Miếng bọt biển nhọc nhằn

Sau ly rượu nặng độ đến cháy cần cổ gọi là mừng ngày đoàn tụ của hai thằng "mọi biển", gã bạn cùng quê quen ăn sóng, nói gió bảo tôi ngồi chờ gã để gã đi xuống biển kiếm "mồi độc" về nhậu chơi. Gã khẳng định như định đóng cột với tôi rằng nếu tôi không thưởng thức lại món đó không sớm thì muộn cũng sẽ "mất gốc" bởi mấy cái món nhậu vớ vẩn ở chốn phố phường bụi bặm. Gã nháy mắt tinh quái với tôi rồi xách cái xô mất hút sau đồi cát trắng lóa vươn dài về phía biển. Một loáng sau, khuôn ngực to bè đen trũi lấm tấm mồ hôi của gã đã lừng lững trước mặt tôi. Gã thong thả đổ vào chậu nước ngọt mấy miếng sứa biển vừa nhặt được và không quên cho vào đó nhúm lá cây phi lao xát vụn cho chất đắng chát ngấm vào để miếng sứa săn lại, giòn dai. Tôi ngồi xuống khẽ chạm tay vào miếng sứa biển chợt thấy lòng chạm tới miền ký ức tuổi thơ cứ ngỡ đã ngủ quên sau bao thăng giáng đời người. Ngày ấy, làng biển quê tôi u ám trong cơn đói quay quắt buổi giêng hai bởi biển mất mùa. Bữa cơm độn khoai nghẹn ứ nơi cổ họng khiến đám em của tôi không tài nào nuốt nổi. Thương đàn con, mẹ chỉ biết quay mặt đi để dấu giọt nước mắt đang chực trào ra nơi khóe mắt hằn vết nhăn của người đàn bà miệt biển chưa qua tuổi ba mươi. Mẹ an ủi đàn em tôi cố gắng ăn cho qua bữa để chiều mẹ xuống biển xem có miếng sứa nào dạt vào bờ, mẹ sẽ mang lên làm món sứa băm cho mà ăn. Đến bây giờ khi đã lớn khôn tôi mới biết được rằng lúc ấy mẹ thương các con mà nói vậy chứ mùa sứa dạt vào bờ phải vào chứ tháng ba, tháng tư hàng năm chứ tháng hai thì bói cũng chẳng ra một miếng sứa nhỏ. Thế mà không hiểu sao chiều ấy mẹ kiếm được một miếng sứa nhỏ bằng hai bàn tay. Mẹ chạy băng băng dọc theo đồi cát về nhà với vẻ mặt ánh lên niềm vui của người bắt được vàng. Mẹ bảo tôi chạy đi hái cho mẹ nắm lá phi lao non rồi cẩn thận bỏ miếng sứa vào chậu nước ngọt. Thấy tôi không hiểu, mẹ thủng thẳng giải thích rằng miếng sứa vốn được kết tinh từ bọt biển nên phải ngâm cho hết chất mặn của muối biển. Khi ngâm sứa phải ngâm kèm với lá phi lao hoặc lá ổi để chất chát đắng làm săn giòn miếng sứa. Sứa ngâm khoảng hai đến ba tiếng đồng hồ thì vớt ra cắt từng miếng nhỏ như đầu ngón tay rồi ăn kèm với rau màu. Nước chấm thích hợp thường là ruốc đặc pha loãng bằng nước sôi sau đó cho thêm gia vị. Chiều ấy, bữa cơm độn khoai không còn nghẹn ứ nơi cổ họng của đàn con đói khát thèm ăn. Nhìn các em tôi tranh nhau lùa từng miếng sứa ngon lành, mẹ thở dài rồi sớt nửa bát nhỏ sứa phần mẹ bảo tôi mang sang cho gã bạn tôi hiện tại. Mẹ chặc lưỡi: "Tội nghiệp thằng Tâm, cha nó không trở về sau trận lốc ông Dần(*) còn mẹ nó thì ốm đến liệt giường sau đận đó. Không biết có qua nổi giêng hai này không". *** Uống đi. Ăn đi. Gã bạn "mọi biển" lại gắp từng miếng sứa bỏ vào bát giục tôi ăn. Nó uống cạn ly rượu rồi nhìn ra đồi cát mà nói chỉ đủ cho mình tôi nghe: "Mày còn nhớ bát sứa ngày xưa mày mang sang cho tao chứ. Tao kịp bón cho mẹ tao mấy miếng trước lúc bà giã từ trần thế đi về miền cực lạc. Chắc hẳn mẹ tao vui lắm". Tôi biết gã bạn tôi cũng giống như tôi đang thả trôi tâm tưởng quay về miền ký ức có miếng sứa hay miếng bọt biển như cách giải thích mộc mạc của mẹ tôi. Miếng bọt biển hay phận người xứ biển qua chát đắng cứ săn chắc lại trước phong ba... Hoàng Tiến Sỹ ----- (*) Người vùng biển thường lấy tên người bị chết bởi cơn lốc biển để đặt tên cho cơn lốc với ý nghĩa nhắc nhở người sống đừng quên người đã mất.