
{title}
{publish}
{head}
| |||
| |||
| |||
| |||
|
Glucocorticoid (GC)
Sử dụng GC liều cao trong thời gian dài sẽ ức chế chiều cao của trẻ em do GC ức chế tác dụng làm phát triển xương và sụn của somatomadin C. Để giảm hậu quả của tác dụng này nên hạn chế việc kê đơn GC cho trẻ em. Nếu phải dùng thì dùng liều thấp có hiệu quả và trong thời gian ngắn nhất.
Đối với người trưởng thành, Ở liều sinh lý GC có tác dụng tích cực trên chuyển hóa calci và xương, nhưng ở liều điều trị và dùng kéo dài sẽ gây mất xương. Có đến 30-50% bệnh nhân bị gãy xương không có chấn thương khi sử dụng GC liều cao và kéo dài. Đó là do GC làm tăng tiêu xương (tăng chức năng hủy cốt bào) là tác dụng phức tạp và có liên quan đến liều dùng. Người cao tuổi và phụ nữ sau mãn kinh có nguy cơ gãy xương cao. Có sự hoại tử xương không do nhiễm khuẩn và teo cơ là tác dụng phụ nguy hiểm nhất do GC, thường xảy ra ở đầu xương cánh tay hay đầu xương đùi, gây đau dữ dội và giảm cử động. Để giảm thiểu tai biến gãy xương do GC nên giảm liều đến mức thấp nhất nếu có thể và giảm thời gian sử dụng thuốc. Sử dụng thuốc cách ngày dường như không làm giảm sự mất xương. Bổ sung canxi, vitamin D trong thời gian dùng thuốc. Điều trị thay thế estrogen cho phụ nữ sau mãn kinh nếu không có chống chỉ định. Trong trường hợp loãng xương có thể điều trị bằng calcitonin và bisphosphat. Nên theo dõi tỉ trọng xương cho tất cả các bệnh nhân sau 6 tháng sử dụng GC.
![]() |
Thuốc ức chế bơm proton trị bệnh dạ dày tá tràng
Gần đây, Cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Hoa kỳ (FDA: Food and Drug Administration) đưa ra cảnh báo với các bác sỹ và bệnh nhân khi sử dụng thuốc ức chế bơm proton liều cao hoặc kéo dài trên một năm, sẽ làm gia tăng nguy cơ gãy xương chậu, xương cổ tay và xương cột sống. Chính vì vậy, FDA khuyến cáo các bác sỹ cũng như bệnh nhân cần cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ khi sử dụng thuốc này, từ đó đưa ra thời gian điều trị và liều điều trị thích hợp.
Các thuốc chống động kinh
Thuốc chống động kinh làm tăng enzym hydroxylase, oxylase ở gan, khiến cho vitamin D không chuyển thành dạng hoạt tính giúp cho việc hấp thu chuyển hóa canxi, nên gây hạ canxi máu. Khi canxi máu hạ, sẽ xảy ra quá trình tiêu hủy xương. Riêng phenobarbital còn ức chế quá trình lắng đọng canxi vào khung xương gây trở ngại cho việc tạo xương. Khi cần dùng thuốc chống động kinh lâu dài, phải chủ động bổ sung canxi, vitamin D dạng hoạt tính; định kỳ kiểm tra mức canxi phospho, enzym phophatase kiềm trong máu.
Các thuốc chống trầm cảm
Theo dõi thấy mức độ giảm mật độ xương (sau 3 năm dùng) ở nhóm thuốc chống trầm cảm ba vòng là 0, 47%, ở nhóm ức chế thu hồi chọn lọc serotonin (SSRI) là 0,82% (gấp đôi). Do đó khi phải dùng nhóm SSRI cần theo dõi cẩn thận, lúc bệnh ổn định có thể tạm ngừng thuốc.
Một số thuốc chống đông máu
Heparin ức chế enzym, giảm sự hợp thành collagen-xương; giảm vitamin D trong máu, gây trở ngại việc hấp thu canxi dẫn tới hạ canxi máu, tăng quá trình hủy xương; đồng thời gây trở ngại cho quá trình tạo xương.
Nhóm coumarin (đặc biệt warfarin) đi qua hàng rào nhau thai gây loạn dưỡng sụn xương, hại cho sự phát triển xương thai nhi; người cho con bú dùng heparin thì có thể bị loãng xương chi sau 2 - 4 tuần.
Vì vậy khi bắt buộc phải dùng heparin, warfarin cần theo dõi cẩn thận, nếu có bất lợi về xương thì ngừng thuốc.
Các dạng vitamin A
Các dạng vitamin A kích thích hoạt động các tế bào hủy xương, tăng sự tiêu xương, hình thành xương màng. Từ đó, giảm mật độ xương, làm cho xương thiếu độ chắc, kém sức chịu lực, dễ gãy. Vì vậy tránh dùng kéo dài thuốc có hàm lượng cao vitamin A cho trẻ, cho người già.
Thuốc chữa loãng xương
Trong các thuốc chữa loãng xương cần chú ý đến biphosphonat. Đây là thuốc hay dùng, tuy nhiên, theo các nghiên cứu ở Thụy Điển, Canada và sau này là khuyến cáo của FDA cho thấy khi sử dụng biphosphonat có nguy cơ gây gẫy xương đùi không điển hình và gây hủy xương hàm. Vì vậy cần hạn chế việc dùng biphosphonat uống kéo dài; nếu cần thì dùng từng đợt cách quãng, mỗi đợt 5 - 6 tháng. Khi dùng biphosphonat tiêm hay uống, nếu thấy có các biểu hiện ban đầu như ê răng tại chỗ, đau hàm mặt, nhức răng, đau ở hàm răng, nhiễm khuẩn lặp lại ở mô mềm, hôi miệng... thì cần ngừng thuốc; không được nhổ răng khi đang dùng thuốc vì nhổ răng làm tăng nguy cơ hủy xương hàm.
ThS.Nguyễn Vân Anh
Các bệnh về xương khớp khá phổ biến ở Việt Nam, tập trung nhiều vào độ tuổi trung niên. Bệnh xương khớp không chữa khỏi hoàn toàn và tùy thuộc vào tình trạng ...
Các bệnh cơ xương khớp đang có xu hướng ngày càng gia tăng và là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế cho con người. Loại bệnh này thường tập trung ở đối tượng ...
Chất lượng cuộc sống ngày càng được nâng cao, người dân quan tâm hơn đến sức khỏe và mong muốn phòng ngừa bệnh tật, trong đó có việc sử dụng vitamin hằng ngày ...
Khi gia đình có trẻ em, một số vấn đề về sức khỏe có thể xảy ra bất ngờ. Không phải trường hợp nào cũng cần dùng thuốc hoặc đến bệnh viện. Tuy nhiên, có một số ...
Từ xa xưa, người Vân Kiều ở huyện miền núi Hướng Hóa đã có những bài thuốc gia truyền rất đặc biệt trong điều trị bệnh cũng như chăm sóc sức khỏe cho con ...
Điện châm là phương pháp được nhiều người lựa chọn để điều trị một số căn bệnh phổ biến liên quan đến các bệnh lý xương khớp, thần kinh, tiêu hóa và hô hấp. ...
Thời điểm hiện nay, bệnh thủy đậu đang có chiều hướng lây lan trên địa bàn TP. Đông Hà, tập trung vào trẻ ở độ tuổi mầm non và tiểu học. Tuy không phải là bệnh ...
Trong 2 ngày 23, 24/7, Công ty Cổ phần Dược Mỹ phẩm CVI (CVI Pharma) đến thăm, trao tặng 600 phần quà là sản phẩm chăm sóc sức khỏe xương khớp Kiện Cốt Vương ...
QTO - Những ngày này, trên khắp những nẻo đường của thị trấn Diên Sanh và các địa phương của huyện Hải Lăng rực rỡ cờ hoa, băng rôn, khẩu hiệu hướng đến...
QTO - Chương trình “Mẹ đỡ đầu” do Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam phát động từ cuối năm 2021 đã trở thành điểm tựa vững chắc cho hàng trăm...
(SK&ĐS) - Phụ nữ thường ngại “giao ban” với trăm ngàn lý do hợp lý. Các ông chồng muốn vợ thích yêu thì ngoài việc chung tay chia sẻ chuyện công việc, con cái thì cũng nên...
(SK&ĐS) - Mao địa hoàng đã đi vào y học trong điều trị tim mạch ở một vị trí khá trung tâm. Nhưng đáng tiếc là bên cạnh khả năng cứu người tức thì, nó cũng có thể giết...
(QT) - Tôi đến xã Mò Ó, huyện nghèo Đakrông (Quảng Trị) đã rất nhiều lần và mỗi lần vào đây đều được nhiều người dân kể cho nghe về bác Hồ Xuân Hồng, cán bộ nghỉ hưu nhưng vẫn...
(QT) - Phòng tư vấn với tên gọi “Mặt trời bé thơ” chính thức ra mắt ở một số địa phương trong tỉnh Quảng Trị gần 2 tháng nay là tín hiệu vui cho những người chăm sóc trẻ nói...
(QT) - Nhằm cung cấp các kiến thức cơ bản về giới, đồng thời ứng dụng các nguyên tắc, phương pháp về giới trong thực tiễn, thời gian qua, Ban chỉ đạo “Vì sự tiến bộ phụ nữ”...
(QT) - Những năm qua, được sự quan tâm của các cấp, các ngành trong việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trường, lớp học, ngành giáo dục và đào tạo huyện Đakrông (Quảng Trị) đã...