Giá viện phí mới được xây dựng như thế nào? (Kỳ 1)

(QT) - Thời gian qua người dân cả nước nói chung rất quan tâm tới giá viện phí mới được xây dựng theo Thông tư 04 liên bộ Y tế- Tài chính. Trong chương trình kỳ họp lần thứ 5, HĐND tỉnh khóa VI diễn ra từ ngày 15-17/8 vừa qua dự kiến sẽ thông qua Đề án giá dịch vụ khám chữa bệnh (KCB) áp dụng tại các cơ sở y tế nhà nước trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Đề án này đã được góp ý, chỉnh sửa 6 lần và được các ngành liên quan xem xét, thông qua với mức giá áp dụng tại các cơ sở KCB của nhà nước trên địa bàn tỉnh trung bình bằng 75% mức giá tối đa theo Thông tư liên tịch 04. Song Thường trực HĐND tỉnh thấy rằng việc xây dựng giá như vậy là còn cao so với điều kiện, mức sống của người dân Quảng Trị nên chưa đồng ý thông qua. Theo chúng tôi sự thận trọng, chưa thông qua đề án này là rất cần thiết, bởi qua tìm hiểu cho thấy hàng trăm dịch vụ kỹ thuật (DVKT) được xây dựng với giá tăng cao gấp nhiều lần so với giá hiện tại, có những dịch vụ tăng từ 10-15 lần, gây khó khăn cho những người không may phải tới các cơ sở y tế để điều trị. Hơn nữa trong thời điểm suy thoái kinh tế, công ăn việc làm của người lao động chưa được đảm bảo, thu nhập sụt giảm; nhiều mặt hàng thiết yếu tăng giá cộng thêm sự tăng giá cao về viện phí sẽ gây nên những bức xúc trong đời sống xã hội.

Tình trạng quá tải ở bệnh viện có chấm dứt khi người dân trả chi phí dịch vụ cao?

Nhiều dịch vụ kỹ thuật được xây dựng với giá tăng hàng chục lần Thu viện phí chính là để trang trải các khoản khám chữa bệnh của người dân, từ thuốc men, giường nằm cho đến các xét nghiệm, hóa chất, X quang, phẫu thuật... Trong báo cáo giải trình Đề án giá dịch vụ KCB các cơ sở y tế của nhà nước trên địa bàn tỉnh của Sở Y tế gửi HĐND và UBND tỉnh cũng đã nêu nguyên tắc xây dựng viện phí là dựa trên những chi phí về vật tư y tế; điện nước, xử lý chất thải; chi phí duy tu bảo dưỡng. Nhiều nước trên thế giới có mức thu nhập cao, người dân được chăm sóc sức khỏe một cách chu đáo, được nhà nước bao cấp các dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe suốt đời mà không phải tốn tiền. Có những nước bên cạnh bệnh viện tư còn có những bệnh viện công của nhà nước, ở đó người dân đến chữa bệnh không phải trả tiền, tất cả đều có chính phủ lo. Ở nước ta trong thời kỳ bao cấp, dù kinh tế có nhiều khó khăn nhưng người bệnh khi ốm đau đến bệnh viện cũng không phải mất tiền. Trong giai đoạn hiện nay khi mà nhà nước không thể lo hết các chi phí cho công tác KCB thì việc chia sẻ gánh nặng này bằng việc thu một phần viện phí cũng là điều cần thiết, nhằm giúp các cơ sở KCB của nhà nước có thêm các điều kiện vật chất để hoạt động có hiệu quả hơn. Về vấn đề thu viện phí, riêng tại Bệnh viện đa khoa tỉnh, đồng chí Hồ Minh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Tài chính cho biết: Mỗi năm ngân sách nhà nước cấp cho bệnh viện 28 tỉ đồng, số tiền ấy chỉ đủ trả lương cho đội ngũ cán bộ, y bác sĩ của bệnh viện và chi trả các hoạt động thiết yếu khác, không đủ tiền để mua sắm trang thiết bị y tế. Trong lúc ngân sách cấp chỉ 28 tỉ đồng thì nguồn thu viện phí hàng năm của Bệnh viện tỉnh lên tới 54 tỉ đồng (chưa tăng viện phí). Nếu thu theo giá viện phí mới mỗi năm sẽ có thêm hàng trăm tỉ đồng. Ai cũng biết rằng việc thu viện phí theo mức cũ đến nay là không phù hợp, vì thế liên bộ Y tế- Tài chính đã có Thông tư 04, ngày 29/2/2012 về việc ban hành mức tối đa khung giá một số dịch vụ KCB trong các cơ sở KCB của nhà nước. Để thực hiện thông tư này, Sở Y tế đã giao cho Bệnh viện tỉnh thành lập Hội đồng xây dựng khung giá viện phí và Hội đồng tư vấn. Lúc đầu giá viện phí mới được xây dựng ở mức cao bằng 85,61% so với khung tối đa, đặc biệt là các dịch vụ kỹ thuật có tên tại Thông tư 04 được xây dựng ở mức 95% so với khung tối đa nên một số đơn vị không nhất trí. Sau 6 lần rà soát, chỉnh sửa đã đưa ra khung giá viện phí mới ở mức 75,19% so với khung giá tối đa của Thông tư 04. Với mức viện phí này được Ban Văn hóa- Xã hội HĐND tỉnh, Sở Tài chính, BHXH tỉnh nhất trí và đề nghị thông qua tại kỳ họp thứ 5, HĐND tỉnh khóa VI như đã nói ở trên. Mặc dù đã được điều chỉnh nhưng qua xem xét, tìm hiểu đề án này chúng tôi thấy còn nhiều điểm bất hợp lý, nhiều dịch vụ thu quá cao, ảnh hưởng đến việc chi trả của những bệnh nhân nghèo, người có thu nhập thấp chưa có thẻ BHYT. Trong lúc mức tăng bình quân chung của các dịch vụ là 75% thì có nhiều dịch vụ được xây dựng với mức tăng gấp nhiều lần so với giá hiện tại. Trong báo cáo gửi HĐND và UBND tỉnh số 708, ngày 17/7/2012, cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh cũng đã nêu rõ: Đề án đề xuất giá 447 dịch vụ kỹ thuật tăng bình quân 94,32% mức tối đa khung giá theo Thông tư 04, như vậy so với mức giá đang thực hiện tiền khám bệnh tăng gấp 5 lần, tiền giường bệnh cho mỗi ngày nằm điều trị tăng 5- 8 lần, tiền tổng phân tích tế bào máu bằng máy đếm tự động tăng 3,2 lần, đây là những khoản mà ai vào bệnh viện cũng phải chi trả. Theo tính toán của BHXH tỉnh nếu với mức giá viện phí này thì chỉ riêng 3 dịch vụ y tế cơ bản là: Khám bệnh, ngày giường điều trị và xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu bằng máy đếm tự động hàng năm quỹ KCB BHYT phải chi trả thêm khoảng 20 tỉ đồng; điều đó cũng có nghĩa là người bệnh không có thẻ BHYT phải chi trả cao gấp nhiều lần so với hiện tại. Theo đề án được xây dựng thì có 1.392 dịch vụ được điều chỉnh tăng giá, trong đó giá các dịch vụ kỹ thuật KCB phổ biến, tần suất cao, lại được nâng lên ở mức cao, có 589 DVKT xây dựng giá từ 81-91%. Cụ thể như sau: Tiền ngày giường nằm của bệnh nhân ở các khoa điều trị nội trú đều tăng từ 5-8 lần, như giường nằm ở Khoa Hồi sức cấp cứu (Bệnh viện tỉnh) từ 12.000đ như hiện tại, nâng lên 80.000đ, tăng hơn 6 lần; ngày giường ở Khoa Nội từ 8.000đ lên 52.000đ, trong lúc giá tối đa của Thông tư 04 là 65.000 đ. Tìm hiểu thêm về đề án giá viện phí mới chúng tôi còn thấy nhiều dịch vụ được đề xuất với mức giá tăng đột biến như chụp hệ tiết niệu có tiêm thuốc cản quang giá hiện tại 40.000đ, giá được Sở Y tế xây dựng mới là 341.000đ, hoặc chụp tủy sống có tiêm thuốc từ 30.000đ nâng lên 259.000đ, tăng 8,63 lần; thông tiểu từ 6.000đ lên 56.000đ. Các loại nội soi ổ bụng từ 30.000đ được nâng lên từ 493.000đ đến 553.000đ, như nội soi ổ bụng có sinh thiết 553.000đ, tăng 18,43 lần. Thủ thuật sinh thiết tủy sống từ 100.000đ lên 1.091.000đ, tăng 10 lần; thay băng vết thương chiều dài 30-50cm từ 10.000đ hiện tại, lên 100.000đ . Mổ quặm 1 mi đến 4 mi giá cũ từ 25.000đ- 50.000đ tùy theo loại, nay được xây dựng giá mới tăng lên 308.000đ -672.000đ, tăng 12-14 lần; lấy dị vật trong mũi có gây tê từ 30.000 đ lên 466.000đ, tăng 15,53 lần. Nhiều loại dịch vụ kỹ thuật cắt, phẫu thuật giá cũ 1 triệu đồng, nay nâng lên 2-3 triệu đồng như: cắt chỏm nang gan bằng nội soi hay mở bụng giá cũ 1.050.000đ, giá mới là 3.076.000đ; phẫu thuật viêm xương khớp háng từ 1.050.000đ lên 2.312.000đ; cắt toàn bộ dạ dày từ 1.500.000đ lên 4.265.000đ. Như vậy chỉ một dịch vụ mà tăng thêm hàng triệu đồng có hợp lý không? Nếu người bệnh bị đau dạ dày phải mổ, qua 1 tuần điều trị cũng đã mất hết 5- 6 triệu đồng; như vậy trong 1 năm nếu phải vào bệnh viện điều trị một vài lần mà không có thẻ BHYT thì nhiều gia đình có mức thu nhập trung bình cũng trở nên nghèo khó, nợ nần chồng chất. Các dịch vụ y tế với giá cao trở thành gánh nặng cho người dân. Trong báo cáo tổng hợp ý kiến cử tri gửi HĐND tỉnh nhiều người dân nông thôn bày tỏ sự lo lắng trước tình trạng giá viện phí tăng cao. Quá trình tìm hiểu chúng tôi cũng nhận được những thông tin “phản biện” từ BHXH tỉnh, cho rằng một số nội dung xây dựng giá viện phí mới chưa phù hợp, cần được điều chỉnh như: Một buồng khám bệnh xây dựng 4kw/h tiêu thụ điện (chưa tính máy điều hòa) quá cao so với thực tế sử dụng chưa đến 1 kw/h; chăn đệm sử dụng 1 năm/ 1 cái là lãng phí; sơn, duy tu, bảo dưỡng phòng khám: 2 năm/1 lần là không phù hợp; trường hợp mổ lấy thai xây dựng cơ cấu giá là mổ gây mê trong thực tế nhiều trường hợp là gây tê, chênh lệch giữa 2 hình thức mổ này là 500.000đ... Vì sao ngành Y tế Quảng Trị xây dựng giá viện phí tăng cao? Trả lời câu hỏi này một số cán bộ y tế có tham gia xây dựng đề án giá viện phí mới cho rằng: Đó là do giá viện phí cũ xây dựng không phù hợp, chỉ áng chừng mà không có cơ sở thực tế. Giá viện phí theo Thông tư 04 được xây dựng có cơ sở khoa học hơn. Mặt khác kết dư quỹ BHYT hàng năm là khá lớn do các dịch vụ kỹ thuật còn thấp, với mức giá viện phí mới người có thẻ BHYT được sử dụng dịch vụ tốt hơn, có lợi cho người bệnh. Một số ý kiến khác lại nêu thực tế cuộc sống là “tiền nào của ấy”, nếu giá các dịch vụ cao thì chất lượng phục vụ sẽ tốt hơn. Đó là chưa nói khi áp dụng giá dịch vụ cao sẽ tạo nên những áp lực để người dân mua thẻ BHYT được nhiều hơn. Những ý kiến, lý lẽ nêu trên rất có cơ sở, song cũng phải thấy rằng việc xây dựng giá viện phí mới tăng cao chỉ để những người có thẻ BHYT được hưởng lợi, còn hàng trăm ngàn người chưa có thẻ, họ phải xoay xở, chi trả các dịch vụ tăng cao như thế nào? Bên cạnh đó cũng thật khó để kiểm tra xem người bệnh có thẻ BHYT hay không có thẻ đã trả mức phí cao nhưng họ có được phục vụ, thụ hưởng các dịch vụ y tế tương ứng hay không, khi mà người có thẻ chưa được lựa chọn nơi KCB, nhiều người phải khám bệnh ở tuyến xã, phường với những y tá, y sĩ còn nhiều hạn chế về chuyên môn, nghiệp vụ, thiếu phương tiện máy móc và đơn thuốc mà họ được cấp cũng quá đơn giản như ở các huyện miền núi bình quân mỗi năm người có thẻ BHYT khám chữa bệnh trung bình chỉ hết 100.000đ. Còn nữa Bài, ảnh: QUỲNH ANH