Xây dựng thương hiệu sản phẩm khi nền kinh tế hội nhập

(QT) - Xây dựng thương hiệu các sản phẩm hàng hóa chủ lực, đặc sản truyền thống và áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến theo tiêu chuẩn quốc tế vào sản xuất là những việc cần phải làm của các doanh nghiệp (DN) và địa phương trong thời kỳ hội nền kinh tế. Những tín hiệu vui từ hoạt động sở hữu trí tuệ Quảng Trị với lợi thế đất đai, địa hình và tiểu vùng khí hậu tạo ra những nông sản quý giá như hồ tiêu, cà phê, tinh bột sắn, cam, hải sản... Hiệu quả và giá trị kinh tế của những nông sản này đang mang lại những tiềm năng to lớn để phát triển chúng. Do đó, những năm qua, cùng với việc đầu tư phát triển nâng cao chất lượng và tăng sản lượng, tỉnh đã nỗ lực xây dựng thương hiệu cho những sản phẩm chủ lực với việc xây dựng chỉ dẫn địa lý, đăng ký nhãn hiệu... Bởi việc xây dựng thương hiệu không chỉ làm tăng giá trị nông sản từ tay người nông dân qua nhà tinh chế cho ra sản phẩm đến tay người tiêu dùng lên hàng chục lần mà còn gắn kết trách nhiệm của từng khâu sản xuất ra sản phẩm. Để làm được việc này, không chỉ một mình doanh nghiệp mà còn có các cấp, các ngành quản lý đã vào cuộc cùng với sự tham gia của nông dân trong mối liên kết 4 nhà và được bảo hộ bởi pháp lý. Ý thức được tầm quan trọng đó, từ năm 2008 đến nay, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh thiết lập hồ sơ đăng ký xác lập chỉ dẫn địa lý “Quảng Trị” cho sản phẩm tiêu hạt của tỉnh Quảng Trị, chỉ dẫn địa lý “Khe Sanh- Hướng Hoá” cho sản phẩm cà phê chè Catimor vùng Hướng Hoá; đăng ký nhãn hiệu tập thể cho Cam K4 Hải Phú, rượu Kim Long... Đến nay, Quảng Trị đã đăng ký thành công chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm hồ tiêu và sản phẩm này cùng với hạt điều Bình Phước được Việt Nam chọn làm thủ tục bảo hộ ở châu Âu. Một số nhãn hiệu tập thể đã thực hiện xong và một số đang trong giai đoạn hoàn thành. Việc xây dựng chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm cà phê Hướng Hóa đến nay vẫn tiếp tục thực hiện. Hiện nay, cà phê chè Hướng Hóa mới chỉ được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đăng ký tên gọi xuất xứ cùng với 7 loại nông sản khác trong cả nước.

Hầu hết các công ty may ở Quảng Trị đều xuất khẩu sản phẩm dưới thương hiệu của công ty khác

Những thành công bước đầu trong xây dựng thương hiệu một số sản phẩm trên địa bàn chứng minh sản phẩm đạt chất lượng cao và khẳng định tính cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. Đồng thời, đưa lại những tác động tích cực trở thành động lực khuyến khích DN cũng như người dân có ý thức hơn trong việc sản xuất và quan tâm đến chất lượng của sản phẩm, từ đó đưa lại nhiều lợi ích cho DN, người dân và địa phương trong phát triển và tăng trưởng kinh tế. Vẫn chưa được như mong đợi Thương hiệu sản phẩm được xem là tài sản của DN, là lợi thế cạnh tranh để DN phát triển bền vững và khẳng định vị trí của mình trong nền kinh tế thị trường. Sản phẩm có thương hiệu sẽ bán được giá cao hơn và số lượng nhiều hơn. Các chuyên gia kinh tế tính toán thương hiệu chiếm khoảng 30% giá trị DN. Do đó, trong nền kinh tế thị trường, việc xây dựng thương hiệu có ý nghĩa rất quan trọng đối với DN, nhất là trong thời kỳ hội nhập. Tuy nhiên, hiện nay trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều DN chưa quan tâm đến việc xây dựng thương hiệu sản phẩm. Toàn tỉnh mới chỉ có 113 nhãn hiệu hàng hóa và 4 văn bằng kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ. So với các tỉnh, thành phố trong cả nước thì con số này còn ít và so với số lượng DN trên địa bàn thì đây cũng là số lượng quá ít ỏi. Mặc dù tỉnh đã có chính sách hỗ trợ việc đăng ký sở hữu trí tuệ song các DN vẫn chưa ý thức được tầm quan trọng của việc xây dựng thương hiệu cho sản phẩm. Thậm chí có nhiều DN còn chưa có khái niệm về xây dựng thương hiệu sản phẩm, nhãn mác hàng hóa. Ông Lê Dinh, Trưởng phòng Sở hữu trí tuệ và an toàn bức xạ, Sở Khoa học và Công nghệ cho biết: Đăng ký nhãn hiệu là cần thiết để tránh trường hợp tranh chấp. Sở Khoa học và Công nghệ sẵn sàng hỗ trợ, giúp các đơn vị, cá nhân đăng ký nhãn hiệu theo chính sách khuyến khích của tỉnh nhưng số lượng DN đăng ký hàng năm không đáng kể. Những năm gần đây, một số lĩnh vực sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh có khởi sắc như may công nghiệp, chế biến nông, lâm sản... Những sản phẩm này có tham gia xuất khẩu song chủ yếu xuất khẩu gián tiếp nên sản phẩm mang thương hiệu của các công ty lớn ở các tỉnh, thành phố khác. Điều này cho thấy, nhiều DN của tỉnh mới chỉ phát triển ở mức độ sản xuất gia công, lợi nhuận thấp. Do đó, việc xây dựng thương hiệu ít được các DN này quan tâm cũng là điều dễ hiểu. Nếu tình trạng DN ít quan tâm đến xây dựng thương hiệu sản phẩm thì nguy cơ các DN khó cạnh tranh ngay trên “sân nhà” khi Việt Nam hội nhập, hàng hóa nước ngoài tràn vào với mẫu mã đẹp, chất lượng tốt. Sự thành công của việc xây dựng chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm hồ tiêu Quảng Trị đã đưa danh tiếng của sản phẩm này vượt ra khỏi phạm vi của quốc gia và được người tiêu dùng trong và ngoài nước quan tâm tiêu thụ là kết quả rất đáng khích lệ trong xây dựng thương hiệu ở Quảng Trị mà các DN cần ý thức rõ. Dù việc xây dựng thương hiệu là một công việc lâu dài, tốn kém nhưng các DN cũng cần xúc tiến thực hiện để sản phẩm của mình tăng sức cạnh tranh và hội nhập bền vững. Để đẩy mạnh việc xây dựng thương hiệu, ngoài sự nỗ lực của các DN về mọi mặt, tỉnh cần triển khai nhiều giải pháp tích cực, trong đó tăng cường sự hỗ trợ của các ngành chức năng, tuyên truyền sâu rộng để các DN hiểu rõ lợi ích to lớn của việc xây dựng thương hiệu, nâng cao ý thức về vấn đề này mà sớm tham gia thực hiện. Cùng với sự đầu tư phát triển sản xuất thì việc đăng ký thương hiệu cần phải được quan tâm để làm tăng thêm giá trị sản phẩm và nhiều tác động tích cực về mặt xã hội. Điều này càng có ý nghĩa hơn trong bối cảnh của nền kinh tế hội nhập quốc tế. Bài, ảnh: HÀ VÂN AN