Bạc mặt vì... được mùa

(NNVN) - Chưa có năm nào cây chuối, bơ và nhãn ở tỉnh Quảng Trị được mùa, năng suất cao như năm nay. Song cây trái càng chín rộ thì khuôn mặt nông dân càng khổ sở, quắt queo. "Bạc mặt vì được mùa, mất giá" là câu cửa miệng của nhà vườn Quảng Trị.

Chuối rớt giá thê thảm

Thiếu thị trường, chỉ bán bơ lẽ tẻ ở chợ Khe Sanh không thể tiêu thụ hết sản phẩm cho nông dân.

Chuối ở huyện Hướng Hoá ngon nổi tiếng, trồng tập trung ở các xã Tân Long, Tân Lập....Quả chuối to, tròn, vàng đậm, khi chín để được rất lâu. Tư thương mua chuối ở nhiều xã tập trung về xã Tân Long rồi mang đi các thị trường khác tiêu thụ, chủ yếu xuất qua Trung Quốc. Thời điểm đầu năm chuối Tân Long có giá 10 ngàn đồng/kg. Song một tháng trở lại đây giá chuối rớt rất mạnh, chỉ còn 5 ngàn đồng/kg rồi bây giờ dưới 2 ngàn đồng/kg. Người trồng chuối chán nản, không muốn ra rẫy thu hoạch.

Chủ tịch xã Tân Long - ông Đỗ Văn Khả cho biết: “Trước đây, mỗi ngày tư thương thu mua ở Tân Long khoảng 50 tấn chuối quả để xuất khẩu sang Trung Quốc. Năm 2010, khối lượng chuối xuất khẩu đạt doanh số gần 100 tỷ đồng. Nhưng thời gian gần đây chuối không tiêu thụ được vì không còn thị trường ổn định như trước nữa”.

Nhờ trồng chuối, mấy năm trở lại đây nhiều hộ gia đình ở Tân Long có thu nhập 500 triệu đồng/năm. Ông Đoàn Văn Trang, ở thôn Long Hợp, được xem là người có nguồn thu nhập từ chuối lớn nhất vùng, trồng 20 ha chuối. Từ năm 2008 đến nay, bình quân mỗi năm gia đình ông Trang thu về từ 600- 700 triệu đồng. Ông Trang cho biết: “Đầu năm 2011 giá chuối lên cao, bán được rất nhiều tiền. Song thời gian gần đây do thị trường có nhiều thay đổi nên giá chuối bị kéo xuống khá thấp, đến những ngày này giá thấp đến đáy, tư thương không mua nữa.”

Đau hơn là có không ít nông dân huyện Hướng Hoá sang Lào đặt cọc tiền trước thu mua cả rẫy chuối với giá vài chục triệu đồng trong thời gian vài năm, bây giờ chuối rớt giá thê thảm, nên không biết tìm đâu lối thoát. Anh Nguyễn Văn Lập ở thôn Tân Trung, xã Tân Lập thấy vụ chuối trước được giá đã sang huyện Sê Pôn của Lào đặt cọc mua một rẫy chuối với giá 50 triệu đồng, thời gian thu hoạch đến 5 năm. Thật bất ngờ khi mới thu hoạch được một mùa thì chuối rớt giá.

Thông tin mới nhất sáng 14/9, từ UBND xã Tân Lập- Chủ tịch xã Nguyễn Văn Nhuận cho biết mặc dù chuối đã chín vàng đầy rẫy ở bên Lào, nhưng giá quá bèo, biết vụ làm ăn này bị lỗ bạc mặt nhưng anh Lập bỏ mặc, không thu hoạch nữa. Nếu thu hoạch phải trả tiền thuê công lao động, vận chuyển, mà đưa về bán chẳng ai mua.

Ông Nguyễn Ngọc Tẩn, Phó phòng NN-PTNT huyện Hướng Hoá, cho hay diện tích vườn chuối toàn huyện lên đến 1.500 ha. Phân tích nguyên nhân chuối hiện không tiêu thụ được, ông Tẩn cho biết do có sự bất ổn về thị trường xuất khẩu qua Trung Quốc, phía họ không thu mua chuối nữa, thị trường trong nước không có, hoặc có thì nhỏ lẻ, không đáng là bao nhiêu. Những ngày qua bà con trồng chuối ở Hướng Hoá rất lo vì chuối cứ tiếp tục rớt giá. Thị trường bất ổn làm nảy sinh tâm lý hoang mang cho nông dân. Bơ chín rụng đầy gốc

Ngoài cây chuối, người trồng bơ ở tỉnh này cũng đang khốn đốn. Chị Lê Thị Hoa ở làng Gia Bình, xã Gio An, huyện Gio Linh, có vườn bơ lớn, cho trái sum suê, trĩu cành. Những mùa trước, chị Hoa thu về đến 15 triệu đồng. Mùa này, ngay từ khi bơ có trái mới lớn bằng ngón tay, tư thương đã đến tận nhà đặt cọc tiền mua bơ trên cây với giá 7 triệu đồng cho cả vườn, đợi khi bơ già họ sẽ đến thu hoạch. Thời điểm đó giá bơ ở ngoài thị trường đạt mức 25 ngàn đồng/kg.

Với kiểu thu mua này khi vào mùa dù giá bơ có lên cao thêm mấy chục ngàn nữa, chị Hoa cũng chỉ có ngần ấy tiền như đã nhận cọc mà thôi. Không ai ngờ, khi vào vụ mùa chính thức, hiện giá bơ sụt thê thảm, chỉ còn dưới 10 ngàn đồng, rồi xuống thấp hơn nữa, tư thương chẳng thèm ngó ngàng tới vườn bơ đã đặt cọc chị Hoa.

Theo lý giải của tư thương, có thu hoạch thì "chỉ tổ mất công" chứ bán không được bao nhiêu mà còn tốn thêm tiền vận chuyển. Vậy là cả vườn bơ chín rồi rụng xuống khắp mặt đất. Bà con quanh xóm nhà nào cũng trồng bơ nên chẳng ai thèm nhặt về ăn.

Ông Hồ Văn Kết ở Bản 1, xã Thuận ngậm ngùi: “Nhà tôi có vườn nhãn 50 cây, vụ này thu được 2, 5 tấn nhãn tươi, chưa kịp phấn khởi vì nhãn được mùa thì lại thất vọng vì rớt giá. Cứ thế này chắc phải chặt nhãn, trồng cây khác thôi”.

Quảng Trị có nhiều huyện trồng bơ nhưng nhiều nhất là huyện miền núi Hướng Hoá. Theo Phòng NN-PTNT huyện Hướng Hoá, toàn huyện trồng được hơn 220 ha cây ăn trái, chủ yếu cây bơ và nhãn. Hai loại cây này đang vào mùa thu hoạch, nhưng năm nay giá bán quá thấp, người nông dân buồn thiu.

Các xã Tân Hợp, Tân Liên, Tân Lập, thị trấn Khe Sanh ...mỗi ngày có hàng trăm tấn bơ được thu hoạch. Song giá hiện tại với loại bơ tốt nhất như bơ sáp dưới 10 ngàn đồng/kg, các loại bơ khác có giá thấp hơn nhiều. Nhà bà Nguyễn Thị Lập ở xã Tân Hợp trước đây mùa nào cũng thu về từ rẫy bơ được vài chục triệu đồng. Nhưng nay, bà muốn chặt bơ trồng cây khác vì chán nản, thất vọng.

Cũng theo Phòng NN-PTNT huyện Hướng Hoá, không chỉ có quả bơ mất giá, mà năm nay là lần đầu tiên người dân của huyện được mùa nhãn nhưng giá bán lại quá bèo. Dọc các xã vào vùng Lìa như xã Thuận, xã Thanh, xã A Xing, Pa Tầng... bà con trồng nhãn nhiều. Song đến khi thua hoạch chẳng có ai mua. Mang ra chợ bán lại càng khó hơn vì không cạnh tranh được với nhãn Thái Lan, chất lượng hơn. Lâm Quang Huy