Phát huy nội lực, tận dụng thời cơ, đưa ngành Thông tin và Truyền thông phát triển

* MAI THỨC, UVTVTU, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị

Từ khi ra đời cho đến nay, ngành Thông tin và Truyền thông (TT&TT) đã có những đóng góp quan trọng trong sự phát triển của Việt Nam nói chung, tỉnh Quảng Trị nói riêng. Đất nước càng phát triển, vai trò của ngành TT&TT ngày càng quan trọng; vị thế và tiềm lực, truyền thống của ngành càng được khẳng định. Là đơn vị thành lập muộn so với nhiều sở, ban, ngành khác nhưng Sở TT&TT Quảng Trị đã sớm bắt nhịp với công tác quản lý nhà nước và được Bộ TT&TT và lãnh đạo UBND tỉnh đánh giá cao. Trong 10 năm qua, đơn vị đã tham mưu UBND tỉnh ban hành 5 quy hoạch, triển khai nhiều chương trình, dự án, đặc biệt là Chương trình mục tiêu quốc gia đưa thông tin về cơ sở,… đặt nền móng quan trọng về định hướng phát triển cho toàn ngành trong 10 năm tới. Chính vì thế, xét về toàn diện, các lĩnh vực Công nghệ thông tin (CNTT), Bưu chính viễn thông (BCVT), Báo chí, xuất bản, thông tin cơ sở và thông tin đối ngoại trong thập kỷ qua có sự phát triển đáng ghi nhận. Hạ tầng mạng lưới BCVT đã dần được hoàn thiện, đảm bảo việc phủ sóng thông tin di động trong toàn tỉnh, tăng cường phủ sóng vùng biển đảo, cáp quang hóa, ngầm hóa cáp thông tin. Việc chỉnh trang, đầu tư cáp viễn thông đã và đang được quan tâm thực hiện theo lộ trình hợp lý, đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị trong giai đoạn mới. Quảng Trị là tỉnh đầu tiên và duy nhất trong cả nước tính đến nay đã thực hiện việc kết nối đường truyền viễn thông giữa các doanh nghiệp viễn thông với nhau và cũng là đơn vị đi đầu trong việc xây dựng đề tài khoa học về phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn mang tính thực tế cao. Sáng kiến gửi tin nhắn SMS đến thuê bao di động đang hoạt động trên địa bàn tỉnh để cảnh báo bão, lũ đã góp phần quan trọng trong việc thông tin tuyên truyền, chủ động ứng phó góp phần giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra. Việc ứng dụng và phát triển CNTT ở Quảng Trị đã có những chuyển biến rõ rệt. Cơ sở hạ tầng phục vụ ứng dụng và phát triển CNTT hiện đại về công nghệ, cơ bản đáp ứng tốt nhu cầu của xã hội; công tác đảm bảo an toàn, an ninh thông tin từng bước được chú trọng. Việc ứng dụng CNTT trong hoạt động của cơ quan nhà nước từng bước đổi mới, trở thành động lực thúc đẩy cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo và điều hành. Việc ứng dụng CNTT phục vụ người dân và doanh nghiệp được các cấp, các ngành quan tâm, tạo tiền đề quan trọng cho việc phát triển chính quyền điện tử trong giai đoạn tiếp theo. Nguồn nhân lực CNTT từng bước phát triển. Báo chí, xuất bản là một lĩnh vực quan trọng trên mặt trận tư tưởng, đã thực hiện có chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền phục vụ nhiệm vụ chính trị của tỉnh, tăng cường quảng bá hình ảnh của tỉnh đến với trong nước và nước ngoài nhằm góp phần thu hút đầu tư, thúc đẩy các quan hệ hữu nghị, hợp tác. Mặc dù tỉnh ta chưa có Nhà xuất bản, chỉ có 4 cơ sở in tập trung ở thành phố Đông Hà, doanh thu chưa cao nhưng bước đầu đáp ứng được phần nào nhu cầu in ấn trong tỉnh. Đặc biệt, ngày 1/1/2016, kênh quảng bá truyền hình Quảng Trị chính thức được phát sóng trên vệ tinh Vinasat. Báo chí, xuất bản đã góp phần trong việc khai thác, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa Quảng Trị, làm cho văn hóa Quảng Trị lay động và lan tỏa mạnh không chỉ trong nước mà cả khu vực và quốc tế, tạo ra năng lực nội sinh để hội nhập và phát triển. Công tác quản lý nhà nước về thông tin đối ngoại mặc dù còn mới mẻ nhưng đã bước đầu thực hiện một số công việc như: đưa vào khai thác và vận hành Cụm Thông tin đối ngoại tại Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo; xây dựng và thực hiện có hiệu quả kế hoạch thông tin đối ngoại hàng năm và trung hạn; chủ động xây dựng các ấn phẩm để thực hiện công tác tuyên truyền, quảng bá về Quảng Trị. Những nỗ lực của ngành TT&TT ở địa phương đã góp phần tăng cường việc cung cấp nội dung thông tin cho đồng bào dân tộc miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo, tạo điều kiện cho việc tiếp cận kịp thời các thông tin kinh tế - xã hội và đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước. Đó chính là cơ sở quan trọng để tỉnh Quảng Trị thực hiện việc rút ngắn khoảng cách về đảm bảo thông tin và hưởng thụ thông tin của nhân dân giữa các vùng miền, góp phần phát triển kinh tế, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần của người dân. Đảng, Nhà nước ta luôn xem TT&TT là một ngành quan trọng hàng đầu để hình thành xã hội thông tin, rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, là yếu tố có ý nghĩa chiến lược, góp phần tăng trưởng kinh tế, phát triển xã hội và tăng năng suất, hiệu quả lao động xã hội. Chính phủ cũng đánh giá lĩnh vực TT&TT cũng là một trong những ngành có tốc độ tăng trưởng tốt nhất trong toàn nền kinh tế. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, những năm gần đây, sự phát triển của ngành TT&TT không còn sự bứt phá như trước đây, sự đầu tư từ nhà nước giảm dần. Vì vậy, chúng ta phải xác định đã đến giai đoạn cần phải huy động mọi nguồn lực trong xã hội để có một động lực mới. Hiện nay, công nghệ viễn thông có sự thay đổi nhanh, liên tục với xu hướng phát triển và sử dụng dịch vụ mới. Trong khi đó, hạ tầng mạng viễn thông được xây dựng và quản lý chưa thực sự đồng bộ với hạ tầng kinh tế - kỹ thuật khác, đặc biệt các công trình hạ tầng kỹ thuật ngầm chưa được thiết kế cho cáp viễn thông. Do đó, phải thống nhất, đồng bộ phát triển hạ tầng mạng viễn thông với xây dựng, phát triển hạ tầng đô thị, điểm dân cư nông thôn với xây dựng phát triển hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật giao thông, chiếu sáng công cộng, cấp nước, thoát nước và các công trình hạ tầng kỹ thuật khác. Đồng thời, tạo lập thị trường cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh trong hoạt động viễn thông trên địa bàn tỉnh. Mặc dù đạt được nhiều thành quả đáng ghi nhận, CNTT tại Quảng Trị vẫn chưa trở thành một trong những động lực quan trọng nhất của sự phát triển kinh tế - xã hội, còn tụt hậu khá xa so với nhiều địa phương khác trong cả nước và trong khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Vai trò động lực và tiềm năng to lớn của CNTT chưa được phát huy mạnh mẽ; việc ứng dụng CNTT vẫn còn mang tính hình thức, chưa tận dụng hết các nguồn lực và còn lãng phí. Đối với lĩnh vực báo chí, xuất bản phải nâng cao chất lượng nội dung thông tin và phương thức thể hiện; bảo đảm mỗi ấn phẩm, chương trình của cơ quan báo chí có bản sắc riêng, đáp ứng tốt nhu cầu thông tin ngày càng cao, đặc biệt là phải tạo nên sức mạnh quảng bá cho tỉnh. Bảo đảm đến năm 2020, Quảng Trị có một nền báo chí chuyên nghiệp, hiện đại. Xây dựng ngành Xuất bản - In - Phát hành của tỉnh phát triển ngang tầm với yêu cầu, nhiệm vụ của tỉnh đặt ra, phát huy lợi khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng, chính trị, bồi đắp nền tảng văn hoá thẩm mỹ, đáp ứng nhu cầu nâng cao dân trí, đưa ngành tiếp cận trình độ của các tỉnh, thành phát triển trong nước và các nước phát triển trong khu vực. Công tác thông tin đối ngoại cần chủ động đi trước một bước trong việc đẩy mạnh quảng bá về Quảng Trị, kêu gọi, thu hút đầu tư, kết nối kiều bào xa xứ với đồng bào trong nước. Qua đó hòa quyện sức mạnh thông tin đối nội và đối ngoại, biến thành nội lực mạnh mẽ để đưa tỉnh nhà ngày càng phát triển . Trong giai đoạn phát triển mới, thử thách còn nhiều nhưng thời cơ mới, vận hội mới đang mở ra cho tỉnh nói chung, ngành TT&TT nói riêng: Quảng Trị được Chính phủ đưa vào vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, Khu kinh tế Đông Nam được thành lập, cùng với Hành lang Kinh tế Đông - Tây, Quảng Trị sẽ kết nối hành lang kinh tế song song qua Cửa khẩu quốc tế La Lay nối với Cảng biển nước sâu Mỹ Thủy… Toàn ngành cần tiếp tục quyết tâm thực hiện chủ trương phát huy nội lực, tận dụng mọi thời cơ và thuận lợi, phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu được đề ra trong các chiến lược, quy hoạch phát triển của các lĩnh vực. CNTT và truyền thông cần tạo bước đột phá, hướng đến một nền quản lý hành chính hiện đại, minh bạch. Bên cạnh việc duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, tạo chuyển biến mạnh về chất lượng, tăng cường chỉ đạo bảo đảm sự hợp tác và cạnh tranh lành mạnh, đúng pháp luật của các doanh nghiệp còn là việc tận dụng cơ hội, khai thác lợi thế của quá trình hội nhập kinh tế.