Các giải pháp xây dựng, củng cố các tổ chức cơ sở Đảng yếu kém hiện nay

Nghị quyết Trung ương 6 khoá X nhận định: “Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, khả năng nhận thức, vận dụng, cụ thể hoá và tổ chức thực hiện các chu trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và của cấp uỷ cấp trên của nhiều tổ chức cơ sở Đảng (TCCSĐ) còn yếu, chưa đủ sức phát hiện, giải quyết những vấn đề phức tạp xảy ra ở cơ sở; có TCCSĐ bị mất sức chiến đấu”. Các TCCSĐ yếu kém hiện nay cũng không nằm ngoài thực trạng đó. TCCSĐ là hạt nhân lãnh đạo chính trị ở cơ sở; HTCT cơ sở có trong sạch, vững mạnh hay không; kinh tế xã hội của địa phương có khởi sắc hay không tuỳ thuộc rất lớn vào năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của TCCSĐ. Rõ ràng, khi TCCSĐ yếu kém kéo dài thì hệ quả, tác động tiêu cực của nó rất lớn đối với HTCT, đến đời sống các mặt của nhân dân, đến niềm tin của nhân dân đối với tổ chức Đảng, cán bộ, đảng viên. Lâu này đã có nhiều cấp uỷ địa phương quan tâm xây dựng củng cố kiện toàn các TCCSĐ yếu kém. Song sự chuyển biến cũng như cách làm của mỗi địa phương có khác nhau. Xử lý vấn đề này cũng phải dựa trên quan điểm lịch sử cụ thể, chứ máy móc, rập khuôn đều không đúng. Theo chúng tôi cần tham khảo thực hiện tốt các giải pháp sau: - Khảo sát nhận dạng đúng hạn chế, yếu kém của TCCSĐ. Tác nghiệp này giúp các tổ chức Đảng cấp trên nắm chắc hiện trạng, yếu kém ở khâu nào, xu hướng vận động của từng TCCSĐ. Với sự khảo sát công phu, cộng với phương pháp biện chứng sẽ giúp cấp uỷ nắm được yếu kém có thể do năng lực lãnh đạo của cấp uỷ hạn chế, nội bộ mất đoàn kết (nhất là giữa bí thư và chủ tịch, cấp trưởng và cấp phó); có thể vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ dẫn tới thao túng, chuyên quyền độc đoán; cán bộ chủ chốt vi phạm pháp luật như tham nhũng, vi phạm nguyên tắc quản lý kinh tế hay quan liêu xa rời quần chúng. Trên cơ sở căn bệnh được bóc tách mới đưa ra được các biện pháp củng cố sát đúng, có hiệu quả. - Duy trì thực hiện tốt các nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng, trước hết là nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, tự phê bình và phê bình, xây dựng khối đoàn kết thống nhất. Đây là cơ sở đảm bảo cho các TCCSĐ thống nhất cao về nhận thức và hành động, tạo được sức mạnh nội sinh, khắc phục tình trạng “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ, xây dựng Đảng. Làm sao hai thành tố của nguyên tắc tập trung dân chủ phải chế ước nhau, tập trung phải trên cái nền dân chủ thì mới đúng hướng, dân chủ phải nằm trong biên độ chỉ đạo của tập trung thì mới không trở thành dân chủ hình thức, dân chủ không gắn với kỷ luật kỷ cương. Các TCCSĐ cần thực hiện nghiêm túc chế độ tự phê bình và phê bình. Mục đích của tự phê bình và phê bình là giúp nhau phát huy ưu điểm, sửa chữa khuyết điểm. Bác Hồ chỉ rõ “Phê bình và tự phê bình là công việc thường xuyên. Ngừng phê bình và tự phê bình tức là ngừng tiến bộ, tức là thoái bộ”. Mấu chốt của vấn đề là từng nguyên tắc cần có quy định cụ thể để ràng buộc thực hiện. Chẳng hạn nên xây dựng quy định để thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt Đảng, ra nghị quyết, trong công tác cán bộ; cần có điều kiện, quy định gì để phát huy, ràng buộc cá thể hoá cá nhân phụ trách đến quy chế bảo vệ người phê bình. - Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện quy chế hoạt động của Đảng bộ. Bám sát Quy định của Ban bí thư khoá IX để rà soát, bổ sung quy chế hoạt động, tạo sự đồng bộ, nhất quán, phối hợp, ràng buộc trách nhiệm giữa các chủ thể, tổ chức trong HTCT cơ sở nhằm mục tiêu chung. Thực tiễn đã cho thấy, những TCCSĐ yếu kém thường xây dựng quy chế không chặt chẽ, không tuân thủ những quy định đã xác định, dẫn tới vi phạm nguyên tắc, buông lơi hoặc chồng lấn về chức năng, nhiệm vụ. Không chỉ dừng lại tạo lập đồng bộ nhất quán trong quy chế mà phải tạo được sự thống nhất cao ở đảng viên, cấp uỷ, các tổ chức trong HTCT trong việc thực hiện quy chế, mà biểu hiện trực tiếp là thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ mình. Quá trình củng cố, kiện toàn TCCSĐ phải gắn chặt với củng cố kiện toàn HTCT cơ sở, “dựa vào dân để xây dựng Đảng”. Sự lồng ghép tác động “cộng hưởng” này sẽ tạo nên chất lượng mới của HTCT cơ sở mà trước hết là TCCSĐ và chính quyền cơ sở. - Xét tới cùng, khâu then chốt cần tập trung tháo gỡ vẫn là khâu cán bộ, là “nguyên nhân của mọi nguyên nhân”. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng cấp uỷ, cán bộ chủ chốt cả về phẩm chất và năng lực. “Thường xuyên bồi dưỡng đội ngũ cấp uỷ viên, bí thư cấp uỷ về kỹ năng cụ thể hoá và tổ chức thực hiện có hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước”; “chú ý bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ và kinh nghiệm giải quyết những tình huống cụ thể ở cơ sở” (Nghị quyết TƯ 6 khóa X). Bố trí sử dụng đúng 2 chức danh bí thư và chủ tịch đồng thuận về tâm lý, khí chất, nhận thức và năng lực tổ chức hành động. Ở những nơi mất đoàn kết nghiêm trọng kéo dài, bí thư “quay lưng” với chủ tịch, qua giáo dục, kiểm điểm phê bình nhưng không sửa chữa khuyết điểm thì cần tính đến biện pháp tổ chức (có thể thay thế hoặc luân chuyển cán bộ từ quận, huyện xuống) để sớm ổn định tình hình. Đồng thời, vừa chú trọng kết nạp đảng viên mới có chất lượng, vừa kiên quyết đưa ra khỏi Đảng những đảng viên không còn đủ tư cách đảng viên. TS Nguyễn Thế Tư