Giám sát việc chấp hành pháp luật về bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế

(QT) - Trong 2 ngày 17 và 18/8/2009, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị do đồng chí Phạm Đức Châu, UVTV Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị dẫn đầu đã có đợt giám sát việc chấp hành pháp luật về bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) ở các Bệnh viện (BV): Đa khoa tỉnh, Vĩnh Linh và thành phố Đông Hà, Công ty (CT) Lâm nghiệp Bến Hải, CT cổ phần xây dựng số 6 và BHXH tỉnh. Cùng tham dự với đoàn giám sát có đại diện lãnh đạo một số sở, ngành liên quan. Tại đợt giám sát, lãnh đạo các BV Đa khoa cho biết, BV đã thực hiện việc đóng BHXH cho 100% cán bộ, nhân viên của BV và thực hiện đầy đu, đúng quy định đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Việc chấp hành pháp luật về BHYT đối với người bệnh đúng quy định theo hợp đồng đã được ký kết với cơ quan BHXH. Tổng số kinh phí thanh toán khám chữa bệnh cho BV cơ bản được chi trả kịp thời, đúng quy định. Tuy nhiên, do quan điểm nhận thức của cơ quan thực hiện chi trả bảo hiểm với cơ quan thực hiện chuyên môn về ngành y trong một số văn bản của Nhà nước chưa thống nhất nên có sự khác biệt trong việc thực hiện thanh toán và chi trả bảo hiểm dẫn đến việc xuất toán hàng năm cao. Sự quá tải của các BV cũng là nguyên nhân dẫn đến ảnh hưởng đến công tác khám chữa bệnh cho nhân dân. Nhưng theo quan điểm của lãnh đạo BHXH thì do một bộ phận bác sĩ, kế toán các BV chưa nắm chắc các quy định của Nhà nước về chi trả BH đã ảnh hưởng đến công tác chuyên môn của mình. BHYT không hề can thiệp đến công tác chuyên môn của ngành y mà chỉ yêu cầu thủ tục thanh toán phải đầy đủ, rõ ràng tránh gây lãng phí quỹ bảo hiểm. Tại CT lâm nghiệp Bến Hải, lãnh đạo CT cho biết, hiện biên chế của CT là 117 người, ngoài ra hàng năm còn hợp đồng khoảng 500 lao động theo mùa vụ như trồng, chăm sóc, khai thác rừng. Với số lao động trong biên chế, CT đã thực hiện đầy đủ các khoản về BHXH kịp thời đúng quy định. Đối với CT cổ phần xây dựng số 6, tổng số lao động 203 người, trong đó chỉ có 23 lao động được hợp đồng, số còn lại làm việc theo mùa vụ nên CT không đóng BHXH, BHYT. Theo lãnh đạo CT, nguyên nhân là do người lao động hợp đồng theo nhu cầu công việc tức thời tại chân công trình nên không thể đóng bảo hiểm được. Hơn nưa, ý thức của người lao động cho CT lúc nghỉ lúc làm rất tùy tiện. Tuy nhiên, theo quan điểm của Đoàn giám sát và cơ quan BHXH, với đặc thù công việc của CT là xây dựng thì không ít những công trình phải kéo dài lên đến hàng năm. Do đó, việc không đóng BHXH, BHYT cho người lao động là vi phạm Luật BHXH... Làm việc với BHXH tỉnh, lãnh đạo BHXH tỉnh cho biết, từ khi Luật BHXH có hiệu lực thi hành, việc thực hiện thu BHXH đã có nhiều thuận lợi hơn trước. Số lao động được đóng bảo hiểm năm sau cao hơn năm trước. Tuy nhiên, số đơn vị chưa thực hiện đóng BHXH hàng tháng kịp thời theo quy định chiếm khoảng 50%, số đơn vị nợ đọng 2 tháng trở lên riêng 6 tháng đầu năm 2009 là 210 đơn vị, chiếm 13,5% đơn vị trong tỉnh với số tiền là 7 tỷ đồng. Khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh có 17.615 lao động thuộc diện phải tham gia BHXH bắt buộc nhưng đến tháng 6/2009 mới có 6798 lao động nộp. Việc thu BHXH tự nguyện mặc dù đã được triển khai sâu rộng đến các xã, phường nhưng đến nay người lao động tham gia còn ít do chưa nắm rõ quyền lợi khi tham gia loại hình bảo hiểm này. Đối với thu BH thất nghiệp do nhà nước ban hành quy định chậm nên Chính phủ cho phép các doanh nghiệp chậm đóng 6 tháng đầu năm nhưng phải nộp đầy đủ vào 6 tháng cuối năm. Việc hợp đồng khám chữa bệnh giữa cơ quan BHXH và cơ sở y tế thuận lợi, kịp thời, đúng quy định không để xảy ra tình trạng người có thẻ BHYT không được khám chữa bệnh theo chế độ BHYT. Tuy vậy, trong công tác tổ chức thực hiện khám chữa bệnh BHYT còn bộc lộ một số tồn tại như cơ sở khám chữa bệnh chỉ định làm quá nhiều xét nghiệm cận lâm sang, trong đó có nhiều xét nghiệm nằm ngoài mục đích và không có ý nghĩa phục vụ cho chẩn đoán và điều trị bệnh; chuyển tuyến BV cho bệnh nhân không đúng quy định. Tuy việc thực hiện thanh toán, quyết toán chi phí khám chữa bênh BHYT đúng quy định, nhưng nếu có vướng mắc BHXH tỉnh sẽ tổng hợp báo cáo với BHXH Việt Nam tìm cách tháo gỡ. Việc xuất toán một số khoản thanh toán của các BV là đúng quy định hiện hành. Phát biểu tại các buổi làm việc, sau khi nêu mục đích, ý nghĩa của BHXH, đồng chí Phạm Đức Châu cùng các thành viên đoàn giám sát đề nghị BHXH, các BV phải đặt việc phục vụ và coi quyền lợi của người bệnh lên trên hết. Trong quá trình thực hiện nếu còn có sự khác biệt về quan điểm giải quyết việc thanh toán và chi trả cần phải rà soát lại hệ thống văn bản hiện hành tránh tình trạng để thiệt thòi cho người bệnh nhưng cũng không để lãng phí quỹ BHXH. Muốn làm được điều này, cơ quan BHXH với ngành y tế, các BV phải có sự phối hợp chặt chẽ để thống nhất cách giải quyết trên cơ sở qui định của nhà nước. Lãnh đạo BV, BHXH cần triển khai quán triệt đầy đủ các quy định về BHXH và BHYT, vấn đề y đức đến đội ngũ y, bác sĩ và cán bộ công nhân viên của mình. Đối với CT cổ phần xây dựng số 6, phải nhận thức đầy đủ các quy định của BHXH, BHYT để thực hiện tốt nghĩa vụ của mình đối với người lao động. Tuyệt đối tránh tình trạng "lách luật" trốn tránh việc đóng BHXH, BHYT cho người lao động. Phải xác định nhân tố quyết định sự phát triển của CT chính là sự cống hiến của người lao động. Kiến nghị của các cơ sở khám chữa bệnh, CT lâm nghiêp Bến Hải, CT cổ phần xây dựng số 6 và BHXH tỉnh, đoàn sẽ tổng hợp và làm việc với UBND tỉnh và các Bộ, ngành Trung ương tìm cách tháo gỡ. N.V