Hồ thủy điện phát huy chức năng chống hạn

(QT) - Miền Trung nói chung và Quảng Trị nói riêng đang trải qua những đợt nắng nóng, hạn hán đầu tiên trong năm với những tín hiệu đáng lo ngại về tình trạng thiếu nguồn nước trong thời gian tới. Tính riêng ở hồ thủy điện Quảng Trị, những ngày này, mực nước đã xuống mức 465m, chỉ còn khoảng 15m nữa là đến mực nước chết (450 m). Triển khai các biện pháp cấp bách khắc phục hạn hán và xâm ngập mặn, chủ động nguồn nước sản xuất và sinh hoạt năm 2013 chính là những vấn đề ưu tiên trước mắt, trong đó có việc phối hợp xả nước nhà máy thủy điện Quảng Trị chống hạn cho vùng đồng bằng Triệu Phong, Hải Lăng. Những biến động của thời tiết khiến mùa mưa năm 2012 có khác biệt so với quy luật nhiều năm, lượng mưa trung bình năm 2012 chỉ đạt 82% lượng mưa trung bình nhiều năm, đặc biệt là tháng 10-11 chỉ đạt 40- 45%, trên địa bàn hầu như không có lũ nên các hồ chứa công trình thủy lợi không tích đủ nước. Hồ chứa nước công trình thủy lợi – thủy điện Quảng Trị mới chỉ đạt 66% so với dung tích thiết kế, các hồ chứa nhỏ phần lớn cũng chưa tích đủ lượng nước phục vụ sản xuất. Dự báo tình trạng thiếu nước, khô hạn có khả năng diễn ra diện rộng trên địa bàn toàn tỉnh và kéo dài trong suốt năm 2013.

Cửa nhận nước công trình thủy lợi- thủy điện Quảng Trị - Ảnh: HỒ NGUYÊN KHA

Bên cạnh đó, tình trạng ngập mặn trên các sông Thạch Hãn, sông Hiếu, sông Bến Hải... có khả năng cao hơn mùa khô năm 2008 và lấn sâu hơn vào nội đồng, gây nên tình trạng thiếu nước ngọt, làm ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và các ngành kinh tế khác, đồng thời cũng sẽ tác động xấu đến môi trường, đặc biệt là nước sinh hoạt, nước uống cho người và gia súc... Trước tình hình đó, Công ty Thủy điện Quảng Trị đã phối hợp với Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia có kế hoạch phát điện tối thiểu trong quý 4/2012 chỉ với tổng sản lượng 32 triệu kWh nhằm đảm bảo tích nước để phục vụ tưới tiêu và phát điện trong mùa khô 2013. Tuy nhiên, đến 31/12/2012, mực nước hồ chứa chỉ đạt được ở mức 474,4 m, đạt 66% dung tích hữu ích, thiếu hụt khoảng 50 triệu m 3 nước so với mọi năm. Căn cứ vào chuỗi thống kê thủy văn nhiều năm, tình hình thời tiết thực tế, nhu cầu phát điện và quy trình điều tiết hồ chứa thủy điện, Công ty Thủy điện Quảng Trị tính toán và dự kiến kế hoạch phát điện, cấp nước bổ sung cho hạ du trong mùa khô (từ tháng 1-tháng 8) năm 2013 với hai phương án là lượng nước về hồ bằng trung bình nhiều năm, trong đó ưu tiên cấp nước vào các tháng nắng hạn như tháng 7 là 34,8 triệu m 3 , tháng 8 là 26,3 triệu m 3 so với tháng thấp nhất trong năm như tháng 2 là 8,2 triệu m 3 và lượng nước về hồ với tần suất 75%, trong đó ưu tiên phát điện từ tháng 6 đến tháng 8. Ông Nguyễn Thanh Hùng, Phó Giám đốc Công ty Thủy điện Quảng Trị cho biết: “Với tình hình khô hạn như hiện nay, công ty đã phối hợp với Sở NN-PTNT đưa ra một chương trình phát điện hợp lý, cũng như dành nước để phục vụ tưới tiêu cho vụ hè thu năm nay. Hiện tại chúng tôi thực hiện việc phát điện cầm chừng, chủ yếu phát điện trong giờ cao điểm, một ngày phát khoảng 5- 6 tiếng, còn lại ưu tiên nguồn nước phục vụ cho thủy lợi.” Với lượng nước hiện có trong hồ khoảng 110 triệu m 3 , trong đó có 85 triệu m3 nước hữu ích, công ty sẽ xem xét điều tiết nước hợp lý, kết hợp phát điện để đảm bảo cấp đủ nước cho nông nghiệp với phương châm là giảm phát điện vào thời điểm nông vụ chưa cần, tăng công suất và thời gian phát điện các tháng hạn hán vào thời kỳ lúa sinh trưởng phát triển. Ngoài ra, tiếp tục thực hiện quy trình điều tiết hồ chứa thủy điện Quảng Trị, công ty rút ngắn thời gian sửa chữa các tổ máy, tích cực phối hợp với Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia tăng thời gian phát điện hai tổ máy trước mùa mưa lũ nhằm bổ sung đủ nước tưới tiêu cho hạ du cũng như đáp ứng yêu cầu phát điện trong mùa khô của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, đảm bảo dung tích phòng lũ trước mùa mưa bão. Trước mắt, để sử dụng nguồn nước hiệu quả, ngoài việc cố gắng đảm bảo đủ nguồn nước tưới tiêu cần thiết của Công ty Thủy điện Quảng Trị, các sở, ban, ngành, đơn vị liên quan cần tích cực phối hợp xây dựng phương án chống hạn năm 2013. Các biện pháp cấp bách như lập kế hoạch dùng nước đảm bảo tưới tiết kiệm nhất ngay trong vụ đông xuân, tận dụng tối đa nguồn nước tự nhiên; tổ chức ra quân làm thủy lợi khơi thông dòng chảy, tăng cường kiểm tra, sửa chữa, bảo dưỡng, nạo vét cửa cống, bể hút trạm bơm, hệ thống kênh lớn và thủy lợi nội đồng...Các ngành chức năng của tỉnh phối hợp với ngành điện, các đơn vị điện lực đóng trên địa bàn tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ bà con nông dân lấy nước tập trung để bảo đảm hiệu quả. Ông Nguyễn Thanh Hùng cho biết thêm: “Chúng tôi cũng mong muốn UBND tỉnh chỉ đạo các đơn vị tính toán cụ thể nhu cầu cấp nước tưới tiêu cho đồng bằng Triệu Phong, Hải Lăng, có kế hoạch điều tiết từ các hồ chứa liên quan, các hồ chứa thủy điện từ nhánh sông Đakrông và tính lượng nước cần bổ sung từ hồ chứa thủy điện Quảng Trị để đơn vị lên lịch trình cấp nước hợp lý và phát điện phù hợp nhằm tạo được lợi ích kép từ công trình”. Cùng với những phương án, kế hoạch điều tiết lượng nước hợp lý để thực hiện đồng thời hai chức năng thủy lợi, thủy điện, Công ty Thủy điện Quảng Trị đang cùng với các sở, ban, ngành liên quan sẵn sàng ứng phó với mùa khô năm 2013, đảm bảo đủ nước ngọt phục vụ sản xuất, sinh hoạt của nhân dân. THANH TRÚC