Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp

Cách đây 89 năm, vào ngày 28/3/1935, tại Đại hội lần thứ nhất của Đảng, Đảng ta đã ra “Nghị quyết về đội tự vệ”. Đây là nghị quyết đầu tiên của Đảng về tổ chức, chỉ đạo xây dựng, huấn luyện và hoạt động của lực lượng tự vệ. Khi đề cập đến vai trò của lực lượng dân quân tự vệ (DQTV), Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “DQTV và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận địch nhân hung bạo thế nào, hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”.

Thủ trưởng Bộ CHQS tỉnh tặng quà, động viên cán bộ, chiến sĩ lực lượng dân quân tự vệ tỉnh hoàn thành tốt nhiệm vụ diễn tập khu vực phòng thủ và phòng thủ dân sự tỉnh Quảng Trị năm 2023 -Ảnh: XUÂN DIỆN

Sự ra đời và hoạt động của các đội tự vệ, các tổ, tiểu đội du kích cứu quốc và các đội du kích tập trung ở các căn cứ, các địa phương đã làm nòng cốt cho Nhân dân khởi nghĩa từng phần, tiến tới tổng khởi nghĩa, giành thắng lợi trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945.

Trong các cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, trong điều kiện hết sức khó khăn gian khổ, bằng các loại vũ khí thô sơ tự tạo và vũ khí lấy được của địch, lực lượng DQTV và du kích đã cùng các đơn vị chủ lực và Nhân dân xây dựng làng, xã chiến đấu, kiên cường bám đất, bám dân, bám địa bàn, tổ chức các trận đánh tiêu hao, tiêu diệt một bộ phận lớn lực lượng địch. Lực lượng DQTV cũng đã bắn rơi, bắn cháy nhiều máy bay, ca nô, tàu chiến của địch, cùng với bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương lập nên những chiến công oanh liệt, giành lại độc lập, tự do cho dân tộc.

Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, lực lượng DQTV càng trở nên quan trọng và cần thiết. Bên cạnh xây dựng, bảo vệ quốc phòng, an ninh, DQTV còn là lực lượng bám sát cơ sở, đi đầu trong thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tham gia các hoạt động xã hội, phối hợp cùng các lực lượng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội địa phương.

Nhận thức rõ vai trò quan trọng của lực lượng DQTV, những năm qua, Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh đã tích cực, chủ động tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh tập trung xây dựng lực lượng DQTV theo hướng “vững mạnh và rộng khắp”.

Trong đó tham mưu xây dựng và triển khai thực hiện hiệu quả Đề án “Tổ chức lực lượng huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ chính sách cho DQTV giai đoạn 2021- 2025”, chỉ đạo các cấp tổ chức quán triệt đầy đủ, nghiêm túc các văn bản cấp trên về thực hiện công tác DQTV, giáo dục QP-AN, công tác quốc phòng hằng năm theo đúng hướng dẫn, quy định.

Thường xuyên nâng cao chất lượng tổng hợp, tập trung xây dựng lực lượng DQTV với số lượng và tỉ lệ phù hợp, có cơ cấu tổ chức hợp lý, bảo đảm lực lượng DQTV có đủ các thành phần DQTV, quy mô tổ chức biên chế phù hợp với từng địa phương, với tổ chức hành chính và các loại hình tổ chức sản xuất, kinh doanh.

Từ khi thực hiện Luật DQTV (năm 2019), đến nay, các đơn vị cơ sở trong lực lượng DQTV tỉnh đã từng bước hoạt động ổn định, vững chắc.

Tỉnh đã xây dựng các đại đội pháo binh, pháo phòng không theo quy định. Đặc biệt, năm 2021, Hải đội dân quân thường trực tỉnh Quảng Trị được thành lập theo Đề án “Xây dựng Hải đội dân quân thường trực tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong tình hình mới” của Bộ Quốc phòng.

Cán bộ, chiến sĩ hải đội được tuyển chọn và đào tạo, huấn luyện bài bản, có nhiệm vụ trực tiếp khai thác hải sản, phát triển kinh tế, kết hợp nắm chắc tình hình trên biển kết hợp tuyên truyền, vận động ngư dân thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đấu tranh giữ vững môi trường hòa bình, phòng, chống tội phạm, bảo vệ ngư dân, bảo vệ chủ quyền biển, đảo Tổ quốc và tham gia thực hiện các nhiệm vụ khác, từng bước hoạt động nền nếp, hiệu quả.

Tại các huyện, thị xã, thành phố đều tổ chức xây dựng các trung đội dân quân cơ động, trung đội binh chủng pháo binh, phòng không; trung đội dân quân biển. Cấp xã, phường, thị trấn xây dựng trung đội dân quân cơ động, tiểu đội dân quân thường trực và các tổ đội theo biên chế. Các đơn vị tự vệ được thành lập trong các loại hình doanh nghiệp. Ban CHQS cấp xã được xây dựng, biên chế đủ quân số, thành phần theo quy định. Đến nay, tỉ lệ DQTV toàn tỉnh đạt 1,48% so với dân số.

Để xây dựng lực lượng DQTV đạt chất lượng tốt, hằng năm, cơ quan quân sự địa phương các cấp tham mưu, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm việc rà soát, đăng ký, quản lý và tuyển chọn công dân tham gia thực hiện nghĩa vụ DQTV theo quy định của Luật DQTV bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định. Đây là một trong những tiêu chí để nâng cao chất lượng lực lượng DQTV nhằm xây dựng hệ thống chính trị ở xã, phường, thị trấn vững mạnh.

Đến nay, đảng viên trong lực lượng DQTV đã phát triển bảo đảm hợp lý và đạt chất lượng, tỉ lệ đảng viên chiếm 33,58%; 100% xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đã thành lập chi bộ quân sự. Công tác bảo đảm và thực hiện chế độ, chính sách đối với lực lượng DQTV có nhiều đổi mới. Hoạt động của lực lượng DQTV đi vào nền nếp, có hiệu quả.

Đội ngũ cán bộ chỉ huy trưởng xã, phường, thị trấn được đào tạo cơ bản và phát huy tốt phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ, năng lực chuyên môn, tích cực tham mưu có hiệu quả với đảng ủy, chính quyền cấp xã trong thực hiện các mặt công tác QS, QP.

Với việc triển khai Đề án “Tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ, chính sách cho DQTV giai đoạn 2021-2025” của tỉnh Quảng Trị, Bộ CHQS tỉnh đã tham mưu, chỉ đạo làm tốt công tác quản lý, xây dựng lực lượng DQTV theo phương châm “cơ bản, thiết thực, chất lượng”, chú trọng đổi mới phương pháp huấn luyện, huấn luyện sát thực tế từng địa phương và từng đối tượng.

Kết quả huấn luyện hằng năm luôn đạt và vượt chỉ tiêu đề ra, quân số tham gia huấn luyện đạt hơn 98%; kiểm tra đánh giá kết quả huấn luyện 100% đạt và vượt chỉ tiêu đề ra, trong đó có trên 76% khá, giỏi; 100% xã, phường, thị trấn tổ chức tốt diễn tập chiến đấu trong KVPT, diễn tập phòng chống bão lụt, cháy nổ...

Phối hợp với các lực lượng hoàn thành tốt nhiệm vụ trực, sẵn sàng chiến đấu; huy động cán bộ, chiến sĩ tuần tra canh gác bảo vệ an toàn địa bàn; phối hợp tham gia tìm kiếm cứu nạn, phòng, chống thiên tai; tham gia xây dựng nông thôn mới, làm công tác dân vận... được cấp ủy, chính quyền các địa phương và Nhân dân đồng thuận và đánh giá cao.

Hằng năm, Hội đồng Giáo dục QP-AN các cấp thường xuyên được kiện toàn, hoạt động nền nếp, tham mưu triển khai chặt chẽ, chất lượng công tác bồi dưỡng, phổ biến kiến thức QP-AN cho các đối tượng, góp phần làm chuyển biến, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và toàn dân đối với công tác QP-AN trong tình hình mới.

Xây dựng DQTV vững mạnh, rộng khắp, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn dân. Những kết quả đạt được trong công tác xây dựng DQTV của Quảng Trị trong những năm qua cho thấy sự quan tâm, chỉ đạo toàn diện, sát đúng của cấp ủy, chính quyền địa phương đối với nhiệm vụ này.

Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp và khả năng sẵn sàng chiến đấu của DQTV, thực sự là lực lượng nòng cốt giữ vững ổn định chính trị, tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương trong tình hình mới.

Kim Quy