Thư viện điện tử KH&CN Quảng Trị: Sự phong phú và đa dạng về nguồn tài nguyên thông tin

(QT) - Thư viện điện tử Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Quảng Trị được thành lập và đưa vào sử dụng năm 2008, là một trong những thư viện điện tử đầu tiên của tỉnh. Trong những năm qua thư viện đã không ngừng trang bị cơ sở vật chất hiện đại cũng như cập nhật, bổ sung nguồn tài nguyên thông tin phong phú, hình thức đa dạng, đặc biệt là nguồn cơ sở dữ liệu (CSDL) kết quả nghiên cứu khoa học nhằm phục vụ đông đảo bạn đọc trên địa bàn toàn tỉnh. Thư viện ra đời với sứ mệnh gắn liền với tri thức, luôn đồng hành cùng con người với sự tiến hóa của nhận thức, mở mang tầm nhìn, phát triển của khoa học, bảo tồn và phát huy văn hóa. Thư viện không chỉ là kho chứa sách mà còn đóng vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ tìm kiếm thông tin giúp cho việc học tập, nghiên cứu, sản xuất và giải trí. Thư viện điện tử KH&CN Quảng Trị ra đời với chức năng thu thập, cập nhật thông tin thường xuyên; lưu trữ, tổ chức, khai thác và cung cấp nguồn tài nguyên thông tin KH&CN; tổ chức giới thiệu thông tin mới hoặc thông tin chuyên đề về KH&CN; tổ chức các loại hình dịch vụ thông tin (cung cấp, chuyển giao CSDL điện tử, sách, báo, tạp chí chuyên ngành cho các đối tượng có nhu cầu)... Để làm tốt chức năng của mình, trong những năm qua, Thư viện luôn chú trọng công tác cập nhật, bổ sung nguồn thông tin ngày một phong phú, đa dạng hơn. Bởi nội dung của tài liệu càng phong phú, loại hình tài liệu càng đa dạng thì khả năng đáp ứng nhu cầu đọc càng lớn và có sức thu hút ngày càng cao đối với người sử dụng. Đặc biệt là một thư viện chuyên ngành nên Thư viện điện tử KH&CN luôn chú trọng cập nhật, bổ sung CSDL kết quả nghiên cứu khoa học trong nước và trong tỉnh, CSDL khoa học phục vụ nông nghiệp nông thôn, để giúp bạn đọc có được nguồn thông tin quan trọng trong nghiên cứu và sản xuất.

Đoàn cán bộ Sở KH&CN tỉnh Salavan (Lào) tham quan Thư viện điện tử KH&CN Quảng Trị - Ảnh: HỒNG CHUYÊN

Bằng sự nỗ lực không ngừng của đội ngũ cán bộ, thư viện đã có những tiến bộ vượt bậc trong việc bổ sung nguồn tin dưới dạng số hóa, đồng thời cập nhật, xử lý và phân loại theo từng CSDL, trong đó, CSDL kết quả nghiên cứu khoa học gồm 9.000 tài liệu, được phân chia theo từng lĩnh vực khoa học cụ thể. Với CSDL này, khi bạn đọc truy cập vào trang giao diện của Thư viện sẽ hiển thị các thông tin về tác giả, cấp (cấp Nhà nước/bộ/ tỉnh...), địa phương và phần tóm tắt để giúp người dùng có cái nhìn khái quát về tài liệu cần sử dụng. Ngoài kết quả nghiên cứu trong nước, Thư viện cũng chú trọng việc số hoá các đề tài, kết quả nghiên cứu của tỉnh Quảng Trị đưa vào CSDL nhằm làm phong phú thêm nguồn tin, đây là nguồn tài liệu tham khảo vô cùng quan trọng phục vụ cho việc nghiên cứu của tỉnh. CSDL phim khoa học công nghệ với hơn 3.000 phim về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, các mô hình sản xuất hiệu quả... nhằm phục vụ nông nghiệp, nông thôn; với hình ảnh trực quan sinh động, được tìm kiếm theo lĩnh vực và tên phim rất thuận tiện cho người dùng. CSDL hỏi - đáp khoa học kỹ thuật gồm 35.000 câu hỏi- đáp, được chia theo lĩnh vực chuyên môn, trong đó tập trung chủ yếu là hỏi- đáp về lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. CSDL sách điện tử có trên 65.000 sách, thuộc tất cả các lĩnh vực khoa học, trong đó chiếm phần lớn là sách về khoa học kỹ thuật, nông nghiệp, sức khỏe cộng đồng,... Trên giao diện tìm kiếm, CSDL này sẽ hiển thị các thông tin như: Lĩnh vực, tên sách, tác giả, mô tả tóm tắt nhằm giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quan hơn về tài liệu cần tìm, từ đó giúp chọn được tài liệu cần thiết nhất. CSDL hệ thống thông tin KH&CN với hơn 12.000 thông tin, dưới hình thức thông tin ngắn gọn được tổ chức xử lý cùng với mô tả tóm tắt nhằm định hướng cho người sử dụng, tiết kiệm thời gian lựa chọn, chọn được tài liệu phù hợp cho yêu cầu tìm kiếm. CSDL chuyên gia tư vấn với trên 7.000 chuyên gia thuộc các lĩnh vực khác nhau, được hiển thị thông tin tên chuyên gia, học hàm, học vị... Bên cạnh nguồn tài liệu được số hóa, nhằm phục vụ phù hợp với nhiều đối tượng hơn, phục vụ rộng rãi hơn, Thư viện luôn chú trọng bổ sung tài liệu có giá trị dưới dạng truyền thống. Cụ thể Thư viện có hơn 3.000 sách truyền thống và hàng chục tên báo, tạp chí chuyên ngành KH&CN. Đối với tài liệu truyền thống, nhằm giúp công tác bổ sung tài liệu cho Thư viện đầy đủ và đúng hướng, giúp cán bộ Thư viện nắm được nội dung kho sách để giới thiệu cho bạn đọc; đồng thời giúp bạn đọc có được cái nhìn tổng quan về các lĩnh vực. Để chọn tài liệu được dễ dàng, tài liệu của Thư viện được biên mục, xử lý, phân loại theo từng lĩnh vực cụ thể theo khung phân loại DDC 14 (sắp xếp ấn phẩm một cách có nghiên cứu vào các lớp, phân lớp, phân đoạn có nội dung phù hợp với các lớp, phân lớp, phân đoạn đó...). Để tạo sự tiện tích cho người quản lý và người sử dụng tài liệu truyền thống, Thư viện quản lý bằng phần mềm Quản lý thư viện điện tử của Trường Đại học Lạc Hồng (Đồng Nai), với các tiêu chí: Đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO 2709, chuẩn UNIMARC của các tổ chức IFLA, USMARC, chuẩn tìm kiếm liên thư viện Z 39.50... Hình thức thể hiện bao gồm các module chính (bổ sung, biên mục sách, biên mục báo, tạp chí, quản lý độc giả, quản lý mượn/ trả, quản trị hệ thống). Với nguồn CSDL điện tử và ấn phẩm truyền thống phong phú, đa dạng, kết hợp với hình thức phục vụ kho mở; hệ thống máy tính tra cứu sẵn sàng phục vụ tìm kiếm tài liệu của bạn đọc; sự năng động, chuyên nghiệp, phục vụ tận tình của thủ thư; thủ tục sử dụng thư viện đơn giản đã tạo sự tiện ích nhất cho người dùng. Bởi thư viện luôn quan điểm thông tin thực sự cho hiệu quả khi nó được nhiều người sử dụng, hiệu quả hoạt động của thư viện là sự thỏa mãn nhu cầu thông tin của bạn đọc. Tiến tới thư viện điện tử là xu hướng tất yếu, là mong muốn của mỗi thư viện. Tuy nhiên, để có được một thư viện điện tử hoạt động có hiệu quả, phát huy được thế mạnh “thông tin đặc thù” của mình, thì cần phải có kế hoạch sát thực, lựa chọn bước đi phù hợp. Trong xây dựng và phát triển Thư viện điện tử KH&CN Quảng Trị, việc tạo lập kho tư liệu số hoá được xác định là nhiệm vụ hàng đầu. Giải quyết nhiệm vụ này đòi hỏi Thư viện phải có chương trình thu thập, số hoá tài liệu và tạo lập các CSDL một cách đầy đủ, kịp thời, đặc biệt là các CSDL toàn văn với các tài liệu có giá trị. TRẦN THỊ PHƯỢNG