Nụ hôn ở Khe Đá

(LĐ) - Đó là nụ hôn của hai người mẹ mất con trong cuộc chiến trước 1975, một người đến từ nước Mỹ - bà Rae Cheney, một người là chủ nhân của bản Khe Đá thuộc Lao Bảo – tỉnh Quảng Trị - Mẹ Việt Nam Anh hùng Hồ Thị Moan. Hàng trăm quan khách ngoại giao, nhà hoạt động xã hội từ thiện - phần nhiều đến từ nước Mỹ - đã im lặng trong xúc động và suy ngẫm trước nụ hôn không lời kéo dài của hai người mẹ Mỹ và Việt Nam diễn ra tại bản Khe Đá hôm 10.9. Vượt ra ngoài mọi dự tính và kịch bản, “nụ hôn Mỹ - Việt” ở bản Khe Đá đã làm cho không khí của buổi lễ kỷ niệm 15 năm thành lập tổ chức “Cây Hoà bình” do bà Rae Cheney đồng sáng lập, ngập tràn trong nước mắt của sự xúc động, của niềm cảm thông và sẻ chia. Ngài Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Michel Michalak đã không đọc bài phát biểu chuẩn bị sẵn nữa, ông nói với mọi người: “Hình ảnh vừa rồi (hai người mẹ mất con hôn nhau) đã nói lên tất cả, quá khứ đã được khép lại, nỗi buồn đã chuyển thành hành động. “Cây Hoà bình” đã góp phần giải quyết quá khứ để tiến lên trong tương lai”. 15 năm qua, người mẹ Mỹ mất con trong cuộc chiến ở Việt Nam Rae Cheney đã làm được rất nhiều việc hữu ích và thiết thực cho mảnh đất Quảng Trị - một địa danh xuất hiện trên các bản đồ chiến tranh của nước Mỹ trước 1975 như là một vị trí chiến lược quân sự đặc biệt quan trọng. Hàng chục vạn cây xanh đã được trồng lên trên mảnh đất nhiều vết thương do bom đạn Mỹ gây ra trong chiến tranh, hàng chục ngôi trường và thư viện cho trẻ tuổi mẫu giáo và phụ nữ nghèo đã mọc lên ở các miền quê, hàng trăm hécta đất canh tác đã được rà phá bom mìn… từ sự hỗ trợ kinh phí của “Cây Hoà bình”. Nỗ lực của người phụ nữ Mỹ này là một bức thông điệp đẹp đẽ và giàu ý nghĩa: Trách nhiệm đạo đức, nghĩa vụ công dân trước những vấn đề hậu chiến, đó là nỗi đau mất mát người thân, là tình trạng đói nghèo, thất học của một bộ phận phụ nữ và trẻ em do phải chịu hậu quả từ cuộc chiến tranh đưa lại, trong đó hậu quả thương vong, thương tật do bom mìn sót lại gây ra là khá nghiêm trọng, dai dẳng. Nói như ông Nguyễn Tâm Chiến – nguyên Đại sứ Việt Nam tại Mỹ, người đã có mặt trong ngày lễ trồng cây hoà bình ở Khe Đá - rằng bà Rae Cheney là biểu tượng của lòng khát khao, quý trọng hoà bình và sự sống của con người. Cùng với sự chứng kiến nụ hôn hoà bình, chia sẻ của hai người mẹ Mỹ và Việt Nam, ngài Đại sứ Mỹ cũng đã được chứng kiến một vụ huỷ nổ bom mìn sót lại sau cuộc chiến do tổ chức nhân đạo đến từ nước Mỹ tìm thấy ở Khe Sanh – Quảng Trị. Âm thanh từ vụ nổ đã làm cho rất nhiều người, nhất là phụ nữ và trẻ em giật mình, sợ hãi. Ngày mai, ngay tại hố bom của vụ nổ, hàng trăm cây xanh hoà bình sẽ được trồng lên từ nỗ lực của hai người phụ nữ mất con trong cuộc chiến. Nhưng, chỉ trông chờ vào nỗ lực hoạt động từ thiện xã hội để tưởng nhớ cậu con trai đã mất trong chiến tranh tại Việt Nam của những người phụ nữ như bà Rae Cheney thì rõ ràng những hậu quả to lớn mà phụ nữ và trẻ em của những đất nước bị chiến tranh phải gánh chịu còn rất lâu nữa mới có thể hàn gắn, khắc phục được. Từ cây hoà bình mang tên Rae Cheney, Chính phủ Mỹ cần thiết phải có sự quan tâm thích đáng đối với những vấn đề hậu chiến mà người dân Việt Nam nói chung, Quảng Trị nói riêng đang từng ngày nỗ lực khắc phục, vượt lên. Lâm Chí Công