Để trẻ em được sống trong môi trường an toàn, thân thiện

Trong những năm qua, công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em trên địa bàn tỉnh Quảng Trị luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự phối hợp tích cực của các ngành, đoàn thể, tổ chức phi chính phủ và cộng đồng. Qua đó, tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để trẻ em được đảm bảo các quyền cơ bản, được chăm sóc, học tập và vui chơi giải trí lành mạnh trong môi trường an toàn, thân thiện.

Học sinh Trường Mầm non Bích Trúc Trí Bưu, thị xã Quảng Trị có môi trường vui chơi an toàn, lành mạnh - Ảnh: M.L

Tỉnh Quảng Trị hiện có khoảng 632.375 người, trong đó có 182.846 trẻ em dưới 16 tuổi. Số trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt và có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt đông, trên 20.000 trẻ; có khoảng 34.000 trẻ em sống ở vùng miền núi, dân tộc thiểu số.

Trước thực trạng trẻ em bị bạo lực gia đình, bạo lực học đường, xâm hại tình dục, đuối nước có chiều hướng gia tăng, tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trên cơ sở thực hiện Nghị quyết số 121/2020/QH14 của Quốc hội và Quyết định 1472/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh kịp thời ban hành nhiều kế hoạch chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể và UBND các huyện, thị xã, thành phố thực hiện công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em giai đoạn 2020 - 2025.

Đồng thời lồng ghép các mục tiêu về trẻ em vào nghị quyết, kế hoạch phát triển KT-XH hằng năm nhằm tạo điều kiện để trẻ em được chăm sóc toàn diện về sức khỏe, học tập, vui chơi giải trí, phát triển tài năng của trẻ, đặc biệt hạn chế tối đa nguy cơ bạo lực, xâm hại.

Tỉnh chú trọng đổi mới công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về bảo vệ trẻ em, phòng chống xâm hại trẻ em cả về nội dung và hình thức, bảo đảm thiết thực, phù hợp với từng nhóm đối tượng, từng vùng, miền, đặc biệt đối với vùng dân tộc thiểu số, vùng khó khăn.

Tổ chức các lớp tập huấn về sức khỏe sinh sản vị thành niên, quyền trẻ em và pháp luật liên quan đến kết hôn sớm; tâm lý tuổi vị thành niên và kỹ năng làm việc với trẻ vị thành niên; nâng cao năng lực quản lý cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ em và trẻ em, truyền thông cho trẻ em về sức khỏe sinh sản vị thành niên và hậu quả kết hôn sớm.

Tổ chức diễn đàn trẻ em hằng năm với hình thức hội nghị tham vấn lấy ý kiến trẻ em trực tuyến thông qua các buổi online và offline tại các huyện, thị xã, thành phố. Kết quả, từ năm 2020-2025, hơn 500 học sinh đại diện cho 183.024 trẻ em trên toàn tỉnh đã đưa ra những ý kiến của bản thân về thực trạng, nguyên nhân trẻ em bị bạo lực, xâm hại trên môi trường mạng, phân tích ảnh hưởng về tâm lý, thân thể và tinh thần của trẻ em, đưa ra các tình huống để thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm xử lý tình huống khi gặp nguy cơ bị bạo lực, xâm hại.

Công an tỉnh cũng đã tổ chức 240 buổi tuyên truyền, giáo dục pháp luật với các nội dung về phòng chống bạo lực học đường, xâm hại trẻ em, phòng ngừa tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến pháo nổ, hoạt động “tín dụng đen”, tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm mua bán người, các tội phạm liên quan đến ma túy... thu hút trên 125.000 lượt học sinh và người dân trên địa bàn tham gia.

Xác định công tác kiểm tra giám sát thực hiện quyền trẻ em cũng như phòng chống xâm hại trẻ em là một trong những nhiệm vụ quan trọng, từ năm 2021 đến nay, Ban chỉ đạo 506 tỉnh tổ chức 18 cuộc kiểm tra công tác phòng chống tội phạm xâm hại trẻ em và phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuổi tại các địa phương trong tỉnh. Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (cũ) phối hợp với Tỉnh đoàn chủ động, linh hoạt đổi mới hình thức tuyên truyền về quyền trẻ em, thành lập và duy trì mô hình “Tiếng loa học tập”, “Tiếng loa cảnh báo tai nạn thương tích”...

Phối hợp với Tổ chức Tầm nhìn thế giới tổ chức hội thảo “Lắng nghe trẻ em nói” với chủ đề: “Tiếng nói trẻ em với các vấn đề liên quan thực thi quyền trẻ em, lên tiếng với bạo lực, xâm hại trẻ em”. Hằng năm, sở tổ chức tập huấn, hướng dẫn phòng lao động, thương binh và xã hội (nay là phòng y tế) các huyện, thị xã, thành phố trong việc xây dựng và phát triển hệ thống cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em tại địa phương, đến nay đã có 9/10 huyện, thị xã, thành phố có hệ thống cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em tại địa phương. UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương phối hợp thu thập thông tin, thống kê theo dõi và có các giải pháp nhằm giảm thiểu và từng bước xóa bỏ tình trạng tảo hôn.

Do đó, việc đầu tư, xây dựng điểm vui chơi, giải trí, hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao cho trẻ em luôn được các cấp, ngành quan tâm. Đến nay, toàn tỉnh có 1 trung tâm thanh thiếu nhi, 6 nhà thiếu nhi cấp huyện; 100% xã, phường, thị trấn có điểm vui chơi cho trẻ em; 998 nhà văn hóa làng, thôn, bản, khu phố; 104 nhà văn hóa xã, phường, thị trấn; 9 trung tâm văn hóa, thể thao huyện; 1 nhà thiếu nhi tỉnh; 1 trung tâm hoạt động thanh thiếu niên; 1 trung tâm văn hóa tỉnh; 6 nhà thiếu nhi huyện; 1 trung tâm huấn luyện và thi đấu thể dục thể thao tỉnh; 1 bể bơi tổng hợp và các điểm vui chơi giải trí khác cho trẻ em; có 1.297 sân thể thao các loại phục vụ nhu cầu vui chơi, giải trí, học tập cho trẻ em, thanh niên; 26 bể bơi cấp tỉnh; 17 bể bơi cấp huyện phục vụ nhu cầu của trẻ em. Bộ máy làm công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em được quan tâm củng cố, kiện toàn từ tỉnh đến cơ sở.

Để nâng cao hiệu quả phòng chống xâm hại trẻ em, thời gian tới, tỉnh sẽ tập trung xây dựng và hoàn thiện quy trình, tiêu chuẩn về bảo vệ trẻ em bị xâm hại; thống nhất cơ chế hoạt động phối hợp liên ngành trong điều tra, xử lý vụ việc, trong đó quy định rõ các thủ tục, quy trình và trách nhiệm phòng ngừa, phát hiện, tố giác, trợ giúp và giải quyết các trường hợp trẻ em bị xâm hại của các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội, nhà trường, gia đình, cá nhân và trẻ em.

Hoàn thiện hệ thống pháp luật, đặc biệt là pháp luật hình sự về tội phạm xâm hại tình dục trẻ em. Tăng cường điều tra, xử lý tội phạm xâm hại tình dục trẻ em kết hợp với công tác đấu tranh, phòng ngừa vi phạm pháp luật trong thanh thiếu niên, học sinh và vận động Nhân dân tố giác kịp thời các hành vi xâm hại tình dục trẻ em, trong đó khuyến khích trẻ em là nạn nhân và gia đình tố giác tội phạm.

Đối với người phạm tội cần xử lý nghiêm minh, kịp thời đúng pháp luật, kiên quyết đấu tranh không để lọt tội phạm. Tổ chức tốt các phiên tòa lưu động tuyên truyền pháp luật nhưng vẫn đảm bảo thuần phong mỹ tục và quyền riêng tư của các em.

Minh Long