Tín hiệu vui từ mô hình trồng rừng thâm canh gỗ lớn

(QT) - Quảng Trị là tỉnh có diện tích rừng và đất lâm nghiệp tương đối lớn, trong đó rừng trồng chủ yếu cung cấp gỗ nhỏ làm nguyên liệu giấy, dăm gỗ... nên giá trị kinh tế thấp. Từ năm 2014, được sự hỗ trợ của Tổng cục Lâm nghiệp, ngành lâm nghiệp tỉnh đã triển khai hai mô hình trồng rừng thâm canh gỗ lớn và chuyển hóa rừng cung cấp gỗ nhỏ sang gỗ lớn trên địa bàn 4 huyện (Đakrông, Cam Lộ, Hải Lăng, Vĩnh Linh) với 115 hộ gia đình tham gia, bước đầu mang lại hiệu quả tích cực. Dẫn chúng tôi đi thăm những cánh rừng trồng trên vùng thượng nguồn Khe Khế, ông Nguyễn Thể, Giám đốc HTX Phú Hưng, xã Hải Phú, huyện Hải Lăng nhớ lại thời điểm năm 2014 khi các thành viên HTX đồng lòng phối hợp với Chi cục Lâm nghiệp thí điểm việc chuyển hóa rừng trồng gỗ dăm sang trồng gỗ lớn. Ban đầu có 6 hộ tham gia với diện tích 10 ha rừng keo lai đã được trồng từ năm 2010, mật độ trồng ban đầu là 1.650cây/ ha. Các hộ trồng rừng tiến hành tỉa thưa, để lại mật độ 800 - 900 cây/ha và đã tận thu bình quân 16 tấn dăm gỗ/ha (mỗi héc ta khoảng 16 triệu đồng). Sau khi thực hiện tỉa thưa rừng, cây trồng sinh trưởng và phát triển mạnh, lượng tăng trưởng hàng năm đạt trên 15 m3/năm. Đây là một trong những mô hình được nhiều địa phương đến tham quan, học hỏi kinh nghiệm trong công tác chuyển hóa kinh doanh rừng trồng.

Khai thác rừng đã được cấp chứng chỉ FSC tại HTX Phú Hưng, Hải Phú, Hải Lăng (Ảnh do tổ chức WWF Việt Nam cung cấp)

Cùng với việc thực hiện chuyển hóa rừng, vấn đề quan trọng được ngành lâm nghiệp định hướng lâu dài là phát triển trồng rừng thâm canh kinh doanh gỗ lớn phục vụ cho công nghiệp chế biến và xuất khẩu. 4 huyện Hải Lăng, Đakrông, Cam Lộ và Vĩnh Linh là những địa phương có tiềm năng để thực hiện mô hình này. Trong năm 2014, mô hình bắt đầu triển khai ở các xã Cam Nghĩa, Cam Thủy ( Cam Lộ) và Hải Phú (Hải Lăng) với tổng diện tích 60 ha, trong đó xã Cam Nghĩa chiếm 33 ha. Năm 2015, mô hình mở rộng triển khai 80 ha tại 6 xã của 4 huyện Cam Lộ, Hải Lăng, Đakrông và Vĩnh Linh. Trong đó, các xã vùng đồi không thuộc diện khó khăn là Hải Trường, Hải Phú (Hải Lăng), Vĩnh Thủy (Vĩnh Linh), Cam Nghĩa (Cam Lộ) được hỗ trợ 50% phân bón và 2 xã miền núi của huyện Đakrông thuộc diện khó khăn được hỗ trợ 100% phân bón. Ngoài ra ngành lâm nghiệp đã hỗ trợ hơn 117.000 cây giống cho các hộ tham gia thực hiện mô hình. Năm 2016, Tổng cục Lâm nghiệp tiếp tục hỗ trợ tỉnh Quảng Trị trồng 70 ha rừng trồng kinh doanh gỗ lớn và 50 ha chuyển hóa từ rừng trồng kinh doanh dăm gỗ sang kinh doanh gỗ lớn với chu kỳ 10 - 12 năm. Qua 3 năm triển khai trồng 140 ha, rừng trồng có tốc độ sinh trưởng và phát triển tốt, tỷ lệ sống đạt 95%. Cùng với việc chú trọng đầu tư trồng rừng gỗ lớn, mô hình chuyển hóa rừng triển khai tại các xã Cam Chính, Cam An (Cam Lộ),Vĩnh Thủy (Vĩnh Linh), Triệu Ái (Triệu Phong) trong 3 năm qua cũng đã thu được những kết quả tích cực. Theo đánh giá của các chuyên gia, rừng được chuyển hóa có đường kính và chiều cao tăng hơn hẳn so với trước khi được chuyển hóa, trữ lượng gỗ cũng có sự thay đổi so với trước. Các hộ gia đình tham gia xây dựng mô hình được tập huấn hướng dẫn kỹ thuật trồng rừng thâm canh gỗ lớn, sử dụng các biện pháp kỹ thuật thâm canh rừng bền vững hoặc chuyển hóa rừng trồng gỗ nhỏ sang kinh doanh gỗ lớn, tiến hành tỉa thưa đảm bảo theo đúng yêu cầu kỹ thuật. Ngoài ra được đầu tư giống tốt cũng như cung cấp đầy đủ phân bón đảm bảo chất lượng phục vụ việc trồng, chăm sóc rừng. Song song với việc xây dựng mô hình khuyến lâm, tỉnh đã tổ chức các cuộc hội thảo đầu bờ đánh giá kết quả thực hiện mô hình, đồng thời tuyên truyền và nhân rộng mô hình nhằm khuyến khích các chủ rừng trên địa bàn tỉnh thay đổi tư duy kinh doanh rừng. Hiện nay, các công ty lâm nghiệp, chủ rừng quy mô nhỏ trên địa bàn tỉnh đã bước đầu thay đổi tích cực trong công tác quản lý kinh doanh rừng trồng sản xuất của đơn vị. Để nhân rộng hai mô hình này ra toàn tỉnh, thời gian tới ngành nông nghiệp tăng cường công tác tuyên truyền vận động các chủ rừng rà soát lại các diện tích rừng trồng có đủ điều kiện chuyển sang trồng rừng kinh doanh gỗ lớn. Đối với các diện tích đã khai thác trồng lại rừng, khuyến khích các chủ rừng sử dụng các loại giống tốt và chọn các biện pháp thâm canh rừng thích hợp, tạo ra các khu rừng đạt năng suất, chất lượng cao để cung cấp gỗ xẻ cho công nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu. Ngoài việc nâng cao chất lượng, sản lượng gỗ, việc tạo ra nguồn gỗ phục vụ cho công nghiệp chế biến và xuất khẩu để nâng cao giá trị sản phẩm gỗ qua chế biến là một nhiệm vụ rất quan trọng đối với ngành lâm nghiệp trong đề án tái cơ cấu ngành. Sở Nông nghiệp và PTNT đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn hướng dẫn cho các công ty lâm nghiệp, các chủ rừng quy mô nhỏ thực hiện tốt phương án quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ rừng. Mục tiêu đến năm 2020, trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có khoảng 42.000 ha rừng trồng sản xuất được cấp chứng chỉ FSC. THANH TRÚC