Đưa “tứ đại danh tửu” ra…thế giới

QTO - 1.000 chai rượu Vena Vodka (sản xuất tại Quảng Trị) được xuất khẩu vào thị trường Mỹ vào tháng 4/2023 là một sự kiện rất quan trọng của Công ty TNHH Xuất nhập khẩu và sản xuất rượu VENA. Sự kiện này đánh dấu thành quả sáng tạo, vươn lên của công ty với sự hỗ trợ tích cực của chuyên gia tư vấn Trần Minh Khôi, sự đồng hành của người dân làng rượu Kim Long - một trong “tứ đại danh tửu” nổi tiếng của Việt Nam.

Đưa rượu truyền thống xuất ngoại

Công ty TNHH Xuất nhập khẩu và sản xuất rượu VENA (Công ty rượu VENA) được cấp giấy phép hoạt động từ tháng 9/2022 trên cơ sở thử nghiệm thành công các loại rượu cao cấp.

Sản phẩm rượu của làng nghề Kim Long được đưa ra thế giới - Ảnh: CTCC

Công ty được thành lập với mục tiêu xây dựng lại làng rượu truyền thống Kim Long theo phương pháp chưng cất rượu hiện đại. Tổng Giám đốc Công ty rượu VENA Văn Thị Mỹ Ánh cho biết: “VENA có nghĩa là về nhà.

Công ty chúng tôi được hình thành bởi những cá nhân có tâm huyết với việc xây dựng làng rượu Kim Long, tạo cơ sở cho công nghệ du lịch đặt trên nền tảng của những di sản mang bản sắc địa phương như làng nghề truyền thống, các di tích văn hóa và lịch sử, các hoạt động làng, họ, thờ cúng.... Ứng dụng các công nghệ mới đó để tổ chức lại hoạt động sản xuất ở các hộ sản xuất cá thể ở làng nghề truyền thống Kim Long.

Phối hợp với các hộ sản xuất cá thể để hình thành một mạng lưới hợp tác xã. Công ty chủ yếu sản xuất các loại rượu cao cấp như whiskey và vodka, rượu ngâm thuốc hay để ngâm thuốc. Chúng tôi sẽ khai thác thị trường rượu cao cấp (whiskey và vodka), nội địa và xuất khẩu, đặc biệt hướng đến thị trường Mỹ và Ấn Độ.

Cùng với đó, công ty sẽ hỗ trợ các lò rượu thành viên khai thác các thị trường truyền thống. Công nghệ chưng cất rượu được chuyển giao từ Công ty Transpacific Solutions ở Mỹ, trong đó có bản quyền để sản xuất trang thiết bị chưng cất rượu bao gồm nồi chưng cổ ngỗng theo khuôn mẫu của các lò rượu ở Scotland và nồi hơi nước ở Việt Nam”.

Tháng 3/2019, chai rượu Katan Single Barrel Whiskey, kết quả thử nghiệm công nghệ chưng cất rượu mới ở một lò rượu cá thể tại huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam đã được Hiệp hội Chưng cất rượu Hoa Kỳ trao Huy chương Đồng. Rượu Katan Single Barrel Whiskey là một thử nghiệm mới trong việc dùng rượu gạo Việt Nam để tạo ra whiskey bằng phương pháp của Bourbon (một dòng whiskey ở Mỹ).

Thành công của Katan Single Barrel Whiskey chứng tỏ rằng với phương pháp chưng cất theo tiêu chuẩn quốc tế, rượu gạo Việt Nam có thể trở thành một sản phẩm rượu đẳng cấp quốc tế. Từ tháng 2/2019, việc thử nghiệm chưng cất rượu theo tiêu chuẩn quốc tế này đã được thực hiện ở một lò rượu cá thể của làng Kim Long, xã Hải Quế, huyện Hải Lăng.

Trải qua nhiều lần thử nghiệm, đến tháng 5/2022, sản phẩm rượu VENA Vodka được Ban tổ chức cuộc thi chưng cất rượu quốc tế tổ chức tại Hoa Kỳ vinh danh cùng một lúc 3 giải thưởng danh giá “Đệ nhất đẳng, đệ nhất thể loại và huy chương vàng” với lời nhận xét “Một loại Vodka hấp dẫn”, “Tích hợp rất nhuần nhuyễn”, “Nồng độ cao nhưng vẫn êm dịu”, “Hậu vị thật tuyệt vời”.

Giải thưởng là cơ hội lớn để sản phẩm của Công ty rượu VENA vươn ra thế giới. Từ xa xưa, trên dải đất hình chữ S đã có hàng trăm làng nghề nấu rượu thủ công, song chỉ có 4 làng nghề được vinh danh là “Tứ đại danh tửu” của Việt Nam, trong đó có làng rượu Kim Long ở Quảng Trị.

Từ thế kỷ XIX, người Pháp đã chọn làng Kim Long để thiết lập hãng rượu. Sản phẩm rượu Kim Long vào thời điểm ấy được đem đi phân phối khắp cả nước và mang lên tàu chở về Pháp, từ đó xuất cảng khắp thế giới.

Tuy nhiên, trước sự cạnh tranh khốc liệt của thị trường trong nước, việc rộng mở của thị trường quốc tế và sự phát triển ứng dụng công nghệ tiên tiến trong chưng cách rượu đã làm cho rượu Kim Long dần mất chỗ đứng trên thị trường.

Bên cạnh đó, các dụng cụ và phương thức chưng cất truyền thống chưa đáp ứng được với tiêu chuẩn quy định của Nhà nước, nhất là quy định về tiêu chuẩn rượu trắng và các quy định về an toàn thực phẩm, năng suất lao động quá thấp nên chưa tạo ra được sản phẩm có thương hiệu, thu nhập của người nấu rượu từ đó bấp bênh.

Nhiều người muốn lưu giữ và phát triển giá trị bản sắc văn hóa làng nghề của tổ tiên nhưng việc thực hiện gặp nhiều khó khăn trong cơ chế thị trường cạnh tranh khốc liệt.

Tổng Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu và sản xuất rượu VENA Văn Thị Mỹ Ánh giới thiệu về sản phẩm - Ảnh: L.N

Công ty rượu VENA sau khi tiếp quản công nghệ và sản phẩm thử nghiệm từ Công ty Transpacific Solutions đã tiến hành hoạt động kinh doanh với sự hỗ trợ tiếp tục của Transpacific Solutions về kỹ thuật, trong đó có việc tạo ra những sản phẩm mới và các quy trình đảm bảo chất lượng.

Cùng lúc, Công ty rượu VENA tuyển chọn và thiết lập một mạng lưới các hộ sản xuất rượu cá thể ở làng Kim Long để tham gia vào các công đoạn sản xuất rượu VENA. Công ty rượu VENA chuyển giao công nghệ chưng cất rượu cho các hộ sản xuất cá thể này và hỗ trợ họ dần trở thành những lò rượu độc lập trong hệ thống thị trường rượu VENA.

“Tiếp lửa” cho rượu Kim Long

Chuyên gia nước ngoài Trần Minh Khôi là một người con của quê hương Quảng Trị đang định cư ở Mỹ - người đã có gần 10 năm nghiên cứu học tập ở các xứ sở làm rượu nổi tiếng của thế giới. Bằng sự đam mê và hiểu biết chuyên sâu của mình, ông đã có hành trình hơn 5 năm trải nghiệm cùng bà con nông dân làng Kim Long để nghiên cứu thử nghiệm, từng bước làm sống dậy và viết nên một trang sử mới cho rượu Kim Long vươn tầm từ làng quê ra thế giới.

Nhớ lại hành trình đưa rượu Kim Long xuất khẩu sang Mỹ, Giám đốc vận hành Công ty rượu VENA Lê Hữu Văn chia sẻ: “Chính những tâm huyết của chuyên gia tư vấn nước ngoài đã tiếp lửa, đem lại cảm hứng, niềm đam mê để công ty chúng tôi đưa sản phẩm rượu Kim Long ra thị trường thế giới. Những người con xa quê luôn hướng về Quảng Trị bằng những suy nghĩ và việc làm ý nghĩa thiết thực. Họ đã đồng hành với bà con làng quê để tạo ra những sản phẩm đặc trưng của quê hương mang đẳng cấp quốc tế.

Được sự quan tâm, hỗ trợ tích cực của chính quyền địa phương, đặc biệt là sự hợp tác, tư vấn hiệu quả của chuyên gia nước ngoài cùng sự nỗ lực sáng tạo, vượt qua khó khăn, Công ty rượu VENA đã đưa sản phẩm làng nghề Kim Long vươn ra thị trường quốc tế”.

Hiện tại, Công ty rượu VENA đang kết hợp với một hộ sản xuất cá thể tại làng rượu Kim Long để tổ chức sản xuất với quy mô 45 ngàn chai rượu/năm. Hệ thống sản xuất bằng 2 lò có dung tích 1.000 lít và 500 lít cùng với các trang thiết bị khác như nồi hơi, thùng chứa, thùng lên men được lắp đặt tại hộ sản xuất cá thể ở làng Kim Long.

Rượu chưng lần 1 ở đây sẽ được đưa lên lò của công ty để tiếp tục các công đoạn kế tiếp. Một hệ thống hai lò, dung tích 500 lít cùng các trang thiết bị liên đới khác được lắp đặt tại công ty để chưng lại những lần kế tiếp và đóng chai sản phẩm.

Nồi chưng cổ ngỗng theo khuôn mẫu của các lò rượu ở Scotland và nồi hơi nước ở Việt Nam - Ảnh:L.N

“Lần đầu tiên, một sản phẩm rượu thủ công cao cấp mang đẳng cấp quốc tế được sản xuất bằng chính hạt gạo của quê hương Quảng Trị. Sản phẩm này có phương pháp ủ men truyền thống, kết hợp với kỹ thuật chưng cất hiện đại bằng các trang thiết bị được sản xuất tại địa phương, do chính người lao động, bà con nông dân làm chủ công nghệ và trực tiếp vận hành.

Lô hàng đầu tiên xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ được chúng tôi xem là kết quả bước đầu trong chặng đường khởi nghiệp đầy gian nan phía trước. Với mục tiêu “Đồng hành và phát triển cùng làng quê”, chúng tôi mong muốn sản phẩm rượu của làng nghề Kim Long được đến với nhiều quốc gia trên thế giới, qua đó góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho lao động nông thôn”, chị Ánh cho hay.

Lệ Như