Sức sống mới ở bản Xa Tuông

(QT) - Giờ thì dân bản Xa Tuông, xã Ba Tầng, Hướng Hóa (Quảng Trị) đã an cư dọc tuyến đường Lìa theo lời khuyên của Bộ đội Biên phòng. Bà con đều vui mừng bởi đây đúng là mảnh đất màu mỡ, thuận tiện trong đi lại, buôn bán. Đặc biệt, ai cũng an tâm khi sống cạnh cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ba Tầng, những người đã truyền cho bản nghèo luồng sinh khí mới. Đồn Biên phòng Ba Tầng tọa lạc trên ngọn đồi cao. Từ đây nhìn ra xa có thể thu vào tầm mắt hình ảnh bản làng đang thay da, đổi thịt. Ít ai biết trụ sở khang trang này được xây dựng tại mảnh đất rộng hơn 10 ha, do dân bản Xa Tuông hiến tặng. Khi hay tin Đồn Biên phòng Ba Tầng cần đất để làm trụ sở mới, 6 hộ dân đã đến và khẳng định tâm nguyện hiến đất. Buổi đầu, lãnh đạo Đồn ái ngại và từ chối, ai cũng hiểu, đối với bà con vùng cao, tấc đất chính là tấc vàng. Thế nhưng, dân bản Xa Tuông khẳng định, họ đã suy nghĩ thấu đáo và chắc chắn các hộ dân hiến đất sẽ không tái nghèo. Đến giờ, tấm chân tình ấy vẫn được cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ba Tầng ghi khắc. Về phần mình, dân bản Xa Tuông đều cho rằng, món quà này vẫn chưa đủ để đền đáp nghĩa tình của cán bộ, chiến sĩ mang quân hàm xanh.

Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ba Tầng hướng dẫn người dân cách chăn nuôi hiệu quả

Trước kia, nhắc đến cái tên Ba Tầng, nhiều người không khỏi rùng mình. Con đường gần 40 km dẫn đến chốn thâm sơn cùng cốc này được gọi bằng cái tên chỉ sự cô lập, đi dễ, khó về - tuyến đường Lìa. Bấy giờ, người ta kháo nhau, đến được Ba Tầng, không gặp thú dữ thì cũng rước bệnh sốt rét vào thân. Thế nên, ít ai can dám đặt chân tới mảnh đất này. Thuộc địa phận xã Ba Tầng, bản Xa Tuông ngày trước nép mình dưới tán rừng già. Người dân quanh năm gieo giọt mồ hôi trên nương, nhưng cuộc sống họ vẫn luẩn quẩn trong vòng nghèo khó do trình độ sản xuất lạc hậu, thời tiết khắc nghiệt. Ở bản Xa Tuông, gia đình nào đủ ăn ngày hai bữa đều được bà con xem là hộ giàu. Cũng vì đói nghèo, hàng loạt vấn đề đau đầu khác nảy sinh như các hủ tục ăn sâu vào tiềm thức người dân; trẻ em không được đến trường; hễ có người ốm, đàn cúng Giàng, cúng ma lại nghi ngút khói... Trong khi dân bản Xa Tuông đang âu lo nghĩ đến tương lai thì cán bộ, chiến sĩ Biên phòng đã đến. Buổi đầu, bà con vẫn hồ nghi. Xưa nay, người Vân Kiều, Pa Kô vốn thương ghét rõ ràng, nói một là một, hai là hai. “Cán bộ, chiến sĩ Biên phòng hầu hết đều là người miền xuôi. Chẳng biết cái bụng họ nghĩ gì, muốn gì?” – Đó là suy nghĩ chung của dân bản. Thế nhưng, sự hồ nghi ấy nhanh chóng được xóa bỏ khi bà con thấy các cán bộ, chiến sĩ luôn quan tâm, giúp đỡ mọi người. Nhiều anh lính Cụ Hồ còn tích cực học tiếng Vân Kiều, Pa Kô để dễ chuyện trò, lắng nghe và chia sẻ với dân bản. Đặc biệt, Bộ đội Biên phòng đã vạch cho người dân con đường phát triển kinh tế đúng đắn.

Bộ đội Biên phòng giúp dân dựng lại nhà

Xưa, người dân bản Xa Tuông chỉ trồng lúa rẫy. Với quan niệm lúa chính là “mẹ”, bà con không dám cày bừa đất, bón phân và tuyệt đối cấm dùng liềm để thu hoạch. Thế nên, chỉ sau vài vụ, “mẹ Lúa” chẳng còn đủ sức sinh sôi, nảy nở. Không chú tâm tìm nguyên do, dân bản lại cày cục chọn những mảnh đất xa hơn, đốt rừng làm nương rẫy. Chẳng mấy chốc, rừng già biến mất, thay vào đó là những quả đồi trơ trọi. Lúa cứ mọc lên rồi chóng lụi tàn. Trăn trở trước thực tế ấy, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ba Tầng đã đến từng nhà vận động, khuyên bảo bà con. Họ còn chọn một mảnh đất bạc màu, làm đất, bón phân... rồi trồng lúa nước. “Hôm Bộ đội Biên phòng trồng lúa nước ở thửa ruộng đầu tiên trong bản, mọi người đều sửng sốt. Không ai bảo ai, bà con đều âm thầm quan sát xem Bộ đội Biên phòng có bị Giàng quở phạt không, rồi thì cây lúa lớn nhanh thế nào?” – Nhìn những bông lúa trĩu hạt, ông Ăm Héc, già bản Xa Tuông nhớ lại. Ông cho biết, giờ đây, hầu hết dân bản Xa Tuông đều trồng lúa nước và biết cách làm đất, bón phân, thu hoạch bằng máy móc hiện đại. Không dừng lại ở đó, Bộ đội Đồn Biên phòng Đồn Ba Tầng còn vận động bà con trồng sắn, ngô, cà phê, hồ tiêu, bời lời... Tập quán chăn thả vật nuôi trong rừng cũng được thay đổi nhờ những lời khuyên chí tâm, chí tình. Trong mọi công việc, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ba Tầng luôn nhắc nhủ nhau không nên nóng vội và luôn lắng nghe người dân. Qua đó, nhận thức của dân bản Xa Tuông dần thay đổi theo hướng tích cực. Bà con đã hiểu tầm quan trọng của việc đến trạm y tế mỗi khi đau ốm; cho con em đi học; sinh đẻ có kế hoạch; đẩy lùi hủ tục hôn nhân cận huyết thống... Đặc biệt, Bộ đội Biên phòng từng có một việc làm “gây chấn động” là khuyên bảo dân bản chuyển đến nơi ở mới. Bản Xa Tuông vốn nằm heo hút giữa đại ngàn. Vùng đất này cách xa tuyến đường chính, địa hình phức tạp, diện tích đất trồng trọt hạn chế... Thế nhưng, vì sống lâu thành quen nên người dân bản Xa Tuông chưa bao giờ có ý định dời làng. Hôm Bộ đội Biên phòng đến thăm dò ý kiến, từ già đến trẻ đều lắc đầu, mãi khi nghe cán bộ, chiến sĩ phân tích lợi ích khi chuyển đến vùng đất mới, bà con mới tán thành. Ngày những hộ dân đầu tiên chuyển nhà, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ba Tầng đã có mặt để giúp đỡ. Được sự hướng dẫn tận tình của Bộ đội Biên phòng, các hộ dân này lao vào sản xuất, rồi khấm khá dần lên. Thấy thế, không ai bảo ai, dân bản Xa Tuông lần lượt chuyển nhà đến mảnh đất mới. Khi bà con đã an cư, Bộ đội Biên phòng còn chủ trương xóa nhà tạm bợ, dột nát. Cán bộ, chiến sĩ đã giúp nhiều hộ đặc biệt khó khăn dựng lại nhà như Ăm Cha Re, Ăm Châu, Ăm Héc... Ông Ăm Châu chia sẻ: “Do bất cẩn nên gia đình mình bị cháy nhà. Trong lúc vợ chồng đang ngửa mặt lên trời mà than thì Bộ đội Biên phòng Đồn Ba Tầng đã đến. Không chỉ huy động cán bộ, chiến sĩ đến dựng lại nhà, bộ đội còn hỗ trợ gạo và các nhu yếu phẩm cần thiết cho gia đình mình”. Đầu năm 2013, Đồn Biên phòng Ba Tầng chính thức nhận đỡ đầu bản Xa Tuông. Theo nội dung ký kết, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ba Tầng sẽ phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương xây dựng, củng cố hệ thống chính trị của thôn; áp dụng các thành tựu khoa học – kỹ thuật nhằm giúp bà con phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo; tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện tốt các chủ trương, chính sách... Đặc biệt, Bộ đội Biên phòng sẽ cùng dân bản duy trì có hiệu quả phong trào “Quần chúng nhân dân tự quản đường biên, cột mốc, giữ gìn an ninh trật tự”, “Kết nghĩa bản – bản đối diện hai bên biên giới”, “Chung tay xây dựng nông thôn mới”... Anh Hồ Văn Thông, Bí thư chi bộ thôn Xa Tuông cho biết: “Thực ra, từ trước đến nay, dân bản Xa Tuông và Bộ đội Biên phòng đã thương mến, nỗ lực phối hợp với nhau trong mọi công việc rồi. Buổi ký kết có thể xem là sự khẳng định chắc chắn quyết tâm của chúng tôi mà thôi”. Được sự tiếp sức của Bộ đội Biên phòng, cuộc sống của người dân bản Xa Tuông đã và đang thay đổi theo chiều hướng tích cực. Nhiều hộ dân trong bản đã thực sự thoát nghèo, thậm chí có người thu nhập trên 100 triệu đồng/năm như Ăm Thăng, Ăm Múa, Ăm Tình... Đây cũng chính là những tấm gương cho người dân trong bản noi theo. “Trước đây, gia đình Ăm Thăng, Ăm Múa, Ăm Tình cũng thuộc diện hộ nghèo. Giờ thì họ có nhà sàn đẹp, xe máy, hàng tháng còn gửi tiền ngân hàng nữa. Các anh ấy làm được thì mình cũng sẽ làm được” – Một hộ nghèo trong thôn chia sẻ. Được biết, hiện nay, hầu hết 83 hộ dân trong thôn đều có nhà cửa ổn định, chăn nuôi trâu bò, trồng sắn và lúa nước... Chuyện thiếu ăn đã lùi sâu vào quá khứ. Đời sống vật chất được cải thiện góp phần giúp tinh thần của bà con nâng lên rõ rệt. Người dân bản Xa Tuông đã biết sắm ti vi, đài để cập nhật thông tin; nhiệt tình giúp nhau vượt qua hoạn nạn; quan tâm đến việc giữ gìn bản sắc văn hóa... Trong chuyến thăm bản Xa Tuông vừa qua, chúng tôi lấy làm vui mừng khi thấy tuyến đường Lìa đã được rải nhựa. Nay mai, con đường mới sẽ nối dài đến bản Xa Tuông. Rồi, xe ô tô thu mua sắn, ngô, bời lời... sẽ không chỉ đến chân nhà sàn mà còn tiến sâu vào nương rẫy để chuyên chở sản vật do bàn tay dân bản làm ra. Hiện tại, một số người miền xuôi đã đưa chăn, đệm, đồ gia dụng... đến tận bản để buôn bán. Một tiểu thương cho biết, nhu cầu của dân bản ngày càng cao, không còn quay quắt lo chuyện đói như trước, bà con giờ đã quan tâm hơn đến việc ăn ngon, mặc đẹp. Nhìn nụ cười của người dân bản Xa Tuông, tôi cảm nhận được sự ấm áp của mùa xuân đang về. Bài, ảnh: QUANG HIỆP