Khi món ăn là sứ giả văn hóa

(TTO) - Khi một món ăn thể hiện tâm tình con người và lịch sử, văn hóa của một dân tộc, đó không còn là món ăn nữa. Khi ấy, món ăn đã trở thành sứ giả của dân tộc, đất nước đó. Chính thế mà Đầu bếp siêu đẳng (*) đến với khán giả không chỉ như một bộ phim giải trí mà còn như một sứ giả của văn hóa Hàn Quốc.

Sung Chan (Kim Kang Woo) chăm chút một món ăn truyền thống Hàn Quốc - Ảnh: Lotte Mart cung cấp

Lồng ghép vào câu chuyện đua tài nấu bếp là lòng tự hào dân tộc, là tình cảm ái quốc và những triết lý về ẩm thực của Hàn Quốc.

Xuyên suốt phim là hình ảnh và cách thức thực hiện những món ăn ngon của người Hàn: kim chi, trứng cuộn, thịt bò ninh, thịt heo nướng than củi, xúp thịt bò... Màu sắc phim sặc sỡ với những chiếc áo hanbok, những ngày hội thi tài ẩm thực với ý tưởng khoe văn hóa ẩm thực một cách khá lộ liễu (nhưng không gây khó chịu).

Thế nhưng, nếu chỉ có khoe món ăn thì có lẽ Đầu bếp siêu đẳng không làm khán giả xúc động như thế. Bên cạnh màu sắc sặc sỡ của cuộc thi tài là những khoảng lặng cảm xúc.

Đó là lúc lịch sử bi đát và lòng ái quốc được thể hiện qua hình tượng người đầu bếp của nhà vua: thà chặt tay mình hơn là làm món xúp đã từng dâng vua cho kẻ thù thưởng thức.

Đó là khi đứa trẻ đáng thương nuốt lấy nuốt để củ khoai lang mà người mẹ tội nghiệp để dành cho mình, để rồi về sau vị khoai lang luộc cùng bát canh rau thừa mãi mãi ám ảnh người làm than củi giỏi nhất xứ. Là khi đứa cháu cõng ông nội dở điên dở dại vì ám ảnh quá khứ và đòi ông nấu lại món xúp mà lâu lắm rồi ông đã không bao giờ nấu vì đau lòng chuyện cũ...

Đó là món xúp hoàng gia bí mật hóa ra chẳng phải nem công chả phượng, cao quý hiếm có khó tìm, mà chính là món xúp được làm từ những nguyên liệu bình thường nhưng có ý nghĩa lớn lao với tinh thần người Hàn.

Có điều gì đó rất gần gũi với tâm hồn người Việt khi liên tưởng câu chuyện cổ tích vua Hùng chọn người nối ngôi đã chấm Lang Liêu với bánh chưng, bánh giầy - món bánh gắn với người nông dân một nắng hai sương và thể hiện tinh hoa trời đất một cách giản dị.

Không khỏi thán phục người Hàn trong việc quảng bá văn hóa dân tộc, quảng bá hình ảnh quốc gia thông qua một bộ phim giải trí.

Cũng không khỏi chạnh nghĩ về điện ảnh VN. Bao giờ chúng ta sẽ có một bộ phim giải trí giữ vai trò sứ giả văn hóa của dân tộc, để khán giả Việt lẫn khán giả nước ngoài ngỡ ngàng và thán phục trước nền văn hóa của dân tộc mình?

NGUYỄN TRỰC