Cần có giải pháp ngăn chặn tình trạng các loại thực phẩm không rõ nguồn gốc bán tràn lan trên thị trường

Dạo quanh một vòng ở những khu vực gần trường học, nơi tập trung đông người trên địa bàn tỉnh, chúng tôi nhận thấy sản phẩm mì ăn liền, chân gà với bao bì ghi chữ nước ngoài, túi bỏng ngô đủ vị không có bất kỳ thông tin gì về ngày sản xuất, bảng thành phần hay “set” bánh tráng phơi sương... đang được bày bán tràn lan. Điểm chung của những loại thực phẩm này thường là: “bắt” mắt, “bắt” miệng và “bắt” túi tiền, được một bộ phận người tiêu dùng, đặc biệt là các bạn trẻ rất ưa chuộng...

Túi bỏng ngô không có bất kỳ một thông tin nào trên bao bì đang là món ăn vặt ưa thích của giới trẻ - Ảnh: T.N

Tranh thủ sau giờ học, Đ.T.T, học sinh Trường THPT Đông Hà cùng các bạn đến một cửa hàng tiện lợi gần trường để “nạp năng lượng”. Nơi đây bày bán đa dạng các loại thực phẩm ăn liền khác nhau, có bếp để khách tự nấu, pha chế món ăn theo ý thích nên được khá đông bạn trẻ lựa chọn. Đến nơi, T. nhanh tay chọn mua một gói mì ăn liền, một cây xúc xích và 1 lon nước có ga, tranh thủ tính tiền trước rồi quay sang khu bếp nấu nước sôi. Số tiền em phải thanh toán cho chừng ấy món đồ ăn thức uống là gần 50.000 đồng.

Khi được hỏi về hãng mì em đã mua, T. thật thà chỉ vào kệ và nói: “Em không biết mì này có tên là gì, vì trên bao bì toàn chữ Trung Quốc. Nhưng mỗi khi đến đây, em thường ăn mì này vàthấy khá ngon. Đồ ăn ở đây giá không rẻ nhưng em thấy tiện vì có thể mua và chế biến ăn ngay tại chỗ”.

Là cửa hàng có phần lớn khách hàng là người trẻ, thế nên hầu hết những món thực phẩm ăn nhanh đều được bày bán tại đây, từ mì ăn liền, xúc xích, chân gà cho đến các loại sữa, nước có ga, mứt... Đáng chú ý ở đây là phần lớn các loại thực phẩm đều không có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, hoặc nếu có thì cũng hoàn toàn bằng chữ Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan... mà không có bất kỳ tem phụ bằng tiếng Việt nào.

Đóng vai khách hàng, phóng viên đã ghé vào một cửa hàng có đông khách là các bạn học sinh. Ở đây cũng được bày bán nhiều món thực phẩm “độc lạ”, bắt mắt. Phóng viên đã lựa mua một gói bỏng ngô được đựng trong túi giấy sơ sài, hoàn toàn không có bất cứ thông tin nào nhưng có giá 39.000 đồng/túi 250gram. Khi được hỏi về nguồn gốc, thời hạn sử dụng, nhân viên bán hàng tại đây ấp úng nói: “Loại bỏng này được cửa hàng nhập về hằng ngày nên không sợ hàng bị cũ. Hàng chỉ bị hư khi mở ra mà bỏng không còn giòn nữa”.

“Chị muốn biết về hạn sử dụng của sản phẩm”, phóng viên gặng hỏi. Lúc này, chủ cửa hàng đứng ra giải thích: “Cửa hàng chúng tôi đặt người ta làm, sau đó đưa về tự đóng gói. Bỏng ngô dạo này đang là mặt hàng bán chạy. Chị cứ yên tâm sử dụng, hàng luôn đảm bảo mới”. Không ai trả lời được câu hỏi về hạn sử dụng của mặt hàng song loại thực phẩm này vẫn được bán ra thị trường mỗi ngày với số lượng lớn. Lời giải thích này có lẽ không chỉ dành riêng cho gói bỏng ngô nói trên mà còn được áp dụng cho rất nhiều loại thực phẩm không rõ nguồn gốc khác có trong cửa hàng.

Dưới nhiều hình thức khác nhau, các mặt hàng thực phẩm trôi nổi vẫn được bày bán tràn lan, với các mức giá khác nhau và được người tiêu dùng trẻ ưa chuộng. Việc kiểm soát các loại thực phẩm này vốn đã khó, nay lại càng khó hơn khi chúng có thể tiếp cận với nhiều đối tượng khách hàng hơn thông qua nền tảng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử.

Với giá 89.000 đồng, em N.H.L, ở Cam Lộ đã nhận được một gói hàng gồm bánh tráng trộn và bánh tráng phơi sương được bọc trong hộp giấy sơ sài, bên trong mỗi loại có tên để phân biệt giữa các loại bánh tráng, các thông tin còn lại như ngày sản xuất, hạn sử dụng, địa chỉ liên hệ... đều không có. L. cho hay: “Em lướt tiktok, thấy các bạn nhận xét có chất lượng tốt. Hơn nữa, shop này đã có tận 32 nghìn lượt bán nên em quyết định “chốt đơn” ngay.

Thêm trợ giá từ sàn, em đã có thể mua được hàng với giá rẻ”. Có lẽ, không riêng gì L. mà còn rất nhiều những khách hàng khác cũng đã lựa chọn đặt niềm tin vào lời quảng cáo của các KOL (người có ảnh hưởng trên mạng xã hội) và lượt bán, thay vì quan tâm đến các thông tin mà nhà sản xuất đưa ra.

Bằng chứng là những sản phẩm thức ăn, đồ uống có lượt bán cao như: bỏng ngô với 35,8 nghìn lượt bán; bánh tráng phơi sương với gần 200 nghìn lượt bán; bánh tráng trộn hành phi có trên 450 nghìn lượt bán; kẹo dẻo tự mix vị với 204 nghìn lượt bán... đều có rất ít các thông tin về sản phẩm đi kèm (khảo sát trên sàn thương mại tiktok).

Sự xuất hiện tràn lan của các thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ như hiện nay đang trở thành thực trạng đáng báo động. Tuy nhiên, bên cạnh nỗ lực của các cơ quan, ban, ngành chức năng thì việc ngăn chặn tình trạng này cần có sự tham gia của chính người tiêu dùng.

Thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ sẽ khó tồn tại khi bị người tiêu dùng “quay lưng”. Mỗi người hãy trở thành người tiêu dùng thông thái bằng cách lựa chọn những thực phẩm chất lượng, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng để sử dụng. Đây là cách người tiêu dùng bảo vệ sức khỏe cho bản thân và góp phần ngăn chặn tình trạng các loại thực phẩm không rõ nguồn gốc bán tràn lan trên thị trường.

Thế Nhật