Những “nhà sáng chế” vùng cao

(QT) - Cuộc thi sáng tạo trẻ Quảng Trị là nơi để các em học sinh có cơ hội phát triển tài năng của mình, tạo bước đệm để các em vươn xa hơn trong tương lai. Tuy chỉ là một cuộc thi dành cho lứa tuổi học sinh nhưng nhiều sản phẩm trong số đó lại có tính ứng dụng cao trong cuộc sống. Điều đáng ghi nhận là tham gia cuộc thi này có một ngôi trường ở miền núi, Trường THPT Đakrông có học sinh tham gia và đạt 2 giải ba, 2 giải khuyến khích.

Gương mặt những “nhà sáng chế” vùng cao (từ phải sang: Lê Công Cường, Đặng Lê Văn Quốc, Hồ Thị Thiên Thảo, Nguyễn Hiếu Kiên, Trần Công Huỳnh, Hồ Văn Mượn)

Sản phẩm thiên nhiên “made in” Đakrông

Gây ấn tượng với cuộc thi sáng tạo trẻ lần này là sản phẩm “Nước giặt chiết xuất từ cây găng gai” của Nguyễn Hiếu Kiên và Hồ Thị Thiên Thảo, học sinh lớp 10B1, Trường THPT Đakrông. Tác phẩm đạt giải 3 của cuộc thi. “Chúng em chỉ cần hái quả găng gai từ rừng về, cắt đôi, tách vỏ, nghiền nát hạt rồi lọc lấy dung dịch từ hạt đó là có thể đem sử dụng mà hiệu quả không thua kém gì bột giặt, chưa kể là dung dịch từ cây găng gai có thể sử dụng để giặt đồ em bé mà không có tác dụng phụ”, em Nguyễn Thị Thiên Thảo trình bày quy trình sản xuất dung dịch một cách ngắn gọn. Sinh ra và lớn lên ở huyện vùng cao Đakrông, Kiên và Thảo hiểu rõ đặc tính của các loại cây rừng và biết được các công dụng của chúng.

Các giai đoạn làm nước giặt từ quả găng gai của Hiếu Kiên và Thiên Thảo

Vì vậy, ước mơ đem sản phẩm được làm từ các loại cây của quê hương giới thiệu với bạn bè ở khắp nơi được hai cô bé ấp ủ đã lâu. Khi nhà trường phát động cuộc thi sáng tạo trẻ Quảng Trị lần thứ 7, Kiên và Thảo liền bắt tay vào nghiên cứu và tạo ra sản phẩm. “Lúc đầu chúng em cũng gặp rất nhiều khó khăn vì công đoạn tách vỏ, nghiền nát hạt cây găng gai khá phức tạp bởi vỏ và hạt cây rất cứng. Tuy nhiên, sau nhiều lần thử, chúng em đã có thể chế tạo ra dung dịch với số lượng lớn. Kèm theo đó, chúng em còn nghiên cứu thêm và sản xuất dung dịch nước giặt từ quả găng gai tươi, khô và nấu để xem xét hiệu quả của từng loại. Kết quả là nước giặt từ quả găng gai khô có hiệu quả nhất, cho ra nước giặt đặc nhất và có thể sử dụng được bất kỳ thời gian nào trong năm chứ không chỉ dừng lại ở các tháng mà cây găng gai ra quả”, Hiếu Kiên giải thích thêm.

Ngoài ra, hai em đang bắt tay nghiên cứu một loại sản phẩm khác cũng từ thiên nhiên là “thuốc mỡ từ lá mã đề” dùng để sử dụng cho các bệnh ngoài da. Không chỉ dừng lại ở đó, Kiên và Thảo còn dự định đem sản phẩm của mình đi nghiên cứu thành phần hóa học có trong đó để có thể áp dụng vào đời sống thực tiễn, mang đến một sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng.

Cũng đem tới cuộc thi lần này một sản phẩm chiết xuất từ thiên nhiên mang thương hiệu Đakrông là sản phẩm “thuốc trừ sâu sinh học từ cây gừng dại, lá ổi và lá khế” của em Hồ Thị Hương, lớp 12B4 Trường THPT Đakrông. Sản phẩm được tận dụng cây gừng dại chỉ mọc ở vùng núi Đakrông có tính đắng, kết hợp với các loại lá ổi, khế có thể sử dụng làm thuốc trừ sâu mà không ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người. Đây là một trong những ý tưởng được đánh giá cao trong cuộc thi lần này

Sáng chế “Chuông chống trộm thông minh”

Cải tiến những đồ vật đã bị hư hỏng như mô - tơ đồ chơi trẻ em, chuông xe đạp…để chế tạo ra “Chuông chống trộm thông minh”, Hồ Văn Mượn (học sinh lớp 11B7, Trường THPT Đakrông) đã giành được giải ba tại cuộc thi sáng tạo trẻ Quảng Trị lần này.

Sơ đồ cấu tạo chuông báo chống trộm của Hồ Văn Mượn

Nổi tiếng thông minh ở trường, Mượn luôn tìm tòi, học hỏi từ các bạn, thầy cô, phương tiện truyền thông để chế tạo những đồ vật hỗ trợ thêm cho việc học. Khi cuộc thi sáng tạo trẻ được tổ chức, Mượn đã nảy ra sáng kiến chế tạo ra chiếc “Chuông chống trộm thông minh” khi tình cờ nhìn thấy chiếc mô - tơ đồ chơi trẻ em bị hỏng bên đường khi đang đến trường. Thế là cậu học trò người Vân Kiều ngày đêm mày mò, thử nghiệm hết lần này lần khác.

“Em thấy đa phần các chuông chống trộm hiện nay đều đòi hỏi kinh phí lớn, kỹ thuật phức tạp nên rất khó phổ biến cho tất cả các hộ gia đình. Do vậy, em muốn chế tạo chiếc chuông chống trộm này một cách đơn giản, hiệu quả mà chi phí rất thấp, chỉ tầm 30 đến 40 nghìn đồng một cái”, Mượn bộc bạch.

Hiệu quả của sản phẩm mà Hồ Văn Mượn chế tạo ra là rất cao, có khả năng phát hiện, cảnh báo trộm với xác suất 100%. Trước mắt, “Chuông chống trộm thông minh” có thể lắp đặt ở cửa, cổng nhà…Trong tương lai, nếu được đầu tư, cải tiến có thể sử dụng để lắp đặt cho các phương tiện như ô tô, xe máy.

Ngoài những sản phẩm kể trên, còn có sản phẩm “Cần cẩu chạy bằng xilanh của nhóm bạn Trần Quốc Cường, Đặng Lê Văn Quốc và Trần Công Huỳnh lớp 10B1, Trường THPT Đakrông cũng được đánh giá cao khi tận dụng được những vật liệu tái chế như xilanh, bìa cứng đã qua sử dụng để chế tạo nên cần cẩu. Sản phẩm này đã giành được giải khuyến khích trong cuộc thi lần này.

Văn Phong