Để chó thả rông không còn là nỗi ám ảnh của cộng đồng

(QT) - Nuôi chó để giữ nhà hay làm cảnh là thói quen của nhiều gia đình. Tuy nhiên, việc nuôi chó theo đúng quy định nuôi nhốt thì không phải ai cũng chấp hành nghiêm chỉnh. Trên thực tế, bất chấp các quy định, tình trạng chó thả rông, không đeo rọ mõm, đi lại tự do vẫn phổ biến ở những khu vực công cộng, gây nguy hiểm cho nhiều người, đặc biệt là người già và trẻ nhỏ.

Cần quản lí tốt chó nuôi tại nhà để không gây nguy hiểm cho cộng đồng . Ảnh: PV

Thời gian qua đã liên tiếp xảy ra không ít vụ tai nạn thương tâm liên quan đến việc nuôi chó thả rông, ảnh hưởng đến tính mạng của người dân. Có thể kể một số vụ việc như tháng 8/2018, người đàn ông 49 tuổi ở Hà Nội cầm nạng ngăn hai con chó cắn nhau liền bị một con chó quay lại cắn vào cổ. Trước đó một tháng, bé gái 8 tháng tuổi cũng ở Hà Nội đã tử vong khi bị con chó 40 kg của gia đình tấn công. Vào tháng 8/2018, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã tiếp nhận trường hợp một bé trai 7 tuổi ở Chương Mỹ (Hà Nội) bị chó nhà cắn đứt rời một phần môi phải. Đáng chú ý là vụ việc khiến dư luận bàng hoàng khi cháu bé 7 tuổi ở Kim Động, Hưng Yên bị đàn chó thả rông của gia đình hàng xóm lao vào cắn vào ngày 3/4/2019 dẫn đến tử vong. Không lâu sau đó, ngày 19/4/2019, một bé trai 7 tuổi ở Đại Từ, Thái Nguyên cũng bị chó thả rông của hàng xóm cắn, tử vong vì vết thương quá nặng. Không chỉ bị chó lạ cắn, mà nhiều người bị ngay chính chó nhà mình nuôi bất ngờ tấn công, như trường hợp của bé trai Tòng Huy V. (sinh năm 2014, ở bản Tò Lọ, Chiềng Đen, Sơn La), được bố mẹ đưa đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Sơn La cấp cứu vào ngày 6/6/2019. Gia đình cho biết khoảng 9 giờ cùng ngày, cháu V. đi từ nhà trên xuống bếp thì vô tình giẫm trúng con chó, ngay lập tức con vật quay lại cắn vùng má trái, đỉnh đầu, chân, tay.

Tình trạng chó nuôi không đeo rọ mõm, không được tiêm phòng vẫn còn khá phổ biến mà nguyên nhân là do tình trạng bất chấp các quy định về vệ sinh dịch tễ và an toàn của các chủ nuôi. Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và PTNT vào năm 2017, cả nước có 7,2 triệu con chó được nuôi tại 4,1 triệu hộ dân, nhưng một lượng không nhỏ trong số này được thả rông. Đối với tỉnh Quảng Trị, chỉ tính riêng trên địa bàn thành phố Đông Hà hiện có khoảng 42.000 con chó trong đó chủ yếu được nuôi với mục đích giữ nhà (90%), còn lại kinh doanh hoặc làm thực phẩm. Theo số liệu ghi nhận, trung bình mỗi năm, toàn tỉnh có khoảng 1.200 - 2.500 người bị chó cắn buộc phải điều trị dự phòng cho thấy tiềm ẩn quá nhiều nguy cơ trong việc nuôi chó trong cộng đồng dân cư.

Tại hầu hết các quốc gia trên thế giới đều ban hành các quy định chặt chẽ đối với việc nuôi chó và đặc biệt chế tài rất nghiêm đối với hành vi để chó thả rông. Đồng thời bắt buộc chủ vật nuôi phải đeo chip cho chó để giúp quản lí được từ các dữ liệu chăm sóc y tế đối với vật nuôi cũng như dễ dàng tìm ra được chủ nuôi để buộc chịu trách nhiệm khi xảy ra sự cố. Đơn cử như tại Nhật Bản, để được nhận nuôi một con chó, người nuôi cần phải làm các việc như đăng kí thủ tục nuôi trong vòng 30 ngày kể từ ngày mua chó về; đến cơ quan chức năng gắn chip dưới da cho chó để lưu thông tin; chứng minh rằng căn hộ của người nuôi có đầy đủ tiện nghi cho chó phát triển và phải cách âm tốt; tiêm chủng định kì cho chó; báo cáo cho chính quyền nếu chuyển nhà hoặc đổi chủ chó. Đối với giống chó dữ thì phải làm giấy tờ đảm bảo chúng không cắn người và được trông giữ cẩn thận…

Việt Nam cũng đã có rất nhiều văn bản pháp luật quy định cụ thể về việc nuôi chó, mèo nhưng người dân vẫn chưa thực sự quan tâm, nguyên nhân một phần do chế tài xử phạt đang còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Theo Nghị định 90/2017/NĐCP, chủ con vật sẽ bị phạt tiền từ 600.000 đến 800.000 đồng nếu không tiêm phòng vắc xin phòng bệnh dại cho động vật bắt buộc phải tiêm phòng; không đeo rọ mõm cho chó hoặc không xích giữ chó, không có người dắt khi đưa chó ra nơi công cộng. Điều 295 Bộ Luật Hình sự cũng quy định, chủ vật nuôi thả rông chó để cắn chết một người hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của một người với tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên sẽ bị phạt tiền từ 20.000.000 đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 đến 5 năm. Trường hợp chó cắn chết hai người có thể bị phạt tù từ 3 đến 7 năm. Trường hợp chó dữ tấn công gây tổn hại sức khỏe, tài sản cho người khác, tùy theo mức độ thiệt hại mà chủ nuôi sẽ phải bồi thường theo Điều 603 Bộ Luật Dân sự năm 2015. Cụ thể, chủ vật nuôi phải bồi thường thiệt hại khi tính mạng, sức khỏe người khác bị xâm phạm; chi phí hợp lí cho việc mai táng, tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng, thiệt hại khác do luật quy định.

Mặc dù đã có nghị định, quy định của pháp luật rõ ràng nhưng tình trạng để chó thả rông vẫn phổ biến cả ở vùng nông thôn và các đô thị lớn. Khi xảy ra sự việc thì lại xử lí quá nhẹ, xử lí không triệt để, chưa đủ sức răn đe nên nhiều chủ nuôi vẫn tiếp tục để chó thả rông, và có thể nhiều vụ việc đau lòng sẽ vẫn tiếp tục xảy ra, nhất là trong mùa hè, cao điểm dễ xảy ra bệnh dại ở chó.

Trong khi việc áp dụng các mức hình phạt đối với chủ vật nuôi khi để xảy ra các sự cố đáng tiếc ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng người khác còn bỏ ngỏ, các địa phương cần thực hiện nghiêm các biện pháp cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả quản lí nuôi chó. Đó là đơn vị cơ sở phải thống kê, rà soát, cập nhật thông tin và lập sổ quản lí về chó nuôi trên địa bàn, tổ chức kí cam kết việc khai báo nuôi chó và chấp hành đúng các quy định về phòng, chống dịch bệnh, nhất là bệnh dại. Tổ chức tiêm phòng triệt để cho đàn chó trong diện phải tiêm và cấp giấy chứng nhận tiêm phòng theo quy định, khuyến khích đeo thẻ nhận diện chó đã được tiêm phòng dại. Tăng cường tuyên truyền đối với chủ vật nuôi trên địa bàn thực hiện tốt việc đăng kí với phường, xã, khu phố, thôn…về việc nuôi chó để được cấp sổ quản lí nuôi chó, chấp hành nghiêm quy định tiêm phòng dại định kì và bổ sung của cơ quan thú y. Phải thường xuyên xích, nhốt chó hoặc giữ chó trong khuôn viên gia đình, khi đưa chó ra nơi công cộng phải đảm bảo an toàn cho người xung quanh bằng cách đeo rọ mõ…Khi phát hiện chó có dấu hiệu bất thường như bỏ ăn hoặc ăn ít, sốt cao, hung dữ khác thường thì phải báo ngay cho nhân viên thú y hoặc trưởng thôn, khu phố.

Đã đến lúc các cơ quan chức năng cần mạnh tay áp dụng các biện pháp xử phạt theo luật định để những người nuôi chó hiểu rằng, nuôi chó thả rông hay không đeo rọ mõm khi ra đường chính là hành vi gây nguy hiểm cho cộng đồng.

Thanh Trúc