Sứ giả của mùa xuân

Chủ đề tranh nghệ thuật lấy cảm hứng từ các loài hoa gần như là một chủ đề bất tận không có giới hạn. Với vẻ đẹp đầy lôi cuốn và sống động thì không có gì lạ khi đây là chủ đề tranh được đông đảo các nghệ sĩ theo đuổi.

Vì sao tranh hoa được yêu thích?

Sở dĩ, tranh hoa rất được mọi người yêu thích bởi tính thẩm mỹ, sự nhẹ nhàng và tinh tế của nó. Đặc biệt tranh hoa còn là một dòng tranh phù hợp với mọi căn phòng, mọi không gian, cực kỳ thích hợp khi dùng để trang trí cũng như tô điểm cho không gian sống thêm phong phú, tươi mới và đầy sức sống.

Một tác phẩm tranh hoa của tác giả Trương Minh Dự -Ảnh: H.T

Hoạ sĩ Ambrosius Bosschaert (1573-1621) là một trong những bậc thầy Hà Lan vẽ tranh hoa đầu tiên và xuất sắc nhất. Họa sĩ Van Gogh vẽ 4 bức tranh hoa hướng dương chỉ vỏn vẹn trong vòng 6 ngày liên tục. Theo lời kể, trong suốt 6 ngày này, họa sĩ chỉ uống cà phê và rượu để giữ tinh thần tỉnh táo nhất có thể. Nhiều người cho rằng, Van Gogh vẽ loạt tranh hoa hướng dương khi tâm trạng ông hân hoan và tỉnh táo nhất trong cuộc đời. Những bông hoa hướng dương có màu vàng, màu yêu thích của ông, tượng trưng cho sự nhiệt huyết, trung thành và tận tụy. Loạt tranh miêu tả những bông hoa hướng dương từ khi nở cho đến lúc tàn như một vòng đời của con người. 4 bức tranh sau này được ghép với 3 bức tranh hoa hướng dương mà ông vẽ khi từ Hà Lan đến Paris tạo nên 7 bức tranh hoa hướng dương thành công nhất, nổi tiếng thế giới.

Manet là một nghệ sĩ có tầm nhìn. Ông đã cách mạng hóa nghệ thuật phương Tây, mà đôi khi ông được gọi là “cha” của Chủ nghĩa hiện đại. Giống như nhiều người theo trường phái ấn tượng, ông đã vẽ nhiều chủ đề khác nhau, từ phong cảnh đến chân dung và cảnh đời thường. Tuy nhiên, mãi đến sáu tháng cuối đời, ông mới trở thành họa sĩ vẽ hoa.

Tác giả Trương Minh Dự (Quảng Trị) đã vẽ đề tài về hoa nhiều hơn các đề tài khác, không thể giải thích là do sở thích riêng của ông hay một trong những đặc điểm của họa sĩ là chỉ vẽ những gì cảm hứng hay biểu hiện thật sâu sắc.

Những bức tranh hoa tiêu biểu cho phong cách độc đáo của ông, đó là sự gợi màu thanh nhã, bố cục xây dựng bằng những đường nét gân guốc, góc cạnh, hòa sắc tinh tế tạo cho những tranh vẽ hoa một vẻ đẹp vừa mạnh mẽ, vừa quay cuồng, gần với tính biểu hiện ấn tượng. Những hình thể của hoa chỉ như mới được gọi lên, tắm trong một không gian mờ ảo. Ánh sáng nhịp điệu trải rộng tự nhiên, bên cạnh những cánh hoa tinh tế mang sắc tím, đỏ, đen, nâu, trắng là độ rung cảm của màu, hoà dịu giữa trong sáng và lắng đọng, giữa vui tươi và nỗi buồn man mác của cái nhớ nhung vẩn vơ.

Sáng tạo đề tài hoa của ông mang nặng tính cảm xúc, những mảng màu đan xen vào nhau linh hoạt, hoà lẫn ánh sáng và bóng tối, tạo nên những hoà sắc để xúc cảm được nảy sinh do liên tuởng và hứng khởi. Đâu đó thấp thoáng những ước mơ trăn trở đối với con người và thời đại mình sống. Nói một cách khác, nghệ thuật tạo hình của Trương Minh Dự sử dụng ngôn ngữ đặc trưng riêng biệt và nó đã đem lại phần lớn thành công của tác giả trong thời gian gần đây.

Quá trình sáng tác của ông đã hạnh phúc lần tìm con đường giải thoát những mặc cảm bất lực trong phong cách biểu cảm của mình. Ông đã tạo ra những bức tranh hoa lung linh cuộc sống tâm linh riêng của nó. Khát khao lần ngược con đường sáng tạo ấy, tìm hiểu cái thế giới riêng ấy trong ánh sáng của chính nó như tìm hiểu sự bí ẩn lớn lao và huyền diệu của thế giới các loài hoa và tâm hồn con người... Một sự trầm lặng, một sự cân bằng, một chút im ắng nào đó đã ngự trị trong những bức tranh hoa này, trong sự hoà quyện của những đường ngang dọc, nét bút, nét bay gạt màu đầy ưu thế của màu trắng, xanh, vàng, xám, đen... càng được phong phú vì những biến sắc muôn màu muôn vẻ.

Với tranh hoa “Sứ giả của mùa xuân” đã đưa người xem tranh vào một thế giới nội tâm. Sự lưỡng lự, run rẫy với khoảng im ắng của trời nước, của một hơi thở nén lại của mùa xuân. Với ông, điều quan trọng không phải là hình thức này hay hình thức nọ, cũng không phải nhặt nhạnh những mảnh đơn lẻ của thực tế, mà là mặt đối mặt với những vấn đề của chính mình để sáng tạo nghệ thuật một cách cụ thể từ cảm xúc.

Một đặc trưng lớn khác trong nghệ thuật của Trương Minh Dự là những chi tiết chính xác đã khắc hoạ vào toàn thể bức tranh để duy trì mối quan hệ hữu cơ; trước sau như một có sự hoà hợp giữa ý thơ và thể nghiệm, đạt đến một sự thống nhất cao độ giữa lý tính và cảm tính. Có thể thấy cách ông tạo ra một khuynh hướng đương đại cho thể loại tranh hoa. Ông phá vỡ bố cục của tác phẩm nghệ thuật thành các khối màu sáng và đường nét đậm, làm giảm những bông hoa màu đỏ thanh nhã thành hình dạng cơ bản của chúng.

Những bức tranh hoa của Trương Minh Dự được ví như sứ giả của mùa xuân, hấp dẫn đa số người xem qua màu sắc tươi sáng, hình tượng sinh động và không gian hư ảo trừu tượng.

Trịnh Hoàng Tân