Nữ dũng sĩ bên bờ sông tuyến

Sinh ra và lớn lên ở làng Xuân Long, xã Trung Hải, huyện Gio Linh, tuổi thơ luôn phải chứng kiến cảnh quê hương ngày ngày bị giặc Mỹ giày xéo, bao gia đình phải chịu cảnh ly tán con xa cha, vợ xa chồng, đã sớm hun đúc trong tâm hồn người con gái Hoàng Thị Chẩm nỗi căm thù giặc sâu sắc. Con sông Bến Hải trong xanh, đẹp đẽ là vậy, mà cũng đành phải chịu chia cắt “hai dòng xuôi ngược” suốt gần 20 năm đằng đẵng. Ngày ngày ra sông gánh nước, Hoàng Thị Chẩm ao ước giá mà mình được bơi sang bên kia sông, được hôn lên lá cờ Tổ quốc trên ngọn kỳ đài ngày đêm tung bay trong gió, được đặt chân lên mảnh đất XHCN... Cũng như bao gia đình khác ở mảnh đất giới tuyến lúc bấy giờ, gia đình Chẩm rất nghèo, lại đông anh em. Ba của Chẩm- một cán bộ cách mạng của địa phương, năm 1962 trong chuyến về cơ sở hoạt động không may bị địch bắt giam từ nhà lao này đến nhà lao khác cho đến tận ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng. Nhà có 5 chị em, là chị cả của gia đình, tuy lúc đó chỉ vừa 12 tuổi nhưng Chẩm đã biết lo toan mọi việc nhà, giúp mẹ nuôi các em khôn lớn và tích cực hoạt động nuôi dấu cán bộ. Ngày ngày, ra đồng chăn trâu cắt cỏ, Chẩm được các chú, các anh là cán bộ nằm hầm bí mật trong nhà Chẩm như anh Phan Chung (sau này trở thành Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ), rồi anh Ngọc (sau này là Trưởng ban Tổ chức Huyện uỷ Bến Hải), hay anh Vân -phó Bí thư- Chủ tịch UBND huyện Gio Linh... tin tưởng bố trí làm nhiệm vụ liên lạc đưa thư từ, tin tức, tài liệu đến các cơ sở cách mạng trong làng, trong xã và những xã bên cạnh. Tháng 1/1967, một số xã vùng giới tuyến, trong đó có quê hương của Chẩm được giải phóng. Nhưng đến tháng 5/1967, với dã tâm xoá bỏ giới tuyến tạm thời, lập vành đai trắng, địch mở trận càn lớn đến 5 xã vùng giới tuyến (Trung Sơn, Trung Giang, Trung Hải, Gio Mỹ và Gio Việt) với quy mô lớn kéo dài suốt 3 ngày đêm trong thế giằng co quyết liệt. Nhưng do thế và lực ta không tương xứng nên một bộ phận nhân dân đã bị địch bắt vào trại tập trung ở thôn Tân Tường, xã Cam Thành, huyên Cam Lộ. Mẹ con Chẩm cũng bị bắt trong đợt này. Những ngày sống trong trại tập trung, Chẩm nung nấu khát vọng được sớm trở lại quê hương tham gia chiến đấu. Vậy là, trong vai một cô bé bán hàng rong, luồn lách qua những trạm kiểm soát gắt gao của địch, sau 3 ngày Chẩm đã về đến quê nhà trong sự ngạc nhiên của lãnh đạo địa phương. Vì chưa đủ tuổi tham gia vào lực lượng du kích nên Chẩm được đưa vào danh sách con em tập kết ra Bắc học tập. Nhưng Chẩm nhất quyết không đồng ý mà một mực xin được ở lại chiến đấu, được đứng trong hàng ngũ của ba và của các chú, các anh tham gia giải phóng vùng giới tuyến.

Thế hệ kế tục dựng xây và bảo vệ Tổ quốc. Ảnh: Cao Văn Tỉnh

Từ năm 1967-1970, Chẩm xung phong gia nhập khẩu đội 12,7 ly trực chiến bảo vệ vùng giới tuyến. Với lòng dũng cảm, chí căm thù giặc sâu sắc, cô gái bé nhỏ Hoàng Thị Chẩm đã cùng với đồng đội tiêu diệt và bắn cháy nhiều máy bay địch. Nhưng có lẽ trận đánh dùng mìn định hướng tiêu diệt chiếc máy bay L19 của địch là một kỷ niệm đáng nhớ nhất trong cuộc đời của Hoàng Thị Chẩm. Tháng 7/1969 là thời điểm cuộc chiến đang ở vào giai đoạn gay go, ác liệt, máy bay địch oanh tạc suốt ngày đêm hòng ngăn chặn sự chi viện sức người, sức của từ miền Bắc vào chiến trường miền Nam. Vì vậy, yêu cầu cấp bách đặt ra lúc bấy giờ là nhất định phải giữ cho được các kho vũ khí, đạn dược, lương thực thực phẩm để chi viện kịp thời cho mặt trận phía bắc đường 9. Trước tình hình đó, tổ trực chiến 12,7 ly của Chẩm được giao nhiệm vụ bảo vệ kho hàng không để máy bay Mỹ phát hiện. Qua mấy đêm suy nghĩ, tính toán, cả tổ đã tìm ra phương án, đó là đào hầm trú ẩn cách khoảng 150 m, buộc mìn định hướng và treo hình người nộm đang trong tư thế giương ống nhòm quan sát dốc Miếu, nối với dây điện chờ khi máy bay hạ thấp độ cao thì dí điện. Khi chiếc máy bay L19 bay qua khỏi sông Bến Hải, phát hiện được mục tiêu, chúng lượn 2 vòng hạ thấp độ cao thì bị mảnh sát thương từ quả mìn định hướng trùm lên, máy bay chao đảo, bốc cháy đâm sầm xuống xuống địa phận Cồn Tiên chỉ cách trận địa chưa đầy 20 km. Trận đánh đó, cả tổ trực chiến 12 ly 7 của Hoàng Thị Chẩm đã được cấp trên khen thưởng. Liên tục bị thất bại trên vùng giới tuyến càng làm cho địch cay cú. Tháng 12/1970, địch cho một sư đoàn bộ binh có 9 xe tăng chia làm 2 mũi kéo về càn các xã vùng giới tuyến. Lúc đó, tại địa bàn thôn Xuân Long còn đang cất dấu hàng trăm tấn vũ khí, đạn được và lương thực, thực phẩm, quân trang, quân dụng từ Bắc mới chuyển sang. Trước tình hình địch quá đông, có người trong tổ trực chiến bàn nên dấu vũ khí, lui vào hầm bí mật nhưng Chẩm nhất định không đồng ý. Nếu số hàng hoá trên rơi vào tay địch thì bao công sức và máu xương của đồng bào, đồng chí sẽ trở thành vô nghĩa. Trên cương vị là khẩu đội trưởng, là xạ thủ số một, Chẩm hạ lệnh quyết đấu đến viên đạn cuối cùng, còn sống là còn ở trận địa. Bí mật nấp dưới tán lá nguỵ trang, Chẩm bình tĩnh hạ nòng khẩu 12 ly 7, khi cách địch trong tầm xạ kích tốt nhất, khẩu 12 ly 7 rung lên, tiêu diệt nhiều quân địch, làm chủ trận địa. Trận chiến không cân sức kéo dài hơn một tiếng mà địch vẫn không tài nào vượt qua được cửa ngõ nơi Chẩm chốt giữ, buộc phải rút lui khỏi làng. Từ năm 1971, Hoàng Thị Chẩm được điều động sang bộ phận bắn tỉa chiến đấu ở căn cứ Dốc Miếu, dù được giao bất cứ nhiệm vụ gì, Chẩm đều xung phong, gan dạ chiến đấu đến cùng. Tham gia 32 trận chiến đấu lớn nhỏ, cùng đồng đội bắn cháy nhiều máy bay và diệt hàng chục tên địch, Hoàng Thị Chẩm được tặng thưởng một Huân chương Quân công hạng Nhì, hai Huân chương Quân công hạng Ba, một Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Ba, chín danh hiệu dũng sĩ, dũng sĩ quyết thắng và danh hiệu chiến sĩ thi đua. Từ năm 1972 cho đến năm 1975, Hoàng Thị Chẩm được trên điều động làm nhiệm vụ vận chuyển thương binh, liệt sĩ từ tuyến trước về tuyến sau và vận chuyển lương thực, thực phẩm, vũ khí đạn dược phục vụ cho chiến trường Trị Thiên. Đất nước hoàn toàn được giải phóng, Chẩm được cử đi học lớp y tá, rồi về chăm sóc sức khoẻ cho bà con nhân dân. Trên cương vị được giao, chị luôn phát huy hết tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, tận tâm với công việc, được chính quyền và nhân dân địa phương đánh giá cao. Thấm thoắt đã 35 năm sau ngày quê hương hoàn toàn giải phóng, vùng giới tuyến lửa đạn năm xưa nay đã xanh màu cuộc sống, dòng Bến Hải đang ngày ngày bồi đắp phù sa tưới mát đồng lúa, đồng ngô. Nữ dũng sĩ Hoàng Thị Chẩm ngày nào giờ mái đầu đã bạc nhưng ký ức về một thời trẻ trung, sôi nổi nhiệt huyết cách mạng thì vẫn vẹn nguyên, tươi thắm, mãi mãi không phai trong suốt cả cuộc đời. Lê Văn Minh