Triển khai 6 nhóm giải pháp tháo gỡ vướng mắc cho các dự án điện năng lượng tái tạo

Chiều nay 12/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị trực tuyến công bố và triển khai nghị quyết của Chính phủ về chủ trương, phương hướng tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các dự án điện năng lượng tái tạo. Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành (BCH) Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Long Hải; Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng tham dự tại điểm cầu Quảng Trị.

Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành (BCH) Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Long Hải; Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng tham dự họp - Ảnh: T.T

Đến hết năm 2023, tổng công suất nguồn năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời) trong hệ thống điện toàn quốc là 21.664 MW, chiếm khoảng 27%; sản lượng điện phát của nguồn điện (gió, mặt trời mặt đất, mặt trời mái nhà) lũy kế năm khoảng 27,317 triệu KWh, chiếm tỉ trọng gần 13% hệ thống điện.

Cùng với những kết quả tích cực đã đạt được trong triển khai các dự án điện năng lượng tái tạo thời gian qua, thì vẫn còn tồn tại tình trạng nhiều dự án năng lượng tái tạo bị tạm dừng, chậm tiến độ, chậm đưa vào khai thác sử dụng. Nguyên nhân do hệ thống pháp luật chưa hoàn chỉnh, quá trình triển khai các dự án năng lượng tái tạo có những điểm mới, những vấn đề phức tạp, có tình trạng thực tiễn đi trước văn bản quy phạm pháp luật.

Việc phát triển năng lượng điện mặt trời, điện gió triển khai nhanh, có tích cực nhưng cũng có khó khăn, vướng mắc, có cả sai phạm. Các sai phạm đã được Thanh tra Chính phủ kết luận, cần nghiêm túc xử lý trách nhiệm cụ thể đối với các cá nhân liên quan.

Tuy nhiên, việc chậm trễ đưa các dự án vào khai thác sử dụng sẽ gây lãng phí rất lớn đối với nguồn lực xã hội, không tận dụng được nguồn điện sẵn có để bù đắp, bảo đảm cung ứng điện, đáp ứng nhu cầu tăng trưởng, hệ luỵ có thể gây nguy cơ đổ vỡ, mất khả năng thanh toán, không trả nợ được ngân hàng, dẫn đến phá sản, các doanh nghiệp, người dân mất tiền bạc, ảnh hưởng môi trường đầu tư kinh doanh.

Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng phát biểu tại cuộc họp - Ảnh: T.T

Tại hội nghị, các ngành, địa phương, doanh nghiệp kiến nghị nhiều vấn đề khó khăn, vướng mắc liên quan thực hiện các dự án điện năng lượng tái tạo.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Ngày 7/12/2024, Chính phủ đã họp biểu quyết thông qua nghị quyết về chủ trương, phương hướng tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các dự án điện năng lượng tái tạo,. Yêu cầu các bộ, ngành, địa phương quyết tâm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nhà đầu tư để đảm bảo phù hợp với tình hình hiện nay, góp phần đưa mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong năm 2025 ít nhất đạt 8%. Trong đó tập trung vào 6 nhóm giải pháp: cho phép bổ sung quy hoạch để triển khai thực hiện trong trường hợp dự án không có nội dung vi phạm các quy định liên quan đến an ninh, quốc phòng, quy hoạch các công trình, dự án trọng điểm quốc gia.

Đối với các dự án có sai phạm về quy trình, thủ tục liên quan đến đất đai, xây dựng công trình thì cho phép hoàn thiện theo quy định của pháp luật.

Đối với các dự án vi phạm các quy hoạch về khoáng sản, thủy lợi, quốc phòng... sẽ thực hiện đánh giá hiệu quả KT - XH giữa việc thực hiện quy hoạch và thực hiện dự án. Từ đó điều chỉnh quy hoạch bị chồng lấn cho phù hợp hoặc tích hợp và thực hiện đồng thời cả dự án điện năng lượng tái tạo và quy hoạch liên quan (lưỡng dụng quy hoạch).

Đối với các dự án đang được hưởng giá FIT có vi phạm theo kết luận của cơ quan có thẩm quyền, do không đáp ứng đầy đủ các điều kiện, thì không được hưởng giá FIT ưu đãi. Dự án sẽ được xác định lại giá mua bán điện theo quy định; thu hồi các khoản giá FIT ưu đãi đã được hưởng không đúng thông qua bù trừ thanh toán tiền mua điện.

Đối với các dự án điện mặt trời mái nhà xây dựng trên đất nông, lâm nghiệp với công suất lớn dưới mô hình đầu tư trang trại nuôi trồng mà đất chưa phù hợp để làm trang trại thì yêu cầu các chủ đầu tư thực hiện các quy định, bao gồm thực hiện đầy đủ thủ tục xây dựng, đầu tư trang trại nuôi trồng kết hợp với thực hiện dự án điện năng lượng tái tạo theo quy định của pháp luật. Thực hiện ngay các nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước theo quy định.

Trường hợp cơ quan có thẩm quyền xác định vi phạm về đất để làm trang trại thì không được hưởng giá FIT ưu đãi, mà phải xác định lại giá mua bán điện theo quy định. Thu hồi các khoản giá FIT ưu đãi đã được hưởng không đúng thông qua bù trừ thanh toán tiền mua điện. Dự án cũng phải thực hiện đầy đủ các hoạt động trang trại nuôi trồng theo đăng ký.

Với một số trường hợp như dự án hưởng giá FIT có vi phạm và dự án điện mặt trời mái nhà xây dựng trên đất nông, lâm nghiệp, cơ quan có thẩm quyền ban hành quy định về mua bán điện khi cấp có thẩm quyền xác định dự án bị thu hồi giá FIT ưu đãi để làm căn cứ bù trừ thanh toán tiền mua điện.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu phải đảm bảo việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc với các dự án năng lượng tái tạo phải công khai, minh bạch, không gây khó khăn, phiền hà, sách nhiễu, không để xảy ra tham nhũng, tiêu cực trong quá trình xử lý. Chính phủ ra chủ trương tháo gỡ, các địa phương phải cùng với các doanh nghiệp chung tay thực hiện.

Thanh Trúc