động trong các HTX GTVT còn thấp. Bên cạnh đó, các HTX GTVT trong thời gian qua cũng gặp rất nhiều khó khăn, đó là sự cạnh tranh không lành mạnh của các doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân hoạt động vận tải hành khách theo hợp đồng và trên địa bàn ngày càng xuất hiện nhiều phương tiện chạy dù, bến cóc không làm nghĩa vụ cho nhà nước mà không có cơ quan nào can thiệp. Từ đó gây nên sự trở ngại, khó khăn cho nhiều HTX GTVT chấp hành nghiêm chỉnh theo đúng quy định của nhà nước. Sự quan tâm hỗ trợ của chính quyền các cấp còn hạn chế. Công tác kiểm tra để ngăn chặn, xử lý những vụ việc vi phạm trong hoạt động vận tải vẫn chưa được sự quan tâm thích đáng, kịp thời của các ngành, các cấp. Việc nâng cấp phương tiện đang gặp khó khăn vì không có vốn hoạt động. Việc tiếp cận các nguồn vốn vay có lãi suất ưu đãi của nhà nước đối với HTX gặp nhiều hạn chế. Để tiếp tục củng cố, đổi mới hoạt động của các HTX GTVT hiện nay theo đúng quy định của Luật HTX năm 2012, trong thời gian tới các ngành, các cấp cần tiếp tục tuyên truyền Nghị quyết 13/NQ-TW5(khóa IX), Chỉ thị 19/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Luật HTX mới, Luật Giao thông đường bộ và các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước có liên quan, để không ngừng làm chuyển biến nhận thức trong cán bộ, thành viên, tạo sự đồng thuận cao về xây dựng kinh tế tập thể trong ngành GTVT, nhất là ý thức tự nguyện của thành viên khi tham gia vào HTX. Đối với HTX GTVT, trong hoạt động kinh doanh, ngoài dịch vụ phân luồng tuyến, cần tăng cường thêm các dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật, đồng thời mở rộng, đa dạng các loại hình dịch vụ khác như dịch vụ vật tư, cơ khí sửa chữa, nâng cấp phương tiện…nghiên cứu, từng bước phấn đấu chuyển từ mô hình dịch vụ hỗ trợ sang mô hình kinh doanh tập trung để có hiệu quả bền vững hơn. Thực hiện có hiệu quả việc liên doanh, liên kết giữa các HTX vận tải để hỗ trợ nhau trong quá trình kinh doanh dịch vụ. Tăng cường công tác tập huấn, đào tạo để không ngừng nâng cao năng lực của cán bộ quản lý, tạo điều kiện tiếp cận và huy động các nguồn vốn để đầu tư, nâng cấp, đổi mới phương tiện, từng bước nâng cao năng lực vận tải hành khách và hàng hóa. Thực hiện tốt tinh thần của Luật HTX 2012, hoạt động của HTX luôn lấy mục tiêu là phục vụ, hỗ trợ và giúp đỡ thành viên, bảo đảm hài hòa 3 lợi ích: Tập thể, cá nhân người lao động và sự phát triển của cộng đồng. Nâng cao vai trò quản lý nhà nước đối với hoạt động của các HTX GTVT. Các ngành, các cấp tăng cường công tác tuyên truyền, kịp thời phổ biến những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, những văn bản chuyên ngành của Bộ GTVT đến các HTX, tạo hành lang pháp lý; tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, kịp thời tham mưu để có biện pháp xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về an toàn giao thông vận tải; đặc biệt là cần phải có những biện pháp kịp thời xử lý đối với những tổ chức, cá nhân hoạt động vận tải ngoài luồng tuyến, không chấp hành đúng quy định của ngành GTVT, nhằm tạo sự cạnh tranh công bằng, tạo điều kiện để các HTX GTVT hoạt động ngày càng có hiệu quả. Liên minh HTX tỉnh tích cực phối hợp với Sở GTVT và các ngành liên quan nghiên cứu, tham mưu, đề xuất các chính sách hỗ trợ của nhà nước đối với HTX GTVT. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng để không ngừng nâng cao trình độ, kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ quản lý. Đồng thời thường xuyên theo dõi, kịp thời nắm bắt những khó khăn, vướng mắc để đề xuất, kiến nghị với các ngành, các cấp, tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX GTVT ngày càng phát triển. LÊ NHƯ CỦNG