Methadone được cấp phát như thế nào?

(QT) - Xã hội chúng ta đang sống đứng trước nhiều thử thách khi số người nghiện các chất dạng ma túy (thuốc phiện, hêrôin, cần sa, ma túy tổng hợp…) ngày càng gia tăng. Trên địa bàn Quảng Trị đến nay đã có 890 người nghiện, tăng hơn 100 người so với năm trước. Làm gì để giúp các đối tượng nghiện và gia đình họ bớt đi gánh nặng, nỗi lo trong lúc chưa có được trung tâm cai nghiện. Một trong những giải pháp được tính tới là tổ chức cai nghiện tại gia đình và cộng đồng với việc sử dụng Methadone hàng ngày. Theo quan niệm mới về điều trị và cai nghiện khi chưa tìm ra loại thuốc hữu hiệu thì cần chọn một giải pháp khả thi, hiệu quả và ít có mặt trái nhất. Methadone đáp ứng được những đòi hỏi trên. Methadone là chất có tác dụng tương tự các chất dạng thuốc phiện nhưng thời gian tác dụng kéo dài. Đây là một chất dạng thuốc phiện tổng hợp, sử dụng bằng đường uống, có thể thay thế hêrôin ở các điểm tiếp nhận hêrôin ở não, làm mất hiện tượng nhớ và thèm cảm giác sảng khoái của hêrôin, từ đó mất thói quen tìm kiếm hêrôin bằng mọi giá (là nguyên nhân gây ra các loại tội phạm). Mỗi ngày chỉ cần uống 1 liều là người nghiện có thể lao động, làm việc, học tập bình thường. Việc sử dụng Methadone là việc làm hợp pháp, được kiểm soát, nó không gây tăng liều và cũng không gây ra những phiền toái, hệ lụy cho người nghiện.

Cán bộ Trung tâm Phòng chống HIV/ AIDS tỉnh tư vấn về sử dụng Methadone cho người nghiện ma túy - Ảnh: THANH MINH

Quảng Trị là một trong những địa phương có nhiều nỗ lực, quyết tâm cao trong việc xây dựng, tổ chức điều trị bằng Methadone. Từ nhiều năm trước một số cán bộ lãnh đạo và nhân viên y tế đã được cử đi tham quan, học tập ở các địa phương khác. Nhiều y, bác sĩ tham gia các khóa đào tạo do Trường Đại học Y Hà Nội mở để được cấp chứng chỉ đủ điều kiện tham gia điều trị Methadone. Tháng 9/2013, cơ sở điều trị Methadon đầu tiên của tỉnh được hình thành và đi vào hoạt động tại Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS, số 295 đường Hùng Vương, thành phố Đông Hà. Theo quy định tại Thông tư 12, ngày 12/4/2013 của Bộ Y tế Hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Nghị định 96/2012 của Chính phủ về điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế thì để hình thành một cơ sở điều trị Methadone phải đáp ứng nhiều điều kiện như: Có từ 250 người nghiện trở lên; có các bộ phận, phòng, ban chức năng như phòng hành chính, phòng tư vấn, điều trị, xét nghiệm; có từ 10-12 cán bộ, nhân viên y tế, trong đó có bác sĩ, dược sĩ. Đội ngũ cán bộ thầy thuốc này cũng được đào tạo, tập huấn, được cấp chứng chỉ của một trường Đại học Y mới được làm nhiệm vụ điều trị. Kho thuốc của cơ sở điều trị được bảo vệ nghiêm ngặt 24/24 giờ . Từ khi đi vào hoạt động đến nay cơ sở điều trị Methadone của tỉnh đã làm thủ tục và đang cấp Methadone cho 36 người nghiện. Để được cấp Methadone sử dụng hàng ngày phải đáp ứng yêu cầu: Là người nghiện các chất dạng thuốc phiện, có nơi cư trú rõ ràng. Tự nguyện tham gia điều trị các chất dạng thuốc phiện và cam kết tuân thủ điều trị. Đối với người nghiện chưa đủ 16 tuổi chỉ được điều trị khi có văn bản đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp của người đó. Đối tượng được cấp thuốc là người không thuộc đối tượng bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định của pháp luật. Để được cấp thuốc phải qua một quy trình: Tư vấn, xét nghiệm, phải đăng ký điều trị tại cơ sở 295 Hùng Vương, tham gia đầy đủ các buổi tư vấn cá nhân, giáo dục nhóm; tham gia khám, đánh giá ban đầu và làm các xét nghiệm do bác sĩ chỉ định. Nhiều nghiên cứu cho thấy việc sử dụng Methadone theo đơn của thầy thuốc mang lại lợi ích về nhiều mặt, giúp người nghiện dừng sử dụng ma túy hoặc giảm lượng ma túy; dừng tiêm chích ma túy nên giảm nguy cơ lây nhiễm HIV và viêm gan B, C; góp phần giảm các hành vi phạm pháp, cải thiện sức khoẻ, dinh dưỡng, mối quan hệ với gia đình và cộng đồng có chuyển biến tích cực. Do Methadone có tác dụng lâu dài nên mỗi ngày chỉ cần uống 1 lần là có thể làm việc, học tập thuận lợi. Về mặt kinh tế cũng làm cho những gia đình có người nghiện bớt đi gánh nặng tài chính. Anh S., một người nghiện cho biết trước đây hàng ngày bằng mọi cách anh phải có được 200.000 đồng để mua một tép hêrôin, người nghiện nặng hơn anh thì dùng nhiều tép, hoặc “chơi” ma túy tổng hợp có khi lên tới cả triệu đồng. Nhờ sử dụng thuốc được cấp phát mà mỗi tháng bớt đi 6 triệu đồng, mỗi năm là 72 triệu đồng. Theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Hiếu, Giám đốc Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh, hiện nay những người đang sinh sống trên địa bàn thành phố Đông Hà có nhu cầu và đáp ứng được các điều kiện nêu trên thì được cấp Methadone dùng hàng ngày (kể cả thứ 7, chủ nhật, ngày lễ). Methadone chưa được sản xuất ở Việt Nam mà phải mua, nhập từ nước ngoài. Loại Methadone mà trung tâm đang sử dụng được Chương trình viện trợ khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ tài trợ, thông qua tổ chức FHI (Gia đình sức khỏe thế giới). Trung tâm có đủ thuốc để cấp phát cho đến hết năm 2014. Trả lời câu hỏi của chúng tôi ở những nơi khác như Khe Sanh, Lao Bảo, Vĩnh Linh cũng có nhiều đối tượng nghiện ma túy, bao giờ những địa phương này mới có được cơ sở điều trị?, ông Nguyễn Ngọc Hiếu giải thích: "Chúng ta mới đang làm thử nghiệm ở Đông Hà, nơi có đủ các yếu tố cần thiết. Còn những nơi khác theo quy định của Thông tư 12/2013 của Bộ Y tế thì rất khó đáp ứng cả về cơ sở vật chất cũng như đội ngũ thầy thuốc, phải chờ có hướng dẫn mới, có điều kiện đảm bảo mới triển khai ra địa phương khác”. PHƯỚC AN