Khát vọng hòa bình

(QT) - Cứ đến dịp 30/4, hàng triệu trái tim Việt Nam lại hướng về Khu di tích lịch sử Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải với Lễ hội Thống nhất non sông, không chỉ nhằm tôn vinh những giá trị hào hùng của quá khứ mà còn mang thông điệp khát vọng hòa bình. Trong đoàn 14 nhà hoạt động hòa bình đến thăm Quảng Trị vừa qua, Frank Howard Joyce là người lớn tuổi và từng có nhiều chuyến thăm Việt Nam nhất. Trước hành trình, Frank đã được một người bạn thân giới thiệu về một dòng sông rộng không quá 100m và chiếc cầu dài 178m mà dân tộc Việt Nam phải đi suốt 21 năm, đổ không biết bao xương máu để có ngày thống nhất. Dẫu đã chuẩn bị tinh thần nhưng Frank vẫn không thể giấu hết sự xúc động khi đặt chân đến Khu di tích lịch sử Đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải. Đoạn, nghe cô hướng dẫn viên giới thiệu về Lễ hội Thống nhất non sông được tổ chức thường niên ngay tại đây, Frank Howard Joyce tỏ rõ sự vui mừng: “Tôi muốn trở lại đúng dịp lễ hội để gặp các nhân chứng lịch sử, tìm hiểu những câu chuyện về khát vọng thống nhất của người dân Việt Nam. Trước kia, ở Mỹ, khi nghe tin Việt Nam độc lập, thống nhất, tôi đã bật khóc. Giờ đây, tôi muốn sống lại cảm giác ấy trên chính đất nước mà mình một lòng ủng hộ” – Frank chia sẻ.

Đá Trường Sa, cây bàng vuông góp mặt tại Di tích đôi bờ Hiền Lương - Ảnh: N.P

Không phải chỉ vị khách đặc biệt, từng tham gia phong trào phản chiến như Frank Howard Joyce mà rất nhiều người mong muốn tham dự Lễ hội Thống nhất non sông. Đây là lễ hội đầu tiên được tổ chức quy mô cấp quốc gia do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với tỉnh Quảng Trị tổ chức nhằm mục đích tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân ý nghĩa ngày kỷ niệm lịch sử trọng đại của đất nước. Lễ hội Thống nhất non sông còn là dịp tôn vinh các giá trị truyền thống lịch sử, cách mạng của dân tộc. Qua đó, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, phát huy lòng yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường... trong mỗi người dân. Ngược dòng lịch sử, năm 1954, Hiệp định Giơ - ne - vơ ký kết, Vĩ tuyến 17 được chọn làm giới tuyến quân sự tạm thời. Dự kiến sau hai năm, cuộc tổng tuyển cử thống nhất đất nước diễn ra, Bắc – Nam về một mối. Tuy nhiên, mong ước ấy của nhân dân Việt Nam đã bị những thế lực đen tối ngăn chặn. Từ đây, Vĩ tuyến 17 với con sông Bến Hải đã trở thành biểu tượng về nỗi đau chia cắt, “Sông Bến Hải bên bồi bên lở/ Cầu Hiền Lương bên nhớ bên thương” – câu hò da diết ấy cũng chính là tiếng lòng thổn thức của nhiều thế hệ. Trải bao mưa bom, bão đạn, ngày 30/4/1975, khát vọng thống nhất của người dân hai miền Nam – Bắc mới trở thành hiện thực. Nhiều năm sau ngày đặc biệt này, mỗi khi đến dịp 30/4, các cựu chiến binh từ mọi miền Tổ quốc lại mừng mừng, tủi tủi hạnh ngộ trên cây cầu lịch sử. Họ siết chặt tay nhau như muốn khẳng định rằng: “Thống nhất non sông luôn là điều thiêng liêng nhất và khát vọng đó sẽ chảy mãi trong huyết quản mỗi người dân Việt Nam yêu nước”. Ai cũng ao ước có một lễ hội tổ chức ngay tại Khu di tích lịch sử đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải để không chỉ những người từng kinh qua chiến tranh mà cả thế hệ trẻ, bạn bè quốc tế cũng được sống trong bầu không khí đặc biệt và thêm trân quý nền hòa bình, độc lập. Và niềm mong mỏi ấy đã trở thành hiện thực, năm 2010, Lễ hội Thống nhất non sông lần đầu tiên được tổ chức tại di tích đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải với nhiều hoạt động như: mít tinh, giao lưu âm nhạc, đua thuyền, hội trại... Nhưng chi tiết ấn tượng nhất là trong ngày lễ hội đầu tiên ấy, ba nguồn nước linh thiêng lấy từ mạch nguồn suối Lê-nin (Cao Bằng), nước sông Cửu Long lấy tại đoạn hợp lưu chín dòng đã chụm kết giữa dòng Bến Hải để hòa trộn ba nguồn nước vào làm một, như chân lý sắt son “Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một”. Kể từ đó, thành thông lệ, Lễ hội Thống nhất non sông luôn diễn ra đúng dịp kỷ niệm ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam. Mỗi năm, lễ hội lại có một điểm nhấn riêng nhằm tôn vinh khát vọng thống nhất. Năm 2011, tỉnh Quảng Trị tiếp nhận những phiến đá chủ quyền quốc gia từ Trường Sa và cây bàng vuông do Bộ Tư lệnh Hải quân cùng Đảng bộ, chính quyền, nhân dân huyện đảo Trường Sa trao tặng. Tại buổi lễ, Phó đô đốc Trần Thanh Huyền, Bí thư Đảng uỷ, Chính uỷ Bộ Tư lệnh Hải quân khẳng định, ngoài ý nghĩa làm giàu thêm bảo tàng di tích Hiền Lương, đá chủ quyền quốc gia mang từ quần đảo Trường Sa vào đặt tại kỳ đài Hiền Lương còn là lời hứa sắt son quyết gìn giữ non sông của những người con đêm ngày bám trụ nơi biển đảo tiền tiêu của Tổ quốc. Đến năm 2012, đoàn đại biểu thủ đô Hà Nội đã vào tham dự lễ hội và trân trọng tặng tỉnh Quảng Trị biểu tượng Khuê Văn Các, đoàn TP. Hồ Chí Minh tặng tỉnh biểu tượng Bến Nhà Rồng. Hai biểu tượng ấy kết tụ tại di tích lịch sử Hiền Lương – Bến Hải như khẳng định thêm ý chí thống nhất non sông và khát vọng hòa bình của toàn dân tộc. Trong khuôn khổ Lễ hội Thống nhất non sông năm 2013, các kiến trúc sư trẻ trên toàn quốc đã tụ hội về Khu di tích lịch sử đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải, dành tất cả tâm huyết thiết kế nên nhiều biểu tượng hoà bình. Tại buổi lễ, ông Nguyễn Tấn Vạn, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam trao tặng tỉnh Quảng Trị mẫu biểu tượng hoà bình đạt giải cao nhất được sáng tạo từ bàn tay tài năng của kiến trúc sư trẻ Trần Thị Thanh Nhàn. Nhắc đến Lễ hội Thống nhất non sông, không thể không nhắc đến nghi lễ thượng cờ linh thiêng và trang trọng. Trên nền nhạc Quốc ca hùng tráng, cờ Tổ quốc rộng 96m² từ từ kéo lên đỉnh kỳ đài, gợi nhớ những năm tháng chiến tranh khốc liệt bảo vệ Tổ quốc của quân dân cả nước, của Quảng Trị, dù khó khăn gian khổ đến đâu vẫn giữ vững tấm lòng sắt son hướng về màu cờ cách mạng. Mặc bom rơi, đạn xéo, cờ Tổ quốc nơi giới tuyến Hiền Lương vẫn hiên ngang tung bay trong gió. Tính riêng từ ngày 19/5/1956 đến 28/10/1967, lần lượt 267 lá cờ Tổ quốc đã được treo trên kỳ đài Hiền Lương. Ngọn cờ chân lý ấy đã thôi thúc cả dân tộc anh hùng tiến hành cuộc kháng chiến trường kỳ, đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào. Giờ đây, khi thấy lá cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới như hòa nhịp với nhạc khúc Tiến quân ca, rất nhiều người vẫn rưng rưng nước mắt. Năm nay, Lễ hội Thống nhất non sông tiếp tục diễn ra với nhiều hoạt động ý nghĩa gồm: lễ thượng cờ, đua thuyền truyền thống, dâng hương hoa tại Thành Cổ Quảng Trị… Đặc biệt, dịp này, tỉnh Quảng Trị sẽ đón nhận bằng Di tích lịch sử Đặc biệt quốc gia cho Khu di tích Đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải và Thành Cổ Quảng Trị. Và Lễ hội Thống nhất non sông lần này càng thêm ý nghĩa, không chỉ là dịp tôn vinh quá khứ hào hùng của dân tộc mà còn nhắc nhở mỗi người nhớ về nỗi đau chia cắt trong quá khứ để xích lại gần nhau hơn, hòa hợp, hòa giải dân tộc để xây dựng một đất nước Việt Nam đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như ước nguyện của bao thế hệ cha ông đã không tiếc máu xương chiến đấu hy sinh cho ngày thống nhất non sông. TÂY LONG