Thôn trưởng 9x

(QT) - Thôn Cóc, xã Hướng Linh, Hướng Hóa (Quảng Trị) trong thời gian qua đã có nhiều thay đổi. Người trưởng thôn còn trẻ lắm, nhưng khả năng làm việc thì vượt trội. Anh là Hồ Văn Du (23 tuổi) được bà con quý mến gọi là “Du bộ đội”. Con đường đá cấp phối dẫn vào thôn Cóc mùa này bị xé tan bởi những trận mưa rừng. Đang là vụ thu hoạch sắn nên hai bên đường đông nghịt người từ già đến trẻ. Hỏi thăm nhà trưởng thôn ở đâu, người đàn bà huơ huơ cánh tay lấm lem bùn đất cười bảo: “Ở bản này có hai người tên Du, anh muốn hỏi Du nào?” Tôi đánh tiếng rằng Du trưởng thôn đó. Người kia đáp lại rằng bản này không gọi là “Du trưởng thôn” mà là “Du bộ đội”.

Trưởng thôn 9x (đứng) thăm bà con thôn Cóc

Nhà trưởng thôn nằm ở giữa bản. Thật bất ngờ, bởi trong suy nghĩ của chúng tôi trưởng thôn phải là một người có thâm niên, thế mà chàng trai trẻ hăm hở mời khách lạ vào nhà chính là người lao tâm khổ tứ vì dân làng. Bên ly nước lá rừng đắng chát, Du cười hiền: “Chắc các anh bất ngờ lắm! Em là trưởng cái thôn nghèo này. Được một năm có lẻ rồi đó, lúc đầu bỡ ngỡ nhưng rồi cũng thành quen”. Cả thôn có 80 hộ thì đã đến 61 hộ nghèo, nhiều hộ thuộc dạng nghèo đặc biệt vì gia đình neo người, nương rẫy phải bỏ hoang. Người dân sống dựa vào nông nghiệp với 15 héc ta ruộng lúa nước, 50 héc ta sắn cheo leo ở các sườn đồi. Du kể tiếp, học xong lớp 12 ở Trường Dân tộc nội trú Hướng Hóa, vừa rời ghế nhà trường, Du bàn với gia đình rồi viết đơn tình nguyện nhập ngũ. Nhà neo người, mẹ Du khóc hoài, cứ nhìn vào phía núi rừng thâm u mà rấm rứt thương đứa con học mấy năm ở trường huyện còn trẻ người non dạ. Về nhà được mấy ngày, nay lại phải đi. Động viên mẹ, Du bảo rằng giờ là thời bình rồi, quân đội là một môi trường học tập và rèn luyện tốt, đi xong thì sẽ về chứ không còn tên bay đạn lạc như thời cha ông mình đâu. Chia tay gia đình và dân làng ở con dốc đầu bản, Du muốn đi ra bên ngoài để rèn luyện, học hỏi. Rồi sau đó về giúp bà con đuổi cái nghèo đói đã bao đời vây lấy cuộc sống của họ. Sau 18 tháng rèn luyện, Du trở về địa phương và được bà con tín nhiệm bầu làm trưởng thôn. Già Pâng dù đôi tai đã nghễnh ngãng nhưng cố lục lọi trong trí nhớ già nua của mình: “Ngày đó thằng Du vai ba lô đầu mũ cối về làng, ai cũng mừng, bầu nó làm trưởng thôn nhưng cũng lo lắm. Sợ tuổi còn nhỏ, nói dân bản không ai nghe. Nhưng nó làm việc và nói năng đĩnh đạc lắm, vì bộ đội về mà”. Cái đầu tiên mà Du truyền đạt cho dân bản đó là tác phong làm việc. Du tâm sự: “Đồng bào người miền núi mình có thói quen khác người ở dưới xuôi. Họ bắt đầu lên nương rẫy chừng 10 giờ sáng, đến khoảng 3 giờ chiều là đã kéo nhau về nhà hết rồi. Một khoảng thời gian bị phí phạm rất lớn, mà trưa nắng đứng bóng thì làm việc đâu có hiệu quả”. Thế là ra sức vận động. Ban đầu chả ai buồn nghe cả, sáng sớm thấy Du đến là mọi người lảng tránh, không ra mặt. Có người bảo ai đời lại đi làm từ mờ sáng mà đến tối mới về chứ. Chỉ tội cho lũ muỗi rừng no máu, mà cơm nước đâu có chuẩn bị kịp. Biết không ai chịu nghe, Du bảo mẹ cơm nước thật sớm, rồi lên nương. Cả một khoảng đồi lớn mà Du làm nhanh chóng, sắn đã lên mầm và bén rễ, trong khi bà con xung quanh vẫn còn phát quang cây cỏ. Việc làm thứ hai của người trưởng thôn trẻ tuổi giúp bà con đó là việc tổ chức lại vườn tược và sắp xếp hệ thống chuồng trại chăn nuôi một cách khoa học và vệ sinh. Nhiều người bảo rằng từ đời cha ông đến giờ trâu bò nhốt ở dưới sàn chứ có làm nhà cho nó ở bao giờ. Nếu tách ra khu dân cư thì sợ kẻ trộm và thú dữ ăn thịt mất. Thế là Du lại áp dụng những gì đã thấy tận mắt khi còn sống trong quân ngũ. Trưởng thôn trẻ bắt tay ngay từ hệ thống chuồng trại và khu vườn sau nhà mình. Du dựng hẳn chuồng cho trâu bò, lát nền bằng xi măng một cách cẩn thận. Nhờ thế trâu bò béo tốt hẳn ra, ruồi muỗi không còn vào nhà nữa, cả khu vườn đầy rẫy rau trái, ăn quanh năm, nhờ được tận dụng phân chuồng sau quá trình ủ hoai. Bà con thấy vậy thì đến học tập, Du tận tình chỉ bảo cách thực hiện. Chỉ tay về khu rừng rậm rạp phía đông bản làng, Du tâm sự: “Thói quen của bà con là thả gia súc như trâu bò vào rừng, vì ở đây chỉ có lối vào duy nhất, không có lối nào khác. Thế nên nhiều trâu bò bị thất thoát do bị thú dữ tấn công hay ngã vực mà chết. Vậy là một phen lại phải đến gõ cửa từng nhà để vận động bà con đưa về nhà mà chăm sóc. Anh thấy đó, đưa về nhà khi chúng ốm còn biết thuốc men, rảnh rỗi có khi còn cho nó được búi cỏ non, củ khoai, củ sắn, chứ nhờ trời thế thì làm sao mà làm kinh tế được”. Chiều. Từng tốp dân bản men theo con đường gồ ghề về nhà. Ai nấy cũng hào hứng vì bận này sắn đang vào vụ và được giá lắm. Người đàn ông trạc tuổi thì dừng lại vỗ nhẹ vào người Du mà bảo rằng tất cả là nhờ có người trưởng thôn trẻ tuổi này. Bài, ảnh: BÙI ĐỨC TÚ