Kết nối giao thông- yếu tố tạo sự liền mạch phát triển giữa hiện tại với tương lai

(QT) - Nhìn trên bản đồ, tỉnh Quảng Trị mang đặc thù của một vùng đất phên dậu, cận sơn, cận hải như các tỉnh ven biển ở vào trung độ của đất nước, đó là có độ dốc nghiêng dần từ tây sang đông, có nơi vùng núi và trung du choãi ra giáp biển, do đó, địa hình bị chia cắt mạnh. Vùng đồng bằng nhỏ hẹp bị ngăn cách với vùng ven biển qua dãi đại trường sa ngút ngàn và lối lên với núi rừng lại quá nhiều khe suối, dốc đồi thăm thẳm. Bên cạnh đó, mỗi huyện lại bị ngăn chia bởi một con sông đổ ra cửa biển. Vĩnh Linh với Gio Linh là Cửa Tùng, Gio Linh với Triệu Phong là Cửa Việt. Những con sông nhỏ mang đặc trưng xác định địa bàn có tính quy ước như sông Hiếu, sông Thạch Hãn, sông Ô Lâu... với những phân nhánh phức tạp phần nào đó cũng góp thêm sự trắc trở trong giao lưu, hội nhập nội vùng. Năm 1989, khi lập lại tỉnh, một trong những yếu tố làm kìm hãm sự phát triển KT-XH của địa phương đó là mạng lưới giao thông trên địa bàn hết sức yếu kém. Thời điểm bấy giờ, chỉ tính riêng đường bộ, toàn tỉnh vỏn vẹn chỉ có 3 tuyến Quốc lộ dài 262 km (mặt đường nhựa), 8 tuyến đường tỉnh dài 130,5 km (chỉ có 3,2 km là mặt đường nhựa), 358,4 km đường huyện và 34,4 km đường nội thị (chủ yếu là đường cấp phối và đường đất). Có 15 xã/132 xã, phường chưa có đường ô tô về trung tâm.

Cầu Bắc Phước đã được đưa vào sử dụng.

Nhận thức được tầm quan trọng của sự phát triển mạng lưới và kết nối hệ thống giao thông trong quá trình thúc đẩy phát triển KT-XH, hơn 20 năm qua, nhất là 5 năm trở lại đây, ngành Giao thông- Vận tải Quảng Trị đã tranh thủ, tận dụng tốt mọi nguồn vốn của Chính phủ, của Bộ GT-VT, của địa phương, các tổ chức tài chính quốc tế, các nhà tài trợ nước ngoài và các chương trình dự án khác...đã triển khai đồng loạt nhiều công trình giao thông mang tầm vóc to lớn, ý nghĩa sâu sắc và đem lại hiệu quả hết sức thiết thực. Có thể thấy, việc hoàn thành Quốc lộ 9 nối dài về cảng Cửa Việt, Quốc lộ 9 tránh thành phố Đông Hà về phía Nam và phía Bắc với tổng chiều dài 34,2 km đã làm thay đổi một cách cơ bản diện mạo một vùng đất kéo dài từ Gio Hải, lên Gio Mai của huyện Gio Linh, Sòng, Cam Thanh, Cam Thủy, Cam Hiếu... của huyện Cam Lộ và một vùng gò đồi rộng lớn phía tây nam thành phố Đông Hà. Từ đây, sự cách trở ngàn đời của người dân vùng biển Gio Linh với vùng đô thị Đông Hà đã chấm dứt. Một khu đô thị mới có công năng du lịch, nghỉ dưỡng cùng với bãi tắm Cửa Việt, Gio Hải đã được đưa vào khai thác. Cảng Cửa Việt đã được nối với Quốc lộ 1A chỉ với quảng đường trên 10 km. Lưu lượng ô tô tải trọng nặng qua thành phố Đông Hà từ Quốc lộ 1A và Quốc lộ 9 đã giảm hẳn. Trên 343 km gồm các tuyến Quốc lộ 1A, Quốc lộ 9 và đường Hồ Chí Minh đã được nâng cấp, mở rộng đạt quy mô tiêu chuẩn cấp III, IV, mặt đường thảm bê tông nhựa, bê tông xi măng, cầu cống được xây dựng vĩnh cửu, có tải trọng đáp ứng yêu cầu khai thác lâu dài. Đối với đường tỉnh, đã xây dựng mới 3 tuyến Tà Rụt- La Lay, đường ven biển Cửa Tùng- Cửa Việt, Ba Lòng- Hải Phúc với tổng chiều dài hơn 46 km. Nâng cấp, mở rộng nhiều tuyến đường với chiều dài hơn 274 km như ĐT 571, ĐT 572, ĐT 574, ĐT 575 a,b, ĐT 577, ĐT 585, đường vào xã Hướng Lộc, xã Ba Tầng...Xây dựng hoàn thành và đưa vào sử dụng một số cầu quan trọng như cầu Bến Tắt, cầu Đuồi, cầu Đông Hà, cầu đường sắt, cầu Bến Đá, cầu Mỹ Chánh, cầu An Mô, cầu Đakrông, cầu Thạch Hãn, cầu Hiền Lương... Đặc biệt, công tác xây dựng giao thông nông thôn, miền núi đã huy động được sự hưởng ứng của người dân, được triển khai tích cực, phát triển đều khắp, từ đồng bằng ven biển đến trung du, miền núi góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển sản xuất, cải thiện đời sống người dân và đảm bảo quốc phòng- an ninh. Nhờ vậy đến nay, 100% xã đã có đường ô tô về tận trung tâm. Một điểm nhấn trong tiến trình thúc đẩy kết nối giao thông nội vùng của tỉnh được khởi đầu từ khi cầu Cửa Tùng bắc qua sông Bến Hải nối Vĩnh Linh và Gio Linh về phía cửa biển đưa vào khai thác, sử dụng. Gần đây nhất, cầu Cửa Việt bắc qua sông Hiếu nối Gio Linh và Triệu Phong cũng đã chính thức thông tuyến. Cùng với tuyến đường bộ ven biển, hai cây cầu quan trọng này đã chính thức kết nối liền mạch cả một vùng trọng yếu về quốc phòng, an ninh, dồi dào về tiềm năng phát triển kinh tế, đặc biệt là kinh tế biển và dịch vụ, du lịch, từ Chấp Lễ, Vĩnh Thái, địa đầu Vĩnh Linh phía Bắc đến Ô Giang, Ô Lâu thuộc huyện Hải Lăng ở phía Nam. Nối cả vùng ven biển với vùng đồng bằng và đô thị của tỉnh, tỏa đi trong cả nước bằng một hệ thống giao thông hiện đại và êm thuận. Khoảng cách về địa lý hầu như không còn đáng kể. Do đó, có thể khẳng định một cách chắc chắn rằng, sự khởi sắc về mọi mặt của các địa phương ven biển trong những năm trở lại đây có sự đóng góp rất quan trọng từ kết nối giao thông liên vùng mang lại. Có một công trình giao thông mà khi khánh thành, đưa vào sử dụng đã đem lại thật nhiều cảm xúc, để lại những ấn tượng hết sức tốt đẹp trong lòng nhân dân địa phương, góp phần bồi đắp thêm niềm tin của nhân dân vào tiến trình đổi mới đất nước và chính họ đã thấy rất rõ những thành tựu của công cuộc đổi mới đất nước mang lại, đó là cầu Bắc Phước. Cầu Bắc Phước quy mô không lớn (tổng mức đầu tư 30 tỷ đồng), bắc qua một cù lao nghèo thuộc xã Triệu Phước, Triệu Phong. Lần đầu tiên trên địa bàn Quảng Trị, ngày khánh thành một cây cầu đã trở thành ngày hội văn hóa của cư dân trong vùng, đánh dấu thời khắc quan trọng, chấm dứt hàng trăm năm cù lao nơi này cách đò trở giang với đất liền. Phía miền núi, đường Trường Sơn nhánh Đông, đường Trường Sơn nhánh Tây đã thông thương từ Hướng Lập- Khe Sanh- Tà Rụt; từ Bến Quan, Bến Tắt qua Hải Thái, Cam Tuyền nối Quốc lộ 9, lên cầu treo Đakrông vào A Lưới. Toàn tuyến được liền mạch và đã được duy tu, bảo dưỡng để có thể thông thương ngay cả trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Trên cơ sở Diễn đàn Hành lang kinh tế Đông- Tây, tại buổi làm việc với Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Võ Hồng Phúc mới đây, tỉnh Quảng Trị đã đề xuất các dự án trọng điểm cần kêu gọi đầu tư hợp tác trong khuôn khổ EWEC, trong đó tập trung chủ yếu vào lĩnh vực giao thông-vận tải. Đó là xây dựng cảng biển Mỹ Thủy và kết cấu hạ tầng khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị; tuyến đường sắt Đông Hà- Lao Bảo kết nối với tuyến đường sắt xuyên Á; nâng cấp tuyến Hành lang kinh tế Đông Tây (Quốc lộ 1, Quốc lộ 9 từ Lao Bảo- Đông Hà- Huế- Đà Nẵng) lên quy mô 4 làn xe; xây dựng cảng trung chuyển hàng hóa công ten nơ vận chuyển đường bộ từ Thái Lan đến các tỉnh, thành phố trong cả nước tại Đông Hà. Đồng thời, tỉnh đang tích cực làm việc với các Bộ, ngành Trung ương để bố trí vốn thực hiện từ năm 2011 trở đi các công trình trọng điểm như xây dựng tuyến đường ven biển từ Vĩnh Thái đến Cửa Việt để khai thác kinh tế biển; đường Tân Long-A Dơi phục vụ phát triển kinh tế khu vực nam Hướng Hóa và tuyến biên giới Việt Lào; đầu tư luồng và vũng quay tàu của cảng nước sâu Mỹ Thủy và một loạt các công trình giao thông liên huyện, liên xã với vốn đầu tư dự kiến trên 500 tỷ đồng. Trong thời gian trước mắt, tỉnh sẽ tập trung đầu tư xây dựng cầu sông Hiếu (tổng mức đầu tư 285 tỷ đồng), cầu Đại Lộc (tổng mức đầu tư 58,8 tỷ đồng), đường cứu hộ cứu nạn, phát triển kinh tế, đảm bảo quốc phòng - an ninh phía Nam tỉnh Quảng Trị (tổng mức đầu tư 721 tỷ đồng, giai đoạn 1) cùng hàng loạt cây cầu như cầu qua hồ khe Mây, cầu Vĩnh Phước, cầu Châu Thị, cầu An Tiêm... Kết nối hệ thống hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông thực sự là đòn bẩy để thúc đẩy phát triển về mọi mặt đời sống, xã hội của các vùng, miền, các địa phương. Trong 5 năm trở lại đây, việc phát triển mạng lưới giao thông trên địa bàn tỉnh đã tạo một dấu ấn hết sức đậm nét trong tiến trình xây dựng tỉnh Quảng Trị phát triển toàn diện và bền vững . Đây chính là tiền đề quan trọng để tạo sự liền mạch trong quá trình thúc đẩy phát triển nền kinh tế- xã hội của tỉnh trước mắt và lâu dài. Bài, ảnh: ĐÀO TÂM THANH